Tekst Janny Terlouw, Wim Crezee, Petra Merkx
Foto Hollandse Hoogte, Bart van Vliet e.a.

Hoe bereid je je als ondernemer op de toekomst voor? Hoe zorg je dat je bedrijf toekomstbestendig blijft in een snel veranderende wereld?  Inspirerende voorbeelden en tips van ondernemers, financiers, beleids- en opiniemakers.

“Blijf vernieuwen”

Esmé de Smit, organisator van shopperevents als de Swanmarket (in Rotterdam en Den Haag) en popup-store het Collectiv in Den Haag:
“Op verzoek van de Gemeente Den Haag zoek ik oplossingen voor leegstaande winkelpanden. In een groot pand in de binnenstad vormen 25 ondernemers samen het Collectiv. We verkopen verschillende unieke producten en hebben een professionele koffiezaak in huis. De gemeente betaalt de komende 2 jaar een deel van de huur. Als tegenprestatie bieden wij werkplekken en een leuke vergaderplek. De markt voor  creatieve en duurzame producten groeit. Daar spelen wij op in. Doordat mensen ook in een huiselijke sfeer koffie kunnen drinken, bieden we een totaalbeleving. Ook dat is een trend.

Als retailer moet je blijven vernieuwen. Daarmee trek je eerst jonge, ruimdenkende mensen en daarna een bredere doelgroep. Op dat moment moet je weer wat nieuws bedenken, zodat je interessant blijft voor die eerste groep.”

"De lichten staan op groen, nu gas geven"

Prins Constantijn, ambassadeur StartupDelta:
“Startups zijn belangrijk voor een hoogwaardige en dynamische economie. Niet alleen omdat ze zorgen voor innovatie en werkgelegenheid, maar ook omdat ze grote bedrijven uitdagen te blijven vernieuwen. StartupDelta helpt om het ‘startup ecosysteem’ te verbeteren. Alle lichten staan op groen. Nederland behoort in veel sectoren tot de wereldtop, mede dankzij onze goede (ict)infrastructuur, hoog opgeleide mensen en een praktische overheid. Nu moeten we wel gas geven. Onder andere door de financieringsmogelijkheden te verbeteren, zodat startups sneller kunnen doorgroeien, door valorisatie van kennis te versnellen en door kinderen en studenten ondernemerschapsvaardigheden bij te brengen.

In Nederland is de urgentie om te ondernemen evenals het gemiddelde ambitieniveau van ondernemers lager dan in Silicon Valley en sommige andere hotspots. We moeten leren groter en internationaler te denken en te doen. In september houden we weer een groot internationaal Startup Fest, waarin dit alles samenkomt, met matchmaking, presentaties en tal van nevenevenementen.”

"Investeer in groei"

Claudia Zuiderwijk, bestuursvoorzitter van de Kamer van Koophandel:
“Kleine bedrijven zouden meer moeten investeren in groei, want dat is nodig om te overleven. Uit onderzoek van de Rotterdam School of Management blijkt namelijk dat de banengroei in het mkb stagneert en zelfs een beetje afneemt. Het klein mkb (tot 10 medewerkers) is vaak zo bezig met de dagelijkse bedrijfsvoering, dat ze weinig oog hebben voor trends en ontwikkelingen. Maar de wereld verandert ontzettend snel. Je moet mee. Kijk hoe je nieuwe technologieën kunt toepassen. Onderzoek of je succesvol kunt zijn in het buitenland. En als je flink wilt groeien, is het ook nodig om in je eigen competenties als ondernemer te investeren. Maar het begint bij ambitie.

Om ondernemers te ondersteunen heeft de KvK het platform NLGroeit opgericht. Samen met EZ, NLelevator en NL2025. Ondernemers kunnen daar leren van andere ondernemers of gekoppeld worden aan een mentor. De mentoren zijn succesvolle ‘groeiondernemers’, denk aan Pieter Zwart van Coolblue of Jitse Groen van Takeaway.com. Maak daar gebruik van, zou ik zeggen. Vraag jezelf af, net als in die fantastische tv-reclame voor pindakaas: ‘Hoe groot wil je later worden?’.”

“Laat je niet gek maken door hypes”

Jeremiah Albinus, verantwoordelijk voor de marketing van fonQ, een webwinkel met maar liefst 60.000 producten op het gebied van wonen, koken en lifestyle:
“Webwinkels worden volwassen. We weten steeds beter wat werkt en wat niet. Alles draait om het verleiden, verwerven en het behouden van de loyaliteit van de klant. Online-verkoop is niet meer uniek. Ketens als Blokker en de Bijenkorf doen het ook. Er duiken regelmatig nieuwe formules op. Het is een erg competitieve omgeving.

In deze branche geldt: the winner takes is all. Als een klant ervaart dat je betrouwbaar bent, een uitstekende service biedt en steeds weer inspirerend bent, dan blijft-ie terugkomen. Dat is hard werken en vergt grote alertheid. Tegelijkertijd moet je je niet gek laten maken door hypes. 10 jaar geleden moest en zou ieder bedrijf aanwezig op Second Life. Je hoort er weinig meer van. Nu heeft iedereen het over virtual reality. Maar wanneer zou dat echt iets toevoegen aan waarde voor de consument en verdien je de investering hierin terug?”

“Vernieuwing en kwaliteit belangrijker dan laagste prijs”

Marcel Dings (rechts op de foto), mede-eigenaar van Dings Aardbeien & Brookberries én bestuurslid van de Limburgse telerscoöperatie Fossa Eugeniana (samenwerking 37 telers van groente en fruit):
“Voor veel supermarkten is de laagste prijs niet langer de belangrijkste factor. Ze willen kwaliteitsproducten die aansluiten op de vraag van de klant en erop kunnen vertrouwen dat je altijd levert. De telers van onze coöperatie leveren producten voor de kritische consument. We gebruiken verpakkingen die de houdbaarheid verhogen en ook in hoeveelheden die geschikt zijn voor kleine huishoudens. Gemak speelt een grote rol, we willen onze klant ontzorgen. Daarmee lopen wij voorop. Onze coöperatie heeft een research & developmentprogramma, we delen kennis en hebben korte lijnen met leveranciers, zodat we snel kunnen inspelen op de vraag. Onze samenwerking heeft ervoor gezorgd dat we meer regie hebben op de afzet van onze producten.”

“Het financieel landschap wordt rijker”

Marcel Gerritsen, directeur zakelijk financieren Rabobank:
“In financieringsland zien we 2 trends. De  eerste is verdergaande digitalisering, zoals de introductie van Standard Business Reporting in 2017. Daarmee kun je cijfers van de  Belastingdienst, Kamer van Koophandel en je bank via je accountant delen. Zo kunnen wij een financieringsaanvraag binnen een dag afhandelen. Dat is fijn voor ondernemers, want die willen snel investeren. Op basis van actuele cijfers geven we bovendien informatie terug over hun bedrijfssituatie en marktpositie, zodat zij tijdig kunnen bijsturen. Het persoonlijk gesprek - dat blijft gewoon - gaat niet over ontbrekende gegevens, maar over de plannen van de ondernemer en hoe we die helpen realiseren.

Een tweede ontwikkeling is dat het financieringslandschap rijker wordt. Niet alleen de bank verstrekt een lening, we kijken ook naar crowdfunding, investeringsfondsen en ontwikkelmaatschappijen. Of naar mogelijkheden om bijvoorbeeld die heftruck of tandartsstoel te leasen. Mijn advies is: verdiep je als ondernemer in nieuwe financieringsmogelijkheden. Want met een goed plan en actuele financiële gegevens kan er meer dan je denkt.”

“Samenwerken in een vechtmarkt om te overleven”

Marcel Wesseling is de 4e generatie die leiding geeft aan het transportbedrijf dat zijn naam draagt en 130 medewerkers heeft. Al 10 jaar geleden zag hij aankomen dat onderlinge samenwerking met andere transporteurs de moeite loont”
“Onderlinge samenwerking lijkt een voor de hand liggende oplossing, maar dat is het niet. Transporteurs zijn onderling van origine heel competitief. Klanten worden heel makkelijk bij elkaar weggepikt. Het is een echte vechtmarkt. Bij het opzetten van zo’n netwerk komt het er dus op aan om vertrouwen met elkaar op te bouwen. Dat is de sleutel.

Samen met 9 andere bedrijven in de sector vormen we een netwerk. De trend is: kleinere pakketjes en snellere levering. We wisselen onderling pakketten uit. ’s Nachts beladen we gemeenschappelijke depots. De volgende dag worden de pakketten afgeleverd. Deze vorm van distributie scheelt de deelnemers heel veel kilometers met file-ellende. Het magische woord bij ons is ‘dropdichtheid’: zoveel mogelijk drops (afleveringen) in een klein gebied. Als je heel Nederland in je eentje wil doen, is de kans op overleven niet heel groot.”

“Gebruik voor wet- en regelgeving een mkb-toets”

Michaël van Straalen, voorman van MKB-Nederland:
“In de politiek ontmoet ik veel sympathie voor het mkb. We worden geknuffeld. Dat vertaalt zich echter niet in wetgeving die op de maat van het mkb gesneden is. Politici realiseren zich onvoldoende dat verreweg de meeste bedrijven minder dan 10 personeelsleden hebben. Die hebben doorgaans geen stafafdelingen met juristen en hrm-specialisten. Onze wet- en regelgeving is voor hen vaak ongelooflijk ingewikkeld, zoals de Wet Werk en Zekerheid. Stel, je hebt een bakkerij met een paar mensen in dienst. Een medewerker functioneert niet goed. Normaal gesproken voer je met zo iemand een stevig gesprek en je geeft hem een tweede kans. En als dat allemaal niet helpt: ontslag. Met die nieuwe wet moet je een dossier aanleggen dat helemaal toegeschreven wordt naar één ontslaggrond. Dat staat allemaal te ver af van de praktijk.

Daarvoor moeten wij als belangenbehartiger op de barricades. We willen dat in het regeerakkoord van het volgende kabinet een mkb-statuut wordt opgenomen, zodat er voor alle wet- en regelgeving een mkb-toets wordt gehanteerd die nagaat of een nieuwe wet te doen is voor een klein bedrijf.”