Jaarstukken Nederlandse Arbeidsinspectie Jaarverslag 2016

Voorwoord

Resultaten

2016 was een bijzonder jaar. Een viertal belangrijke ontwikkelingen deden zich voor. Onderstaand wordt de huidige stand hiervan beschreven.

Arbeidsongevallen

De Inspectie SZW heeft in 2016 flink meer onderzoeken uitgevoerd naar arbeidsongevallen.

Risicopopulaties arbeidsongevallen

Hier worden kort een aantal sectoren, typen werknemers en leeftijdscategorieën beschreven met een verhoogd risico op een arbeidsongeval.

Arbeidsuitbuiting

De Inspectie SZW beschermt kwetsbare groepen tegen arbeidsuitbuiting.

Schijnconstructies aangepakt en cao-partners ondersteund

Om de aanpak van schijnconstructies te intensiveren (en daarmee slecht werkgeverschap te bestrijden) heeft de Inspectie SZW in opdracht van de minister van SZW het programma Schijnconstructies en cao-naleving ingericht.

Malafide uitzendbureaus aangepakt en de 'niet-weters' ondersteund

Een deel van de uitzendbranche houdt zich bezig met malafide praktijken, waardoor er op oneerlijke wijze wordt geconcurreerd en kwetsbare groepen worden misbruikt.

Misbruik van regelingen tegengaan

De Inspectie SZW heeft haar inzet tot en met 2019, uitgewerkt om misbruik van regelingen in relatie tot de arbeidsmarkt te voorkomen en te bestrijden.

Schoonmaak

Er zijn nog steeds veel misstanden op het gebied van arbeidsverhoudingen in de schoonmaaksector.

Transport en logistiek: nadruk op bedrijven met vestigingen in het buitenland

Transport en logistiek is een grote en diverse sector. De ongeveer 380.000 werknemers in deze sector zijn werkzaam in uiteenlopende beroepen.

Agrarische en groene sector: eerlijk werken steeds meer op de agenda

De naleving van de wetgeving in relatie tot de WAV, de WML en de ATW is al jarenlang problematisch, met name in bepaalde deelsectoren van de agrarische en groene sector.

Horeca en detailhandel

Uit de risicoanalyse van de Inspectie is gebleken dat de horeca en detailhandel kampen met illegale tewerkstelling, onderbetaling en arbeidsuitbuiting met vaak te lange werktijden.

Misstanden en notoire overtreders

Risicoselecties van de Inspectie SZW wijzen uit dat de naleving van de wetgeving in bepaalde sectoren nog steeds fors tekortschiet.

Bedrijven met gevaarlijke stoffen

De Inspectie wil zware (of ernstige) ongevallen met processen met gevaarlijke stoffen voorkomen en het aantal werknemers dat wordt blootgesteld aan gevaarlijke stoffen terugdringen.

Gecertificeerde asbestsanering steeds beter op orde

Elk jaar sterven nog steeds honderden mensen aan mesothelioom, asbestose of (long)kanker omdat ze vroeger zijn blootgesteld aan asbest.

Ioniserende straling

Blootstelling aan ioniserende straling resulteert in een verhoogde kans op kanker. Het hoofddoel van het programma Ioniserende straling is het verbeteren van de stralingsveiligheid op het werk.

Psychosociale arbeidsbelasting

Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) is een verzamelbegrip voor de volgende arbeidsrisico’s: werkdruk, agressie en geweld, pesten, seksuele intimidatie en discriminatie op de werkvloer.

Discriminatie op de werkvloer verminderen

Discriminatie op de werkvloer kan zich overal en op vele manieren manifesteren. Bijna 1 op de 10 werknemers heeft op het werk wel eens met discriminatie te maken.

Zorg en welzijn

Zorg en Welzijn is een omvangrijke, zeer diverse sector. Hieronder vallen onder andere verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT), ziekenhuizen, gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg (GGZ), jeugdzorg, kinderopvang en ambulancediensten.

Kernbepalingen arbozorg

Om veilig en gezond werken te borgen, zijn vereist: systematische aanpak van de arbozorg en de aanwezigheid van deskundigen, zoals preventiemedewerkers en bedrijfsartsen.

Bouw

De bouw kent meerdere risico’s zoals: vallen van hoogte, fysieke overbelasting en blootstelling aan gevaarlijke stoffen. In de bouw komt ook onderbetaling en illegale tewerkstelling voor.

Metaal

De metaalsector kent een breed scala aan risico's op het gebied van arbeidsomstandigheden (gezond en veilig werk) en arbeidsvoorwaarden (eerlijk werk).

Veiliger werken in de Grond-, Weg- en Waterbouw

In deze sector richt de Inspectie zich op werkzaamheden met grote risico’s: aanrijden, bedelven, verdrinken, explosie- en elektrocutiegevaar, fysieke overbelasting, blootstelling aan gevaarlijke stoffen en te lang werken.

Markttoezicht leidt tot zelfregulering

Onveilige arbeidsmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen kunnen tot ongevallen en schade leiden. De Inspectie controleert of marktdeelnemers, die producten voor professionele toepassing op de markt brengen, dat doen volgens de Europese productrichtlijnen die in Nederland in warenwetbesluiten zijn omgezet.

Certificatiestelsels effectief laten bijdragen aan veilig en gezond werken

De Inspectie houdt toezicht op de toepassing van wettelijk verplichte certificatie (Arbowet en Warenwet). Dat toezicht betreft: de personen of bedrijven die in het bezit moeten zijn van een wettelijk verplicht certificaat (de certificaathouders ) en de instanties die wettelijk verplichte certificaten afgeven (de conformiteitsbeoordelingsinstanties, CBI’s).

Bestaanszekerheid en participatie

Armoede en Uitsluiting

Flexibilisering

Onderzoek naar aanleiding van klachten, meldingen en verzoeken

De Inspectie ontvangt klachten en signalen over arbeidsomstandigheden, arbeidstijden, onderbetaling, arbeidsongevallen, illegale arbeid en andere vormen van regelovertreding.

Werkwijze en thema’s

Met transparantie wil de Inspectie op objectieve en betrouwbare wijze informatie delen over wat zij doet en wat haar bevindingen en conclusies zijn.

Organisatie

De Inspectie SZW wil een moderne, wendbare organisatie zijn waar integraal en flexibel kan worden gewerkt via een programmatische en projectmatige werkwijze.

Bijlage

Colofon