Tekst Janny Terlouw
Foto Bart van Vliet
Wat kunnen medewerkers van EZ in Brussel voor het bedrijfsleven betekenen? En wat heeft de BV Nederland aan het EU-voorzitterschap? Tessa de Rooij en Ingeborg van Tilborg werken bij de Permanente Vertegenwoordiging (PV) in Brussel. In raadswerkgroepen brengen zij standpunten vanuit Den Haag naar voren. Voor ondernemend Nederland fungeren ze als wegwijzer en vraagbaak.
Tessa is sinds eind 2014 zelfs vrijgemaakt om ondernemers en hun brancheorganisaties gastvrij te helpen. 'Het hele Nederlandse bedrijfsleven komt in Brussel langs en veel grote bedrijven hebben hier een vestiging van waaruit ze hun belangen in Europa behartigen. Voor het midden- en kleinbedrijf is dat vaak geen optie, maar ook zij hebben vragen over veranderingen en het uitoefenen van invloed.'
Wegwijs
Tessa informeert bedrijven over hoe de Europese wetgeving tot stand komt. 'Wij behartigen niet hun belangen, maar ik maak ze wel wegwijs. Bijvoorbeeld door hen in contact te brengen met personen, lidstaten of bedrijven met vergelijkbare belangen. Er zijn in Brussel veel ingangen om te lobbyen. Naast de ambitie om het Europese beleid te beïnvloeden, hebben bedrijven vaak vragen over Europese financieringsmogelijkheden.'
Ook voor Ingeborg hoort het adviseren, van in haar geval de landbouw- en visserijsector, bij haar werk. 'Wij lobbyen niet voor het bedrijfsleven; in de raadswerkgroepen verdedigen we de standpunten van de Nederlandse regering. Maar ik informeer het bedrijfsleven wel over hoe het spel ervoor staat, wat de regels zijn en waar kansen liggen. Daarin kunnen we transparant zijn.' Eén van haar adviezen is dat je er als bedrijf vroeg bij moet zijn, als een voorstel wordt gemaakt. 'Voor een goede lobby is timing essentieel. Zo is het belangrijk om te weten wie de penvoerder van een voorstel is. Later is er nog een kans via het Europees Parlement. De landbouw- en visserijsector hebben overigens al een zeer sterke lobby.'
Oog voor belangen
Tessa en Ingeborg hebben oog voor de belangen van ondernemers. Zo ziet Ingeborg het als een uitdaging om een voorstel in de Raad af te ronden waar ook het Nederlandse bedrijfsleven mee uit de voeten kan. Tessa wil bedrijven positiever laten denken over Europa, omdat ze er van overtuigd is dat het Nederlandse bedrijfsleven meer uit Europa kan halen. 'Als ik stakeholders kan overtuigen van de kansen hier, heb ik een goede dag.'
Ingeborg: 'Bijzonder is dat overheid en bedrijfsleven hier samen optrekken. Als ik in informeel overleg of in mijn netwerk mogelijkheden voor een bedrijf zie, laat ik dat weten. We zijn hier de oren en ogen van het ministerie, maar delen ook informatie met het bedrijfsleven.'
Voorzitterschap
Tijdens het eerste half jaar van 2016 is Nederland onafhankelijk voorzitter van de Raad. Tessa ondersteunt de voorzitter van de raadswerkgroep Concurrentievermogen en Groei en Ingeborg die van de raadswerkgroep Intern- en extern Visserijbeleid. Voor de visserij liggen komend half jaar grote onderwerpen op tafel, zoals de meerjarenplannen Oostzee en Noordzee en de Verordening datacollectie. 'Vissers moeten allerlei data bijhouden die uiteindelijk de basis vormen voor vangstadviezen en visbestanden. Het is de bedoeling dat de EU regelgeving beter op elkaar gaat afstemmen zodat ondernemers gemakkelijker hun data kunnen registreren en er geen dubbele gegevens worden verzameld', zo licht Ingeborg het laatste onderwerp toe.
Tessa: 'Bij onze raadswerkgroep is een verder geïntegreerde en eerlijkere interne markt de prioriteit, met daarnaast de onderwerpen innovatievriendelijke regelgeving en digitalisering van de industrie. Nederland wil bijvoorbeeld dat regels innovatie bevorderen en niet belemmeren. Als voorzitter kunnen we de Nederlandse standpunten niet verdedigen; onze rol is consensus creëren tussen de verschillende lidstaten. We kunnen wel enigszins de agenda bepalen en daarin een strategische afweging maken, maar tijdens de vergaderingen hebben we geen inhoudelijke stem.' Ingeborg vult aan dat Nederland als voorzitter ook de compromisvoorstellen schrijft om tot een gemeenschappelijk standpunt van de Raad te komen.
Unieke kans
Beiden zien het voorzitterschap als een kans voor Nederland. 'Als voorzitter willen we dit halfjaar dossiers verder brengen en het liefst afronden met zoveel mogelijk draagvlak. Als lidstaten het met elkaar eens zijn, wordt het gemakkelijker voor de visserijsector. Dan kun je overal in Europa een gelijk speelveld creëren voor vissers.'
Tessa benoemt nog een voordeel: 'Het voorzitterschap biedt bedrijven een podium om zich van hun beste en meest innovatieve kant te laten zien. Ze kunnen onder de vlag van het voorzitterschap bijeenkomsten organiseren over onderwerpen die op onze agenda staan of deelnemen aan activiteiten zoals een festival voor start-ups of de Digital Mile, waar Nederland innovaties op het gebied van bijvoorbeeld mobiliteit en energie toont.'
Ook voor hen zelf is het een kans. 'Het wordt een half jaar van keihard werken, maar met het huidige aantal lidstaten zijn we maar een keer in de veertien jaar voorzitter. Het is een unieke kans om aan het voorzitterschap mee te werken.'
EU voor dummies
In de Europese Unie werken 28 lidstaten samen. Bij de besluitvorming spelen vier instellingen een belangrijke rol.
- In de Europese Raad zitten de regeringsleiders van de 28 lidstaten, de vaste voorzitter en de voorzitter van de Europese Commissie. Zij stellen de algemene politieke beleidslijnen vast.
- De Europese Commissie is het dagelijks bestuur van de EU. De leden, eurocommissarissen, zijn verantwoordelijk voor één of enkele beleidsgebieden. Zij behartigen het belang van de Europese Unie.
- Het Europees Parlement vertegenwoordigt de burgers van de Europese Unie. Ze behandelen voorstellen van de Europese Commissie en kunnen daarin wijzigingen voorstellen.
- De Raad van de Europese Unie vertegenwoordigt de nationale regeringen en beslist samen met het Europees Parlement over wetgeving en begroting. De Raad moet goedkeuring geven aan elk wetsvoorstel van de Europese Commissie. De besluitvorming van de Raad wordt voorbereid door raadswerkgroepen.