Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) wordt veroorzaakt door werkdruk, agressie en geweld door derden en door ongewenste omgangsvormen op de werkvloer. Arbeids(markt)discriminatie is een van de ongewenste omgangsvormen. Dit kan leiden tot stress en uitval. Volgens de Arbowet is er dan sprake van PSA. De Inspectie houdt daarom al toezicht op de thema’s PSA en discriminatie op de werkplek. Vanwege hun verwevenheid worden deze twee thema’s de komende jaren in één programma opgepakt.
Gelijke behandeling op de arbeidsmarkt is nog steeds geen vanzelfsprekendheid. Eind januari 2018 bleek uit een uitzending van Tros Radar dat bijna de helft van de benaderde uitzendbureaus rekening wilde houden met de voorkeuren voor de herkomst van callcentermedewerkers bij een fictieve tijdelijke klus. En of het nu gaat om ongelijke behandeling in sollicitatieprocedures, geen contractverlenging vanwege zwangerschap of pesten op het werk wegens ras of geaardheid, alle vormen van discriminatie komen nog steeds voor en moeten worden aangepakt. Uitgangspunt in Nederland is immers dat mensen in gelijke situaties gelijk worden behandeld.65
De gevolgen van arbeids(markt)discriminatie zijn ernstig. Mensen worden uitgesloten van de arbeidsmarkt, krijgen geen loonsverhoging, werken onder hun niveau of voelen zich niet veilig op hun werk. Uit onderzoek blijkt bovendien dat discriminatie op de werkvloer reden is voor minder goede prestaties, ziekmeldingen, stress en uitval.66
In het regeerakkoord staat dat arbeids(markt)discriminatie ontoelaatbaar is en een stevige aanpak vereist. Het kabinet wil daarom dat het Actieplan Arbeidsmarktdiscriminatie 2014 een vervolg krijgt, met onder meer aandacht voor het bestrijden van discriminatie in sollicitatieprocedures en bij zwangerschap en een stevige handhavende rol voor de Inspectie. Vanuit de ICF-middelen wordt 1 miljoen euro gereserveerd voor de aanpak van arbeids(markt)discriminatie. Daarnaast komt er nog beleidsondersteunend budget beschikbaar voor onder meer de uitvoering van publiekscampagnes.
In 2018 heeft de Inspectie SZW verkend of en op welke wijze zij effectief toezicht kan houden op discriminatie bij werving en selectie (arbeids(markt)discriminatie). Een thema waarop de Inspectie SZW op dit moment geen wettelijke taak heeft. De uitkomsten van deze verkenning worden in het implementatieplan arbeids(markt)discriminatie nog dit jaar gedeeld met de Tweede Kamer.
65Op basis van Artikel 1 uit de Grondwet.
66Sociaal Cultureel Planbureau, Ervaren discriminatie in Nederland, 2014.
