Ongehinderd een ijsje eten in de stad

Sharda kreeg als jong meisje kinderpolio. Doordat dertien jaar geleden het postpoliosyndroom zich bij haar ontwikkelde, belandde ze in een rolstoel. Nu de coronamaatregelen worden versoepeld, is het nog belangrijker dat ook mensen met een beperking op gelijke voet met anderen daarvan kunnen profiteren. De toegankelijkheid van openbare gebouwen, winkels en horeca blijft daarom, ook in deze periode, van groot belang. De Wheelmap geeft daar inzicht in. ‘Als ik op pad ga, raadpleeg ik vaak de Wheelmap om te zien waar ik naar binnen kan, en of het toilet rolstoeltoegankelijk is.’ Wheelmap is een online kaart waarop wereldwijd rolstoeltoegankelijke plaatsen te vinden zijn.

Fysieke leefomgeving

Ook voor gemeente Zwolle is toegankelijkheid een speerpunt. ‘Iedereen moet naar eigen wens en vermogen deel kunnen nemen aan de samenleving’ zegt Marieke van Brussel, stadsergonoom en adviseur verkeersontwerp bij de gemeente Zwolle. ‘Ongeacht een motorische, fysieke, visuele of auditieve beperking, autisme of bijvoorbeeld dementie. Het begint ermee dat iedereen op alle plekken kan komen. Daarom zijn we begonnen om de openbare ruimte voor iedereen beter toegankelijk te maken.’ Hoe Zwolle dat doet en welke richtlijnen daarvoor gelden, zijn gepubliceerd op toegankelijkestad.zwolle.nl. ‘Vervolgens zitten we nu ook met de collega’s van het Sociaal en Publiek Domein om de tafel. Een inclusieve samenleving betekent namelijk ook genoeg aangepaste woningen, toegankelijke stembureaus en begrijpelijke informatie hierover.’

Omgevingsvisie gemeente Zwolle

De richtlijnen vloeien voort uit de Omgevingsvisie voor de gemeente Zwolle. Arjen Vedder, planoloog Omgevingsvisie bij de gemeente Zwolle: ‘De Omgevingsvisie geeft richting aan hoe de stad zich kan ontwikkelen tussen nu en 2030. Hierin komen thema’s zoals klimaat, energievoorziening, economische groei en woningaanbod aan bod. Ook inclusiviteit is een belangrijk thema, en toegankelijkheid nemen we bij alle ruimtelijke ontwikkelingen in Zwolle vanaf de ontwerpfase standaard mee.’

Koplopergemeente inclusie

Dat Zwolle er hard aan werkt om een toegankelijke stad te zijn, is duidelijk. Zwolle is koplopergemeente wat betreft inclusie en nummer 2 op de lijst van ‘Meest Toegankelijke Gemeente 2018’ in Nederland. Zo heeft de Spoorzone bushaltes met geleidelijnen gekregen. Er is een fietssticker ontwikkeld waarmee mensen met een beperking hun fiets dichterbij de winkelstraat mogen plaatsen. En de raadzaal is toegankelijk gemaakt met nu ook een in hoogte verstelbaar spreekgestoelte. Ook is de Wheelmap één van de tools die de gemeente in wil zetten om uitvoering te geven aan de Omgevingsvisie. De keuze is gevallen op deze app, omdat mensen met een beperking deze zelf up-to-date houden. Een bewuste keuze van de gemeente.

Testen op rolstoeltoegankelijkheid

Van de vrijwilligers die dat doen is Sharda er één, vanuit haar betrokkenheid bij belangenbehartiger Toegankelijk Zwolle. ‘De Wheelmap was nog nauwelijks gevuld met informatie over Zwolle. Daarom zijn we twee jaar geleden in tweetallen, elk met een andere beperking, de stad in gegaan om winkels, restaurants, openbare gebouwen en toiletten te testen op rolstoeltoegankelijkheid. We hebben alle publieke gebouwen in de Luttekestraat en de Diezerpromenade geïnspecteerd en alle gegevens toegevoegd in de app. De grote winkels en zelfs een aantal boetiekjes daar zijn rolstoeltoegankelijk. Een enkele winkel heeft echter een drempel van meer dan 5 centimeter. Daar kom ik dan niet in. De maximale hoogte voor rolstoelers is 2 cm.’

Historische stad

Agnes Jonker mag zich al 36 jaar inwoonster van Zwolle noemen en zit ook in een elektrische rolstoel. Vanuit Toegankelijk Zwolle heeft ze korte lijnen met de gemeente. ‘De laatste jaren is er meer aandacht voor een oprijplaat, een verhogend stoepje of een achterom, maar er zijn gebouwen die niet aangepast kunnen worden. Zwolle is een historische stad met een oude stadskern.’ De historie van Zwolle als Hanzestad met een florerende handel is een reden waarom gastvrijheid zo belangrijk voor de stad is, zo meent Marieke. ‘Omkijken naar elkaar hebben we hoog in het vaandel staan. Maar het cultureel erfgoed botst soms met de toegankelijkheid. Aanpassingen in de openbare ruimte gaan daarom stap voor stap.’

Schouwburg, museum, bibliotheek

Volgens Sharda zijn de oude straten en gebouwen nu juist ook de charme van Zwolle. ‘De nieuwbouwwijken rondom de binnenstad zijn daarentegen volledig toegankelijk. En in de stad zijn voldoende plekken waar ik kan komen.’ Schouwburg Odeon en de nieuwe schouwburg De Spiegel zijn rolstoeltoegankelijk. Net als museum de Fundatie en de Broerenkerk met daarin Boekenwinkel Waanders. En de bibliotheek in de Stadkamer is pas gerenoveerd en heeft liften gekregen en aangepaste toiletten. ‘Allemaal te vinden in de Wheelmap. Elke keer als er iets verandert, vul ik de app aan. Zo hoop ik dat steeds meer mensen met een beperking de Wheelmap gaan gebruiken.’ Ook komt Sharda graag in Brasserie De Hofvlietvilla die rolstoeltoegankelijk is en een terras heeft dat ook toegankelijk is voor scootmobielen.

Dagtrips naar andere steden

Ook buiten Zwolle is de Wheelmap een handige tool, want de online kaart is wereldwijd. Nynke Schukking zit in een handgeleide rolstoel en kent zo goed de weg in Zwolle dat ze de app vooral tijdens dagtrips naar andere steden heeft gebruikt. ‘Dan zie ik aan de rode kleur dat we in elk geval niet naar dat ene restaurantje hoeven te rijden.’

‘De Wheelmap heeft mijn leven makkelijker gemaakt’, zegt Sharda. ‘De drempel om erop uit te trekken is lager, ik vind het echt een verrijking. Zwolle is terecht een rolstoeltoegankelijke stad en goed toeven voor mensen met een beperking. Ik houd van de kleine, gezellige binnenstad en ik mag er graag een ijsje halen.’