Wist u dat...

…u al voor 2000 euro ‘herenboer’ kunt worden?

Bij het nieuwe concept Herenboeren is een kleinschalige gemengde boerderij in handen van een coöperatie van 200 huishoudens. Zij investeren elk 2000 euro in de boerderij, stellen een boer aan en bepalen samen welke producten worden geproduceerd. Die producten nemen ze vervolgens zelf af. Je kunt als herenboer ook meehelpen op de boerderij, maar dat hoeft niet.
De ‘Herenboeren van Wilhelminapark’ (met een coöperatie van 80 huishoudens) starten als eerste een boerderij in Boxtel. ‘Mijn vrouw en ik doen mee omdat we het een mooi initiatief vinden, dicht bij huis’, vertelt Gerbert Smulders. ‘Met een gemeenschap laten we ons eigen voedsel produceren op een verantwoorde manier. Zo weten we precies waar ons eten vandaan komt en hoe het is gemaakt. De boer krijgt een eerlijke prijs, omdat hij de producten direct aan ons verkoopt. We hebben al fantastisch vlees gegeten van onze eigen boerderij.’ Het initiatief krijgt snel navolging. In Dordrecht is een herenboerderij in oprichting en 15 andere steden hebben ook interesse om te ‘herenboeren’. Kijk op www.herenboeren.nl voor initiatieven bij u in de buurt of voor steun bij uw initiatief. 

…octrooien op gerechten de oudste zijn?

De oudste bekende octrooiwet voor bescherming van uitvindingen dateert uit 600 voor Christus. In de kleine Griekse kolonie Sybarus, in het zuiden van Italië, was toen al een soort octrooi van kracht. Deze ‘vroege’ octrooien werden vooral toegekend aan unieke culinaire gerechten.
Ook nu worden regelmatig octrooien aangevraagd voor innovatie van voedsel. Zo werden in 2015 ruim 500 octrooiaanvragen gedaan voor het bewerken van eiwitten. Voor een octrooi moeten producten nieuw, inventief en industrieel toepasbaar zijn. Regelmatig vervalt een octrooi weer, omdat  een andere producent aantoont dat hij het gerecht al eerder heeft gemaakt.  
Bronnen: RVO en InfoNu
 

… wij ongeveer 200 voedselkeuzes per dag maken?

Mensen maken ongeveer 200 voedselkeuzes op een dag: welk beleg op brood, wel of geen tussendoortje en het soort groente bij de avondmaaltijd. Daarvoor wordt in de hersenen het reflectieve (bewust) en het impulsieve systeem (onbewust) aangesproken. Het reflectieve systeem kost tijd en energie, omdat er een overweging aan vooraf gaat. Het impulsieve systeem stuurt gedrag automatisch en verloopt moeiteloos. 'Mensen hebben niet genoeg tijd en energie om alle beslissingen via het bewuste systeem te laten verlopen. Voedingskeuzes worden daardoor vaak via het impulsieve systeem genomen', aldus het Voedingscentrum. Menselijk gedrag wordt vooral gestuurd door impulsen en gewoonten.
Op momenten dat mensen moe zijn of haast hebben, zijn ze geneigd beslissingen te nemen die weinig energie kosten. Ze vertrouwen op hoe iets eruit ziet, waar het staat of gaan af op bekende plaatjes, logo’s, merken en prijzen.’
Ook het aanbod van voedsel speelt een belangrijke rol. Zo ziet het Voedingscentrum de porties van energierijk voedsel steeds groter worden, de multi-verpakkingen in de supermarkt. Bij de consument erg in trek omdat de prijs lager is. ‘Grote hoeveelheden zijn standaard geworden, zoals de keuze tussen een small, medium en large cappuccino bij de koffiebar.' Zie ook de App van het Voedingscentrum.

…een ei-code app de herkomst van een ei onthult?

Met de Ei-code app kunnen consumenten gemakkelijk nagaan van welk pluimveebedrijf eieren afkomstig zijn. Ze voeren de ei-code (die op het ei staat) in en zien op welke boerderij de eieren zijn gelegd, hoe de kippen worden gehouden en of de boerderij gecertificeerd is. Alle pluimveebedrijven die deelnemen aan kwaliteitssysteem IKB Ei staan in de app. Staatssecretaris Van Dam wil dat er ook een dergelijke app komt voor informatie over de herkomst van vlees en andere voedingsmiddelen. De app is te vinden bij Google Play of de App Store.

…maar 1% van de kinderen genoeg groenten eet en 5% genoeg fruit?

Daarom wil staatssecretaris Van Dam kinderen leren hoe lekker gezond kan zijn. In samenwerking met het ministerie van VWS start in het najaar 2016 het 4-jarig programma ‘Jong leren eten’. ‘Er zijn overal in Nederland diverse projecten, zoals schooltuinen, smaaklessen en excursies naar een boerderij’, vertelt beleidsmedewerker Roel van Raaij. ‘Wij willen dat de vaak nog losse initiatieven een samenhangend geheel worden en dat de lessen vanaf de kinderopvang doorlopen tot op het MBO. De smaaklessen zijn nog te theoretisch. Dat kan concreter, zoals samen koken, groenten telen in de schooltuin of tussen de middag gezamenlijk warm eten.’ Van Raaij komt in de praktijk al mooie voorbeelden tegen. ‘Op een school in Rotterdam-Zuid koken ouders 3 keer per week samen met de kinderen een gerecht uit hun cultuur, met groenten en fruit uit de eigen schooltuin.’ 
De overheid ondersteunt scholen met voorbeelden van leerplannen over gezond eten en leven. Daarnaast krijgen scholen vouchers, waarmee ze praktische expertise kunnen inkopen van een diëtist, een GGD-specialist of van Natuur- en Milieueducatie.

…vissen, kippen en paddenstoelen CO2 en compost opleveren voor de kas?

De afvalstof van het ene product is te gebruiken als grondstof voor het andere, waardoor kunstmest en externe CO2 niet meer nodig zijn. Deze duurzame teeltmethode staat beschreven in het onlangs verschenen boek ‘Polyculturen in de kas’. De teelt is duurzaam en efficiënt, omdat de kringloop op het bedrijf gesloten blijft en de boer de consument toch een gevarieerd aanbod aan groente, fruit en eiwitrijke producten kan bieden. Het idee is om de natuur het werk te laten doen in efficiënt ontworpen systemen.
In het boek staan ervaringen van pioniers, die de teelt van verschillende soorten groente en fruit combineren met eiwitrijke producten, zoals eieren, kippen, paddenstoelen en vis. Daarnaast toont het boek een overzicht van technische mogelijkheden. 'Polyculturen in de kas', geschreven door Eveline Stilma, is een onderdeel van het nieuwe innovatieprogramma Waard&vol Groen van Stichting Innovatie Glastuinbouw (SIGN), die een alliantie sloot met het ministerie van Economische Zaken.

…twinrigpuls een nieuwe vangstmethode is?

Een nieuw hypermodern visserijschip, de MDV-1, dat in 2015 in de vaart is genomen, is energiezuiniger dan de huidige viskotters. Bij het vangen van de vis maakt de bemanning gebruik van een nieuwe vangstmethode: pulsvissen. Bij de twinrigpuls, zweeft het net boven de bodem en wordt de vis opgeschrikt door elektrische pulsjes. De twinrig met elektrische puls zorgt voor minder bodemberoering, zonder dat de vangst van platvis eronder lijdt. Hiermee kan schol en tong op een duurzame manier gevangen worden. Ook zorgt deze nieuwe techniek voor minder bijvangst.
Het schip wordt verder voortgestuwd door een dieselelektrische aandrijving, waardoor het geluidsniveau lager ligt en de bemanning beter uitgerust thuiskomt. De bemanning maakt daarnaast gebruik van een scholstripmachine en sorteermachine, waardoor de vis efficiënter wordt verwerkt. Stichting Masterplan Duurzame Visserij (MDV) wil er op die manier voor zorgen dat de visserij op de Noordzee duurzamer wordt en economisch rendabel blijft.

… eten elke dag in het nieuws is?

Onze kennis over voedsel wordt dagelijks gevoed door feiten, meningen, fabeltjes en vooroordelen. Fooddesigner Katja Gruijters onderzoekt ons eetgedrag. Dit doet zij met proeverijen, experimenten met catering en projecten voor de industrie. Haar boek ‘Food Design’ is een beschouwing over de toekomstige ontwikkeling van voedsel, vanuit het principe van duurzaamheid. Katja Gruijters doet in haar boek voorstellen hoe het anders kan. Zo gebruikt ze groentes die normaal gesproken worden doorgedraaid, omdat ze een rare vorm hebben of te groot of te klein zijn.