De Inspectie constateerde de afgelopen jaren steeds meer gevallen en vormen van oneerlijk werk, zoals onderbetaling, uitbuiting en te lange werktijden. De handhaving van Nederlandse wettelijke arbeidsvoorwaarden wordt door kwaadwillende werkgevers belemmerd door schijnconstructies te gebruiken. Daarnaast signaleerde de Inspectie een toenemend aantal geregistreerde slachtoffers van arbeidsuitbuiting.
Arbeidsuitbuiting beperkt zich niet alleen tot financiële benadeling van slachtoffers of tot aantasting van arbeidsrechten. Ook de geestelijke en lichamelijke integriteit van individuen is in het geding. Slachtoffers van onderbetaling of uitbuiting zijn vaak niet bereid mee te werken aan inspectieonderzoek, omdat ze bang zijn voor hun werkgever of om hun baan te verliezen.29
Ook nu het economisch beter gaat, blijft het risico op arbeidsuitbuiting en oneerlijk werk onverminderd hoog. In verschillende sectoren in de Nederlandse economie is de internationale (prijs)concurrentie groot. Malafide werkgevers proberen via verschillende constructies de loonkosten te drukken tot onder het wettelijk verplichte minimum of dwingen werknemers te werken onder erbarmelijke arbeidsomstandigheden. Ook wordt er door bedrijven die in principe de wet willen naleven, gebruik gemaakt van constructies die de grenzen van wet- en regelgeving zoveel mogelijk oprekken en ze daarbij overschrijden.
In de periode 2019-2022 intensiveert de Inspectie het toezicht op eerlijk werk bij bedrijven in risicosectoren. De Inspectie zet daarmee een aanzienlijk deel van de uitbreiding van haar organisatie in om oneerlijk werk tegen te gaan, in lijn met het Inspectie Control Framework (ICF).30 Concreet betekent dit meer opsporing, inspecties en inzet van andere interventies. Daarbij wil de Inspectie meer informatiegestuurd werken, waardoor misstanden eerder en scherper in beeld komen.
29Inspectie SZW, Staat van eerlijk werk, 2017.
30Ministerie SZW, Kamerbrief Uitwerking maatregelen 'werken als zelfstandige', 2018.
