Uitzendbureaus

In de sectoren waar de kennis en ervaring van ISZW nog ontbreekt zijn verkenningen van het aantal risicobedrijven, meldingen en klachten uitgevoerd. Ook pakt het programma het stelselvraagstuk rondom werkgeversverantwoordelijkheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt op, in samenspraak met de programma’s Toezicht SUWI en sociaal domein en Schijnconstructies, cao-naleving en fraude. Tot slot is er aandacht voor PSA en Arbozorg en zal het programma relevante meldingen en klachten op het terrein van gezond, veilig en eerlijk werk oppakken.

Uit Jaarplan 2019

De uitzendsector is van groot belang voor de Nederlandse economie en arbeidsmarkt. In Nederland zijn ongeveer 22.000 bedrijven als uitzendbureau ingeschreven bij de Kamer van Koophandel (KvK). Dagelijks zijn er bijna 250.000 mensen werkzaam als uitzendkracht.⁸⁶  De ABU en de NBBU alleen al bemiddelen op jaarbasis bijna 120.000 flexmigranten.⁸⁷

Om zich te verrijken, overtreden sommige ondernemers moedwillig de wet. Deze bureaus bemiddelen onder meer goedkope arbeidskrachten uit andere EU-landen voor werkgevers in de land- en tuinbouw, de (voedselverwerkende) industrie en handel en logistiek. Een deel van de sector is in de periode 2012-2016 verantwoordelijk voor 40% van alle meldingen over onderbetaling die bij de Inspectie zijn binnengekomen. Ook blijkt in de periode 2011-2016, dat 23% van alle opsporingsonderzoeken gericht op arbeidsuitbuiting betrekking heeft op malafide uitzendbureaus.⁸⁸

Beoogd maatschappelijk effect

Door malafide uitzendbureaus en hun inleners aan te pakken, worden risico’s op het terrein van eerlijk werk teruggedrongen en wordt een eerlijk speelveld voor bedrijven in diverse sectoren bevorderd.

Beoogd resultaat in 2019

• De Inspectie pakt malafide uitzendbureaus aan, samen met de Belastingdienst en UWV, tot de overtredingen zijn opgehouden (8 processen-verbaal binnen complexe en/of internationale onderzoeken).
• Een aantal malafide bedrijven, dat na faillissement weer doorstart, zal blijvend worden gevolgd en onderzocht om zo de misstanden te stoppen.
• De Inspectie controleert in samenwerking met de Belgische inspectie een aantal bedrijven dat grensoverschrijdend werkt.
• In 2019 wordt ook aandacht besteed aan de problematiek rondom werken in distributiecentra.

Aanpak in 2019

• De Inspectie pakt malafide uitzendbureaus aan tot de overtredingen zijn opgehouden en publiceert over haar acties om de gepercipieerde pakkans te verhogen.
• Via brancheorganisaties, partners, uitzendbureaus en inleners, wordt bijgedragen aan kennis en bewustwording over eerlijk werk.
• Via expertbijeenkomsten met de branche houden we onze gezamenlijke kennis over elkaars werkwijze actueel en worden aanpakken op elkaar afgestemd.
• Via informatiegestuurd werken komt er een beter inzicht in de steeds wisselende werkwijzen van malafide uitzendbureaus en inleners. Deze inzichten zijn belangrijk voor een blijvend effectieve inspectieaanpak.

Samenwerking in 2019

De Inspectie werkt nauw samen met de Belastingdienst en UWV, maar ook met gemeentes en politie. Naast deze publieke partners, wordt ook samengewerkt met branchepartijen zoals ABU en NBBU, en met de SNCU en SNA. Het gaat dan om samenwerking op het gebied van voorlichting en preventie, informatie-uitwisseling conform de wettelijke mogelijkheden, kennis en inzichten delen, maar ook om samenwerking met betrekking tot cao-naleving en versterking van het keurmerk.
 

Interview Jaimy van de Bovenkamp en Peter Groot

Jaimy van de Bovenkamp, nieuwe inspecteur

“Professionaliteit in alle lagen van de organisatie”

Door de verhalen over de Inspectie SZW van een voormalige collega, raakte ook Jaimy van de Bovenkamp enthousiast om als inspecteur aan de slag te gaan. “Ik heb altijd functies gehad met een onderzoekend en analyserend karakter”, vertelt ze. “Daar ligt mijn hart ook, maar ik zat steeds bij heel gesloten organisaties. De openheid die ik ervaar bij de Inspectie, voelt echt als een verademing !”

Jaimy is ook in andere opzichten uitermate te spreken over haar nieuwe werkkring. “De Inspectie is een heel prettige werkgever: er wordt écht goed voor je gezorgd. Je wordt bovendien overal bij betrokken en je expertise wordt gewaardeerd – ook al ben je nieuw – en ik zie professionaliteit in alle lagen van de organisatie.”
 

Geen beeld
De tip van haar voormalige collega om eens naar de Inspectie SZW te kijken, kwam goed van pas, anders was ze er niet zo gauw op gekomen. Jaimy: “Die vertelde hoe interessant het is om bij allerlei bedrijven te komen waar je normaal nooit binnenkomt en dat je daar als inspecteur écht iets kunt betekenen. Net als veel mensen had ik niet echt een beeld van het werk als inspecteur. Als je geen bedrijf hebt, of geen arbeidsongeval meemaakt, dan kom je er ook niet zo snel mee in aanraking.”
 

Mensenkennis
Inmiddels is Jaimy een paar keer met ervaren collega-inspecteurs op pad geweest. “Dat is natuurlijk heel leerzaam, vooral als het gaat om het menselijke aspect. Je merkt dat ze door hun ervaring en mensenkennis de situatie perfect aanvoelen. Daardoor zijn ze in staat om de mensen die tegenover hen zitten, te laten bewegen. Ik ben er bijvoorbeeld bij geweest toen een werkgever een mogelijk forse boete kreeg aangezegd en het werd tóch een open en prettig gesprek. Heel knap.”

Peter Groot, ervaren inspecteur

“Hoop op méér ruimte voor preventie”

De instroom van een flink aantal nieuwe inspecteurs bij de Inspectie wordt door ervaren kracht Peter Groot om verschillende redenen toegejuicht. De inspectiecapaciteit neemt toe, de nieuwelingen brengen nieuwe inzichten en ervaringen mee, én de inspectie heeft de gelegenheid wat meer een afspiegeling van de bevolking te worden. Peter: “Het is beter om in je organisatie een goede mix van mannen en vrouwen te hebben. Daarmee krijg je tóch andere zienswijzen in huis. Gelukkig zien we daar nu beweging.”
 

Beter toezicht
Peter is gedreven als het gaat om zijn rol als inspecteur. “Ik zeg niet dat werknemers altijd zwak staan, maar ik weet wél dat ze steun nodig hebben om tot betere werkomstandigheden te komen. Door onze aanwezigheid kunnen we écht het verschil maken.” Het voorkomen van gevaarlijke situaties en ongevallen is daarbij het hoogste doel, vindt Peter. Hij merkt op dat veel leed vermeden kan worden door beter toezicht door leidinggevenden op de werkplek. “Het aanspreken van werkgevers op hun verantwoordelijkheid hiervoor, zou voorop moeten staan. Want daarmee kun je ongevallen voorkomen. Ik hoop dan ook dat er met de uitbreiding van de capaciteit weer méér ruimte komt voor preventieve inspecties.”

De nieuwe krachten brengen niet alleen extra capaciteit, maar ook nieuwe inzichten en ideeën. Peter: “Ik ben echt blij dat we nu eindelijk meer vrouwen zien. Maar, al ken ik de precieze cijfers niet, we zijn er in dat opzicht nog niet. Ik was betrokken bij de selectie en heb bijvoorbeeld niet veel allochtone kandidaten voorbij zien komen. Daar moeten we toch echt eens naar kijken.”  

⁸⁶Bron: ABU, cijfers 2015

⁸⁷Bron: ABU: cijfers 2016

⁸⁸Inspectie SZW, Staat van Eerlijk werk, 2017, p. 9.