De resten in een smakelijk potje

Supermarkt

Charlotte: ‘Wereldwijd verdwijnt dertig procent van het voedsel dat geproduceerd wordt ongegeten: het wordt weggegooid, verbrand, vergist of gebruikt als veevoer. Dat is 1,3 miljard ton voedsel – en tegelijkertijd zijn er 1 miljard mensen met honger op deze wereld. Dat is toch niet te bevatten?

De eerste keer dat ik de verspilling zag gebeuren, op kleine schaal, was bij mij in de supermarkt. Er werd van alles uit het schap gehaald ‘omdat het niet zo mooi meer is’. Ik vond dat raar en zei: geef mij het maar mee. Zo is Potverdorie! 2,5 jaar geleden begonnen. Eerst door wekelijks bij die supermarkt de ‘afgekeurde’ groenten en fruit te halen. Dan maakten Joep en ik zes potjes van dit, en zeven potjes van dat. Dat zet natuurlijk niet echt zoden aan de dijk. Dus toen zijn we gaan kijken bij de Dappermarkt – een grote dagelijkse markt in Amsterdam. Wat gebeurt daar aan het einde van de dag met groente en fruit? Daar ontmoetten we mensen die dagelijks de restjes komen halen voor hun diner, dus vindt alles op die manier een weg. We keken verder, wat zou er gebeuren bij het Food Center Amsterdam, een groothandel waar winkeliers en marktkoopmannen hun inkopen komen doen? Er gaat daar een waanzinnige hoeveelheid goed eten weg. Een pallet die een tik heeft gehad waardoor die niet meer helemaal kaarsrecht staat, en ze niet kunnen garanderen dat de hele inhoud ongeschonden is? Aan de kant. Perfect fruit in een kartonnen doos waar een regenbui overheen gegaan is? Weg ermee.’

Leuk en lekker

‘Het is vreselijk, al die verspilling. Daar kun je boos over worden en moeilijk over doen, maar wij zeiden: wij gaan er iets heel leuks mee doen! We maken allerlei smakelijke producten: jam, chutneys, geleien en pickles. Alles wat in een pot past. En dan in bijzondere combinaties, zoals nectarine-venkeljam, aardbeienbessenrozepeperjam, druivenchutney met bleekselderij, rodeuibramenchutney en rozebottelcranberriegembergelei. En dat leveren we aan delicatessen- en horecazaken, voornamelijk in Amsterdam maar ook in de rest van het land. We legden ons idee voor aan een paar bedrijven en die vonden het zo sympathiek klinken, dat we er direct bij dat eerste bezoek wegreden met een afgeladen stationwagen, met onder meer aardbeien, druiven, watermeloenen, aubergines, avocado’s, mango’s en bananen. En toen wisten we: hier kunnen we écht wat mee, als nog meer bedrijven mee willen doen. Inmiddels weten kwekers ons ook te vinden, en krijgen we regelmatig partijen biologisch dynamische uien, bramen of pruimen aangeboden. Die zijn dan voor de markt te groot, te klein of er zijn er te veel van.’

Bewustzijn

‘Waar we ons nu vooral op richten is het bewustzijn van de consument – ook via het platform verspilling is verrukkelijk – dat mensen op een andere manier met eten om moeten gaan. Kijk naar wat er wél goed is in plaats van wegdoen wat niet goed meer líjkt of waar een datum op staat. THT betekent nog steeds ‘ten minste houdbaar tot’, maar voor veel mensen is het een ‘weggooien-op-datum’. En koop in de supermarkt ook eens kromme komkommers, een rechte banaan, een appel met een deukje, in plaats van alleen het allermooiste.

Waar we volgens mij zeker ook naartoe moeten is dat er bij iedere school een tuin komt, waar leerlingen van jongs af aan aan de slag gaan met het verbouwen van eten en zo bewustzijn ontwikkelen. Dat ze dan ook leren dat het niet kán, een kilo wortels voor 80 cent.

Ik heb het idee dat er langzaamaan wel wat gebeurt, dat mensen meer wakker worden. Eigenlijk zou heel Nederland aan de Potverdorie! moeten. Niet om ons een riant salaris te bezorgen, maar omdat er dan minder wordt verspild. En dat is waar we naartoe willen. En als er dan niets meer wordt verspild, dan heffen we onszelf op.’