Handvatten om in onderbouwde stappen te komen tot een interventiemix.
Dit artikel hoort bij: Jaarstukken Nederlandse Arbeidsinspectie Meerjarenplan 2019 - 2022
De interventietoolbox
-
Inhoudsopgave
- Kiosk van Jaarstukken Nederlandse Arbeidsinspectie
- coverpagina Jaarstukken Nederlandse Arbeidsinspectie Meerjarenplan 2019 - 2022
-
Voorwoord
-
Meerjarenplan 2019 - 2022
Voor u ligt het Meerjarenplan 2019-2022 van de Inspectie SZW. Leidend is het realiseren van meer maatschappelijk effect in samenwerking met anderen.
-
Risicogerichte handhaving in zeventien programma’s
De Inspectie houdt toezicht op alle 1,7 miljoen Nederlandse bedrijven waar 8,7 miljoen mensen werken. Niet alle werkgevers kunnen worden geïnspecteerd. De Inspectie streeft ernaar de capaciteit en middelen in te zetten voor de meest risicovolle situaties en bedrijven.
-
Focus op maatschappelijk effectMaatschappelijk effect vergroten
De Inspectie stelt zich voortdurend de vraag hoe haar activiteiten aansluiten op veranderingen in de samenleving en hoe zij een zo groot mogelijk maatschappelijk effect kan bereiken.
-
Focus op maatschappelijk effectVersterken informatiepositie
De Inspectie streeft ernaar bij alle keuzes op strategisch, tactisch en operationeel niveau zoveel mogelijk gebruik te maken van beschikbare informatie en data uit de eigen organisatie, kennisinstellingen en andere partijen.
-
Focus op maatschappelijk effectEen rijke interventiemix
De Inspectie maakt in haar aanpak onderscheid naar doelgroepen. Afhankelijk van de motieven van werkgevers om relevante wet- en regelgeving wel of niet na te leven, zet de Inspectie vervolgens interventies in.
-
Focus op maatschappelijk effectInzet op samenwerking: internationaal, nationaal, regionaal en lokaal
Om meer maatschappelijk effect te bereiken wil de Inspectie de komende periode haar samenwerking verbreden en versterken.
-
Focus op maatschappelijk effectZichtbaar resultaat
De Inspectie wil effecten de komende jaren meer zichtbaar maken. Dat doet zij onder meer door in de SZW-begroting vanaf 2018 een nieuwe tabel op te nemen met kengetallen die meer inzicht geven in de effecten die de Inspectie wil bereiken.
-
Oneerlijk werk en arbeidsuitbuitingOneerlijk werk en arbeidsuitbuiting
De Inspectie constateerde de afgelopen jaren steeds meer gevallen en vormen van oneerlijk werk, zoals onderbetaling, uitbuiting en te lange werktijden.
-
Oneerlijk werk en arbeidsuitbuitingMaatschappelijke en politieke ontwikkelingen
De Nederlandse arbeidsmarkt staat er beter voor dan de afgelopen jaren. Niet alle werkenden delen echter in gelijke mate mee.
-
Oneerlijk werk en arbeidsuitbuitingRisico’s en programma rond eerlijk werk
Arbeidsuitbuiting, onderbetaling, illegale tewerkstelling en fraude met uitkeringen komen in de risicoanalyse naar voren als belangrijke risico’s die blijvend aandacht nodig hebben.
-
Oneerlijk werk en arbeidsuitbuitingNationale en internationale samenwerking
In de programma’s gericht op onderbetaling en arbeidsuitbuiting vindt veel nationale en internationale samenwerking plaats.
-
Onveilig en ongezond werkOnveilig en ongezond werk
Veel mensen lopen tijdens hun werk het risico op een ongeval, met alle schadelijke gevolgen van dien. In de laatste jaren is het aantal bij de Inspectie gemelde ongevallen toegenomen.
-
Onveilig en ongezond werkMaatschappelijke en politieke ontwikkelingen
Zorg voor veiligheid en gezondheid lijkt vanzelfsprekend. Maar zo eenvoudig ligt het helaas niet.
-
Onveilig en ongezond werkRisico’s en programma’s rond preventie van onveilig werk
In 2017 steeg het aantal ongevalsmeldingen met 12%. De meeste ongevallen doen zich absoluut gezien voor in de sectoren industrie, bouwnijverheid, handel en vervoer en opslag.
-
Onveilig en ongezond werkInterne en externe samenwerking
Op het terrein van gezond en veilig werk wordt zowel intern als extern samengewerkt.
-
Procesveiligheid, blootstelling aan gevaarlijke stoffen, certificatie en markttoezichtProcesveiligheid, blootstelling aan gevaarlijke stoffen, certificatie en markttoezicht
Affaires als DuPont/ Chemours en chroom-6, dubieuze afvalstromen, explosies en ontsnappingen van gevaarlijke stoffen zorgen voor veel maatschappelijke onrust.
-
Procesveiligheid, blootstelling aan gevaarlijke stoffen, certificatie en markttoezichtMaatschappelijke en politieke ontwikkelingen
De risico’s op grote ongevallen en blootstelling aan gevaarlijke stoffen zullen op de korte termijn niet afnemen.
-
Procesveiligheid, blootstelling aan gevaarlijke stoffen, certificatie en markttoezichtRisico’s en programma’s rond gevaarlijke stoffen
In Nederland lijden naar schatting 210.000 werknemers en 16.000 zelfstandigen aan een beroepsziekte. Jaarlijks overlijden circa 4.100 mensen aan de gevolgen van een beroepsziekte.
-
Procesveiligheid, blootstelling aan gevaarlijke stoffen, certificatie en markttoezichtKetensamenwerking
Om effectief te zijn heeft de Inspectie behoefte aan intensieve(re) ketensamenwerking met andere overheidsdiensten, brancheorganisaties, sociale partners en kennisinstituten.
-
Psychosociale Arbeidsbelasting en Arbeids(markt)discriminatiePsychosociale Arbeidsbelasting en Arbeids(markt)discriminatie
Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) wordt veroorzaakt door werkdruk, agressie en geweld door derden en door ongewenste omgangsvormen op de werkvloer.
-
Psychosociale Arbeidsbelasting en Arbeids(markt)discriminatieMaatschappelijke en politieke ontwikkelingen
De thema’s PSA en arbeids(markt)discriminatie vragen de komende jaren onverminderd de aandacht. Werkstress en mentale overbelasting (burn-out) nemen toe en zijn inmiddels de meest voorkomende oorzaken van uitval en arbeidsongeschiktheid.
-
Psychosociale Arbeidsbelasting en Arbeids(markt)discriminatieRisico’s en programma rond PSA en arbeids(markt)discriminatie
Uit de Inspectiebrede risicoanalyse komen PSA en discriminatie op de werkvloer als substantiële risico’s naar voren. Op de precieze aard en omvang van het risico op discriminatie bij werving en selectie heeft de Inspectie SZW nog weinig expertise en kennis opgebouwd.
-
Psychosociale Arbeidsbelasting en Arbeids(markt)discriminatieSamenwerking met kerndeskundigen en belangenvertegenwoordigers
Voor het terugdringen van het risico op PSA wordt samenwerking gezocht met kerndeskundigen en belangenvertegenwoordigers van werknemers en werkgevers.
-
Organisatie, mensen en middelenProgrammatisch werken
De Inspectie wil een moderne en wendbare organisatie zijn waar met een programmatische en projectmatige werkwijze integraal en flexibel wordt gewerkt.
-
Organisatie, mensen en middelenUitbreiding Inspectie SZW
Op grond van het ICF is in het regeerakkoord vastgelegd dat er – geleidelijk oplopend naar 2022 - jaarlijks 50 miljoen euro extra wordt vrijgemaakt voor versterking van de handhavingsketens waarin de Inspectie SZW opereert.
-
Organisatie, mensen en middelenVerdeling extra middelen
De extra 50 miljoen euro worden, in lijn met de brief over de uitbreiding van de Inspectieketen Inspectie SZW als volgt ingezet. Naast verdubbeling van de inzet op eerlijk werk om het geconstateerde handhavingstekort op dat domein tegen te gaan, de investering in informatiegestuurd werken en versterking toezicht Brzo (conform ICF), gaat er 3% van de extra middelen naar de handhaving van arbeids(markt)discriminatie.
-
Organisatie, mensen en middelenPersonele uitbreiding
In 2018 zijn de eerste stappen gezet om de inspectieketen in de handhaving met meer personeel te versterken.
-
Organisatie, mensen en middelenInformatiegestuurd werken
De Inspectie SZW streeft naar meer effectiviteit en efficiëntie door inzet op en structurele borging van Informatie Gestuurd Werken (IGW). IGW is een continu proces waarbij de Inspectie interne en externe data bij elkaar brengt, analyseert en de daaruit resulterende informatie toepast om haar maatschappelijk effect te vergroten.
-
Organisatie, mensen en middelenStrategische personeelsplanning, Leiderschap en Vakmanschap
De Inspectie streeft ernaar medewerkers en leidinggevenden met verschillende achtergronden, competenties, kennis, vakinhoudelijke vaardigheden en gedragsvaardigheden in dienst te hebben.
-
Organisatie, mensen en middelenFormatie en budget
In onderstaande tabel wordt de ontwikkeling van de formatie van de Inspectie SZW weergegeven, inclusief de voorziene uitbreiding als gevolg van de extra middelen uit het regeerakkoord.
-
Belangrijke onderwerpen uit het JP 2019Signaleren en reflecteren
De WRR pleitte een aantal jaren geleden in het rapport ‘Toezien op publieke belangen’ voor een versterking van de reflectieve functie van het toezicht.
-
Belangrijke onderwerpen uit het JP 2019Opsporing in beweging
De Inspectie SZW heeft een Bijzondere Opsporingsdienst, die onder het gezag van het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie (OM) strafrechtelijke onderzoeken uitvoert.
-
Belangrijke onderwerpen uit het JP 2019Ontwikkelingen in beleid en wetgeving
Een aantal ontwikkelingen is relevant voor veel van de in de volgende hoofdstukken besproken programma’s.
-
17 programma’s 2019 – 2022Agrarisch en groen
Het programma Agrarisch en groen richt zich op de risico’s onderbetaling, illegale tewerkstelling, overschrijding arbeids- en/of rusttijden en het niet naleven van de Waadi en de WagwEU.
-
17 programma’s 2019 – 2022Bouw en infrastructuur
Het programma Bouw en infrastructuur richt zich, als het gaat om oneerlijk werk, op de risico’s onderbetaling, illegale tewerkstelling, overschrijding van arbeids- en/of rusttijden en het niet naleven van de Waadi en de WagwEU.
-
17 programma’s 2019 – 2022Transport en logistiek
Op het terrein van ongezond en onveilig werk gaat het om fysieke overbelasting (met name excessief kracht zetten bij tillen, trekken en duwen) en veiligheid bij laden en lossen.
-
17 programma’s 2019 – 2022Horeca en detailhandel
Het programma Horeca en detailhandel richt zich op de risico’s op gebied van oneerlijk werk, dynamische overbelasting, ongelijke behandeling, en agressie en intimidatie door externen.
-
17 programma’s 2019 – 2022Schoonmaak
Het programma Schoonmaak richt zich op de risico’s op gebied van oneerlijk werk, waaronder onderbetaling, illegale tewerkstelling en het niet-naleven van de ATW en de Waadi.
-
17 programma’s 2019 – 2022Zorg
Het programma Zorg richt zich op werkdruk, fysieke belasting, emotionele overbelasting, de risico’s van ongewenst gedrag door patiënten en externen, illegale tewerkstelling en onderbetaling.
-
17 programma’s 2019 – 2022Uitzendbureaus
Het programma Uitzendbureaus richt zich op het terugdringen van risico’s op gebied van oneerlijk werk en arbeidsongevallen bij uitzendkrachten.
-
17 programma’s 2019 – 2022Industriële arbeid
Het programma Industriële arbeid richt zich op Industriële arbeid machineveiligheid, het veilig werken met arbeidsmiddelen (inclusief ageing), veiligheid op de arbeidsplaats (zoals inrichting en opstelling van procesinstallaties), dynamische en fysische overbelasting (zoals trillingen en geluid), PSA (onder andere werkdruk), sociale verantwoordelijkheid (een cultuur van gezond en veilig werken), oneerlijk werk, robotisering, en de blootstelling aan sectorspecifieke gevaarlijke stoffen (zowel blootstelling als explosieveiligheid).
-
17 programma’s 2019 – 2022Bedrijven met gevaarlijke stoffen
Het programma Bedrijven met gevaarlijke stoffen richt zich op het risico van onvoldoende procesveiligheid, op CMR- en ZZS-stoffen en ioniserende straling, en op die bedrijven en segmenten van de arbeidsmarkt waar de risico’s het grootst zijn.
-
17 programma’s 2019 – 2022Asbest
In dit programma staat asbest als kankerverwekkende stof centraal. Het programma richt zich op de asbestverwijderingsbranche en op elke andere bedrijfstak of omgeving waar asbestsanering plaatsvindt.
-
17 programma’s 2019 – 2022Arbeids(markt)discriminatie en Psychosociale arbeidsbelasting
Dit themaprogramma richt zich op het voorkomen en beperken van arbeids(markt)discriminatie en het aanpakken van (de gevolgen van) psychosociale arbeidsbelasting, zoals gezondheidsklachten, ziekteverzuim en langdurige arbeidsongeschiktheid.
-
17 programma’s 2019 – 2022Arbeidsuitbuiting
Het programma Arbeidsuitbuiting richt zich op de risico’s van arbeidsuitbuiting, ernstige benadeling en misstanden, en de bescherming van kwetsbare groepen.
-
17 programma’s 2019 – 2022Schijnconstructies, cao-naleving en fraude
Het programma richt zich op de aanpak van (schijn)constructies, niet-naleving van cao’s en uitkeringsfraude.
-
17 programma’s 2019 – 2022Certificatie en markttoezicht
Het programma Certificatie en markttoezicht richt zich op het (dis)functioneren van wettelijk verplichte certificatiestelsels SZW en het CE-stelsel, waardoor het gewenste resultaat – gezond en veilig werken – niet behaald wordt: valse certificatie / valsheid in geschrifte, stelselrisico’s zoals het disfunctioneren van partijen binnen wettelijk verplichte certificatiestelsels, niet-naleving van Europese productrichtlijnen door marktdeelnemers en ‘grijze markt’, oftewel handel via distributiekanalen die weliswaar legaal zijn, maar ook onofficieel, ongeautoriseerd of niet zo door de fabrikant bedoeld.
-
17 programma’s 2019 – 2022Toezicht SUWI en sociaal domein
Dit programma monitort de ontwikkelingen en signaleert en agendeert risico’s in het functioneren van de uitvoering van de sociale zekerheid.
-
17 programma’s 2019 – 2022Meldingen, verzoeken en preventie onveilig en ongezond werk
In dit programma worden risico’s aangepakt die hebben geleid tot ongevallen of klachten op het terrein van ongezond en onveilig werken.
-
17 programma’s 2019 – 2022Meldingen en preventie oneerlijk werk
Het programma Meldingen en preventie oneerlijk werk verzoeken en preventie oneerlijk werk richt zich op alle meldingen en verzoeken op het gebied van oneerlijk werk die buiten (de focus van) de andere programma’s liggen, en op WagwEU-meldingen.
-
De interventietoolbox
-
Definitie 20 hoofdrisico’s IRAEerlijk werk
De Inspectie onderscheidt drie soorten van uitbuiting: arbeidsuitbuiting, gedwongen dienstverlening en criminele uitbuiting.
-
Definitie 20 hoofdrisico’s IRAGezond en veilig werk
Fysieke belasting in het werk is het totaal aan houdingen, bewegingen en krachten waaraan een werknemer gedurende de werkdag blootstaat.
-
Bestaanszekerheid
Onvoldoende inkomen wil zeggen dat iemand geen inkomen heeft of een inkomen dat onder het bestaansminimum zit.
-
Colofon