Foto Riesjard Schropp
‘Ik moet mezelf wel vastzetten, anders werp ik mezelf omver.’ Vanuit zijn rolstoel schetst Jaco de Harder hoe hij op de voor hem op maat gemaakte werpbok zit. Hij is de enige zittende werper in Nederland die aan discuswerpen doet. ‘En aan speerwerpen en kogelstoten. Atletiekvereniging Zuidwal heeft veel te bieden voor sporters met een beperking.’
‘De werponderdelen binnen de atletiek zijn een combinatie van lenigheid, kracht en een specifieke werptechniek. Dat vind ik er zo leuk aan. En voor mij een goede sport om mijn bovenlichaam te trainen.’ Jaco was altijd al een actief sporter. Toen hij 28 jaar geleden door een auto-ongeluk een dwarslaesie opliep, belandde hij in een rolstoel. Na een lange revalidatie ging hij basketballen en rolstoeldansen. ‘Op hoog niveau. Tot mijn dansschool ermee ophield. Mijn fysiotherapeut wees me op atletiekvereniging Zuidwal. Daar trainde wekelijks al een groep atleten met een beperking, ik kon er zo bij aansluiten.’
Twintig atleten met een lichamelijke beperking
Atletiekvereniging Zuidwal in Huizen bestaat bijna 38 jaar. Vanaf het begin kwamen er mensen met een beperking sporten: visueel beperkten van het nabijgelegen Blindeninstituut en mensen in een rolstoel. Jaarlijkse organiseerde Zuidwal een evenement met Mytylschool De Trappenberg. ‘Zij wilden vaker komen sporten’, vertelt Sibbelien van Laere, voorzitter van Zuidwal. ‘Dat heeft ertoe geleid dat we in 2006 een groep voor mensen met een lichamelijke beperking zijn gestart. Deze groep bestaat inclusief Jaco nu uit twintig atleten. Sommigen zitten in een rolstoel, anderen hebben een beperking als niet-aangeboren hersenletsel, autisme of spasme. De baan is elke donderdagavond van zeven tot acht speciaal voor hen gereserveerd.’
‘Lichamelijk beperkte sporters krijgen een intensieve begeleiding door speciaal daartoe opgeleide trainers’
Intensieve begeleiding
De vereniging heeft drie RaceRunners aangeschaft. Dat zijn een soort driewielfietsen met een borststeun zonder pedalen, ideaal voor rolstoelers om hun benen te trainen. De aanschaf was mogelijk dankzij subsidie van het Foppe Fonds, Nederlandse Verenigingen van Gehandicapte Kind en de Dirk Kuyt Foundation. Ook zijn er enkele wheelers, rolstoelen met handvatten. Lichamelijk beperkte sporters krijgen een intensieve begeleiding door speciaal daartoe opgeleide trainers. Ook werkt de vereniging samen met Buurtsportcoaches.
‘Het vraagt een andere aanpak’, aldus Sibbelien. ‘Een paar centimeter hoger of verder is voor hen vaak al een wereldprestatie. Bij elke individuele atleet kijken we naar de mogelijkheden en dagen hen uit in wat ze wel kunnen. Doordat ze sportief bezig zijn, groeit ook hun zelfvertrouwen. Neem Jaco. Hij trainde al snel drie keer per week. En drie jaar geleden is hij geclassificeerd als atleet F55, wat betekent dat hij ook mee kon doen aan nationale en internationale wedstrijden in zijn klasse.’
‘Doordat ze sportief bezig zijn, groeit ook hun zelfvertrouwen’
Brede deuren zonder drempels
Naast een uitgebreid sportaanbod heeft atletiekvereniging Zuidwal ook oog voor de toegankelijkheid van de faciliteiten. Daar is het afgelopen jaar zelfs fors in geïnvesteerd. Op 7 september jl. is de nieuwe sportzaal speciaal voor sporters met een lichamelijke beperking feestelijk geopend. Deze sportzaal is tot stand gekomen dankzij een lening van de gemeente Huizen, donaties van goededoelenorganisaties en diverse sponsoracties binnen de vereniging. De zaal is een multifunctionele ruimte met brede deuren zonder drempels. De vloer is extra hard zodat rolstoelen er goed op kunnen rijden. Doorsnee vloeren zijn doorgaans te zacht. Ook zijn de kleedkamers groot genoeg voor mensen in een rolstoel en zijn de toiletten en douches erop berekend. Tot slot is de kantine verbouwd. De bar is nu lager zodat iemand in een rolstoel makkelijk een consumptie kan bestellen.
En last but not least, met de komst van de nieuwe sportzaal kunnen sporters met een lichamelijke beperking nu ook in de winter hier trainen. ‘Buiten in de regen, wind en kou sporten is vaak onverantwoord’, stelt Sibbelien. ‘Omdat ze bij ons alleen op de buitenbaan terecht konden, weken ze dan uit naar een gewone gymzaal in Huizen. Dat was steeds een gesjouw met zware materialen. Nu kunnen ze het hele jaar door bij ons trainen.’
Sportaccommodaties moeten toegankelijk zijn
Tegelijk met de nieuwe sportzaal is ook de nieuwe atletiekbaan geopend, die eigendom is van de gemeente Huizen. Ook daarbij is gekeken naar de toegankelijkheid. ‘Iedereen moet kunnen sporten’, zegt Liesbeth Schoppen, beleidsadviseur maatschappelijk vastgoed en projectleider nieuwbouw en renovatieprojecten bij de gemeente Huizen. ‘Bewegen bevordert de gezondheid. Het is goed voor de sociale contacten en bovendien leuk om te doen. Daarom is onze visie dat sportaccommodaties ook toegankelijk moeten zijn voor mensen met een beperking. We ondersteunen sportverenigingen uit het budget voor het sociaal domein. Door sport wordt dure zorg immers deels voorkomen.’
‘Op de werpcirkels hebben we bevestigingen aangebracht zodat iemand in een rolstoel zich kan vastzetten en niet wordt meegetrokken door zijn eigen werpkracht’
Baan verbreed en bevestigingen aangebracht
Dat is niet nieuw. In de sport in Huizen is er al langer aandacht voor mensen met een beperking, en tegenwoordig maakt toegankelijkheid expliciet onderdeel uit van het beleid voor nieuwbouw en renovaties van de gemeente Huizen.
Omdat we het geld maar een keer kunnen uitgeven, maken we afgewogen keuzes. Met het bouwteam hebben we onderzocht waar behoefte aan was. ‘De verspringbakken en aanloopstroken zijn verbreed en aangepast zodat ook mensen met een beperking er veiliger gebruik van kunnen maken’, zegt Liesbeth. ‘Zij hebben vaak meer ruimte nodig. Op de werpcirkels hebben we bevestigingen aangebracht zodat iemand in een rolstoel zich kan vastzetten en niet wordt meegetrokken door zijn eigen werpkracht.’
‘Gelukkig zijn er steeds meer verenigingen met faciliteiten voor mensen met een beperking’, benadrukt Jaco. ‘Daarom is het jammer dat veel mensen met een beperking niet sporten. Terwijl het juist voor ons rolstoelers zo belangrijk is om te blijven bewegen. Ik sport 3 à 4 avonden in de week, vaak train ik ook met de reguliere werpgroep mee. Mijn conditie is goed en ik voel me fit en sterk. Bovendien ontmoet ik zoveel mensen bij Zuidwal. Atletiek heeft mijn leven in elk opzicht verrijkt.’
‘Juist voor ons rolstoelers is het zo belangrijk om te blijven bewegen’
Toegankelijk sporten voor iedereen
Kinderen zouden minstens 1 uur per dag moeten bewegen en volwassenen minimaal 2,5 uur per week. Dat is de richtlijn voor een goede gezondheid. Veel mensen halen dat niet, zeker mensen met een beperking niet. Voor hen is sporten vaak een drempel. Daarom wil het ministerie van VWS sport voor deze mensen makkelijker en toegankelijker maken. Onder meer door het aantal Buurtsportcoaches te vergroten. Zij gaan mensen helpen die nu belemmeringen ervaren om te kunnen sporten. Een faciliteit van de gemeente. Kinderen zouden minstens 1 uur per dag moeten bewegen en volwassenen minimaal 2,5 uur per week. Dat is de richtlijn voor een goede gezondheid. Veel mensen halen dat niet, zeker mensen met een beperking niet. Voor hen is sporten vaak een drempel. Daarom wil het ministerie van VWS sport voor deze mensen makkelijker en toegankelijker maken. Onder meer door het aantal Buurtsportcoaches te vergroten. Zij gaan mensen helpen die nu belemmeringen ervaren om te kunnen sporten. Een faciliteit van de gemeente.
