Welk perron, waar inchecken, de juiste uitgang. Met het openbaar vervoer reizen is voor mensen met een beperking vaak een opgave. Zo ook voor Noureddine die slechtziend is. Samen met een OV-coach oefende hij zijn dagelijkse routes, waardoor hij nu zelfstandig met het OV kan reizen. ‘Dat heeft me vrijheid gegeven. Én zelfvertrouwen, ik weet nu dat ik het ook zelf kan.’
Nadat de kennis die steeds met Noureddine meereisde was weggevallen, attendeerde zijn zorgconsulent hem op de OV-coach. Dit project is een initiatief van de gemeente Amsterdam waarin 16 partijen zich samen inzetten om mensen met een beperking zelfstandig te leren reizen. ‘Een OV-coach oefende met mij de routes die ik geregeld afleg: van huis naar werk, naar het winkelcentrum, naar het station. Samen keken we welke route het makkelijkst was. En het veiligst. Ik loop liever een straatje om dan dat ik een oversteekplaats neem die niet veilig is.’
OV-coaches inzetten
Voor mensen met een beperking is reizen met het openbaar vervoer niet vanzelfsprekend, volgens Hechmi Souguir, teamleider bij de OV-coach. Het gaat om mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking, maar ook mensen die nooit hebben geleerd gebruik te maken van het openbaar vervoer of dat niet meer durven. Dat beperkt hen enorm in hun mobiliteit. ‘We maken het reizen met het openbaar vervoer toegankelijker door OV-coaches in te zetten. Zij helpen de deelnemers wegwijs te maken bij de haltes en op de perrons. Met de coaches hebben we tot nu toe meer dan 160 mensen zelf leren reizen. Wij willen dat iedereen mee kan doen.’
Over OV-coach
Zelfstandig kunnen reizen in het openbaar vervoer in Amsterdam is niet voor iedere inwoner vanzelfsprekend. Daarom is in 2018 de OV-coach gestart. De OV-coach reist mee om je zelfstandig te leren reizen, of om samen met je naar een bestemming te gaan, bijvoorbeeld werk, school of de sportclub.
'Bij een nieuwe moeilijke route denk ik: vorige keren is het me gelukt, dus deze keer lukt het me ook.'
Onbeperkt vragen stellen
De begeleiding van elke deelnemer is maatwerk. Noureddine: ‘Ik kan nog wel iets zien, dus voor mij was het belangrijk dat de coach herkenningspunten aangaf. Bijvoorbeeld bij station Diemen-Zuid moet ik op een bepaald punt linksaf. Dat miste ik steeds. Het viel de coach op dat bij de ingang van de poortjes, waar ik naar links moet, een felrood traliehek is. Als ik erop focus, kan ik het zien. Sindsdien mis ik mijn afslag niet meer.’
Wat Noureddine zo prettig vindt aan de OV-coach is dat die erop gericht was om keer op keer met hem dezelfde route te oefenen. ‘En ik kon onbeperkt vragen stellen zonder dat ik me er vervelend over voelde. Met de kennis die eerder meereisde, had ik al snel een persoonlijk gesprek. Gezellig, maar dat leidde ook af. Dan kon ik het nadien nog niet zelf. Ook voelde ik me bezwaard om veel te vragen. Dan dacht ik al snel, laat maar.’
Deze keer lukt het me ook
Het geeft Noureddine voldoening dat hij de routes die hij lastig vond nu zelf kan afleggen. Voorheen had dat flink wat voeten in de aarde. Soms belde hij een Regiotaxi, maar moest dan wel rekening houden met vertragingen. Soms ging hij met het ov. Bij een belangrijke afspraak oefende hij de route dan de dag van tevoren al eens. Dat kostte veel tijd. Bovendien kon zijn kennis ook niet altijd mee. ‘Dankzij de oefensessies met de OV-coach ben ik nu onafhankelijk. Bovendien maakt het me flexibeler, ik kan weg wanneer ik wil. Ook is mijn zelfvertrouwen gegroeid. Bij een nieuwe moeilijke route denk ik: vorige keren is het me gelukt, dus deze keer lukt het me ook.’
Steuntje in de rug
Zoals de route van station Lelylaan naar het kantoor van MEE. Daar gaat Noureddine komende tijd regelmatig naartoe omdat hij ook ambassadeur voor de OV-coach is. Hierbij krijgt hij begeleiding van OV-coach en student Danique In ’t Veld: ‘Voor mijn opleiding SPH aan de Hogeschool van Amsterdam loop ik sinds september stage bij OV-coach. Leuk om met de doelgroep waarmee ik later ga werken contact te hebben en hen te begeleiden. Kleine dingen kunnen zoveel voor iemand betekenen. Ik begeleidde bijvoorbeeld een meisje uit Syrië met angstproblemen. Nu gaat ze zelf met het openbaar vervoer winkelen. Met een klein steuntje in de rug heeft ze weer een normaal leven.’
Dat komt vaker voor, vertelt Hechmi. ‘Als iemand zelfstandig reist, zien we zijn of haar zelfvertrouwen toenemen. Deze persoon wordt daardoor ook op andere vlakken ondernemender.’
Voor iedereen toegankelijk
Noureddine voorziet de organisatie van feedback over zijn eigen ervaringen, één van de taken die hij heeft als ambassadeur. In een presentatie tijdens een bijeenkomst voor nieuwe partners van de OV-coach legt hij uit wat een OV-coach voor hem doet en waarom die zo belangrijk voor hem is. Maar ook waar hij tegenaan loopt en wat beter kan. ‘Zo zijn nog niet alle stations even goed te bereiken. Bijvoorbeeld bij het Amstel Station lopen de ribbeltegels niet door tot de uitgang, die houden ineens op. Ik vind het belangrijk om eraan bij te dragen dat het openbaar vervoer voor iedereen toegankelijk wordt.’
*Muziek speelt*
Noureddine loopt met blindenstok.
Reizen met het vervoer duurt voor mij vaak lang en kan stressvol zijn.
Met behulp van een OV coach kan ik mijzelf makkelijker en sneller verplaatsen.
*Muziek speelt*
OV-coach helpt Noureddine bij het instappen van de tram.
Dit geeft mij ontzettend veel rust. Ik kom zonder stress op mijn bestemming aan.
*Muziek speelt*
Onbeperkt meedoen.
Iedereen onderweg.
Noureddine.
*Muziek speelt*
Eindtitel:
Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Met dank aan: Gemeente Amsterdam, R-NET, MEE Amstel en Zaan, OV coach.
