'Laat de angst varen en durf te innoveren'

‘Verdubbel de investering in innovatie’

Wim Sinke van ECN Zonne-energie in Petten:

‘De politiek moet energie-innovatie hoger op de agenda zetten én aansluiting zoeken bij de Mission-Innovation-landen. Dat zijn 19 landen die hebben aangekondigd investeringen in innovatie op het gebied van schone energie te willen verdubbelen. Ook Nederland moet dat doen, door fondsen voor ontwikkeling en toepassing van nieuwe energietechnologieën te verhogen.
Daarnaast is dringend aanpassing gewenst van de spelregels voor de energiemarkt, zodat duurzame energie financieel wordt gewaardeerd en bronnen die CO₂-uitstoten worden beprijsd. Het huidige model is niet geschikt om de transitie snel te maken. Sommige maatregelen moeten internationaal worden genomen; dat is een moeizaam proces. Dat maakt innovatie extra belangrijk. We moeten daarom duurzame bronnen van zichzelf aantrekkelijk maken.
Zelf ben ik een consequent OV-reiziger. Op mijn vorige huis had ik zonnepanelen en op mijn huidige huis komen binnenkort geïntegreerde zonnepanelen. En ik koop groene energie in.’

‘Over je graf heen regeren’

Derk Loorbach, professor socio-economische transities Dutch Research Institute for Transitions:

‘De politiek moet harde doelen stellen en aan de achterkant duwen. Dan breng je de transitie echt in versnelling. Een inzet op een CO₂-reductie van 60 tot 80 procent, maakt direct duidelijk dat we benzine-auto’s moeten uitfaseren, kolencentrales moeten sluiten en de gaskraan moeten dichtdraaien. We moeten het doen met de duurzame technologie en alternatieven die er nu al zijn. Voordat een innovatie praktijk wordt, ben je weer 20 jaar verder. Dus schaal wind-, zonne- en bio-energie op. Als we alle maatschappelijke kosten meerekenen, is dat nu al niet duurder dan fossiele energie. We zijn nog teveel gericht op economische groei, terwijl de tijd rijp is voor een radicale omslag naar kwalitatieve, ecologische en sociale groei. Dat vraagt een regering die over haar graf heen regeert.
Mijn huis is geïsoleerd, mijn stroom groen en ik fiets. De belangrijkste stap is dat we nog maar een keer per week vlees eten. De impact daarvan op gezondheid, portemonnee en omgeving is enorm. Als iedereen dat doet, staat dat gelijk aan een autovrij Nederland.’

‘Laat de angst varen en durf te innoveren'

Ed Nijpels, voorzitter SER-Commissie Borging Energieakkoord:

‘De politiek moet nu eerst het Energieakkoord consistent uitvoeren en daar niet doorheen fietsen. Bij de kabinetsformatie moet de route worden uitgestippeld naar CO₂-vrije energieopwekking in 2050. Daarvoor is na 2023 nog 84% te gaan! Een nieuw kabinet moet het energieakkoord verlengen, verbeteren en verstevigen en daarover concrete vervolgafspraken maken met de verschillende doelgroepen. Daarbij moeten we het brede terrein van energieopwekking en transport tot afname onder de loep nemen. Nederland kan zich ook niet de luxe veroorloven om vormen van duurzame energieopwekking uit te sluiten. We hebben ze allemaal nodig en voor zover we nog fossiele energie gebruiken, moet de CO₂ worden afgevangen. Duurzame energie biedt trouwens geweldige kansen, van kostenbesparing tot innovatiemogelijkheden. Laat dus de angst varen en durf te innoveren.
Ik woon in een grachtenpand, zo’n rijksmonument mag je maar beperkt aanpassen. Maar wat kan, doe ik. Met een hypermoderne CV-ketel programmeren we de verwarming van elke ruimte apart. Verder rijd ik een hybride auto. Zodra de elektrische auto meer afstandsbereik heeft, stap ik over.’

‘Sterk leiderschap van alle partijen is nodig’

Manon Janssen, boegbeeld Topsector Energie en CEO van Ecorys:

‘Zorg er allereerst voor dat dit hoog op de agenda komt en daar ook blijft.  De tijd van praten is nu wel zo’n beetje voorbij. We moeten robuuste maatregelen nemen. Dit onderwerp mag niet verdwijnen in de waan van de dag. Voer als overheid consistent energiebeleid, los van politieke kleur en regeertermijn. Stel duidelijke lange-termijndoelen en haal die door gemaakte afspraken na te komen.
Voor mij is duurzame energie vooral een middel om CO₂-reductie te realiseren. Als we nu niet ingrijpen, is dat desastreus voor de aarde en brengen we niet te repareren schade aan. Om dat te voorkomen, is sterk leiderschap nodig, van het bedrijfsleven, kennisinstellingen, burgers én overheid. We moeten hier allemaal voor staan en niet op elkaar wachten. Ik zie gelukkig bedrijven in actie komen, maar dat mag nog sneller en pittiger.
In mijn eigen leven bespaar ik bewust energie: ons huis is geïsoleerd en voorzien van zonnepanelen en we hebben een efficiënte gasketel. Mijn grote zonde is autorijden. Aan het reisgedrag van mijn kinderen zie ik, dat ik vaker met het OV kan reizen.’

‘De tijd van marginaal aan knoppen draaien is voorbij’

Theo Henrar, directievoorzitter Tata Steel Nederland:

‘De uitdaging waar we samen met EZ voor staan is een nog schoner milieu door een duurzame industrie. In IJmuiden zijn we al goed op weg. Sinds 1990, dankzij convenanten, 31% minder energieverbruik en met de lage CO₂-uitstoot per ton staal staan we in de wereldtop. Mooie resultaten, maar we moeten als partners verder kijken.
De staalindustrie staat aan de vooravond van belangrijke ontwikkelingen. Bijvoorbeeld het HIsarna pilotproject (dat ijzer betekent in het oud-Keltisch) dat in IJmuiden staat. Dit proces kan in de toekomst ruwijzer maken met 20% minder CO₂-uitstoot. En wat te denken van het kunnen opslaan van CO₂ zodat we onze uitstoot zelfs kunnen beperken tot 80% of het beter benutten van industriële restwarmte. Dat vraagt regie en infrastructuurcapaciteit. De tijd van marginaal aan knoppen draaien is voorbij. Nieuwe technologieën moeten wij inzetten voor de transitie en het huidige beleidsinstrumentarium zal moeten mee veranderen, want ‘it takes two to tango’ om aan de top te blijven!
Tja, tegen de besparingen die wij in IJmuiden realiseren kan ik thuis natuurlijk niet op. Maar ik probeer thuis waar mogelijk over te schakelen op slimmere verlichting en zuinig waterverbruik.'