Tekst Marieke Huizenga

De internationale aandacht voor de Sahel is groot: de VN houdt zich bezig met de stabilisering van Mali met de vredesmissie MINUSMA, terwijl de EU het veiligheidsapparaat in Mali en Niger probeert te verbeteren met diverse trainings- en capaciteitsopbouw missies. Ook de Franse contra-terrorismeoperatie Barkhane is actief in de Sahel. In 2017 werd het plan gelanceerd voor een G5-troepenmacht voor de Sahel. De landen van de G5 zijn Burkina Faso, Niger, Mali, Tsjaad en Mauritanië. Afgelopen maand vond in Brussel de Sahel-top en een door Nederland georganiseerd side event plaats die beide in het teken stonden van deze nieuwe speler in de Sahel.

V.l.n.r. Moussa Faki Mahamat (voorzitter van de AU Commissie), Federica Mogherini (Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid van de EU), en Idriss Déby (president van Tsjaad) op de Sahel-conferentie in Brussel van 23 februari 2018.

Wat is de G5-Sahel?

De in 2014 opgerichte G5-Sahel is een initiatief van de landen Burkina Faso, Mali, Mauritanië, Niger en Tsjaad om de samenwerking tussen de landen op het gebied van veiligheid, economische ontwikkelingen en goed bestuur te bevorderen. In juli 2017 lanceerde de G5 een regionale troepenmacht om de toenemende onveiligheid in de grensregio’s aan te pakken. Onder andere door de bestrijding van terrorisme en grensoverschrijdende criminaliteit draagt de G5-troepenmacht bij aan de stabilisatie van de Sahel en verbetert de veiligheid voor de bevolking in de grensregio’s. Lees hier meer over de oprichting van de G5-troepenmacht.

Sahel top Brussel participants
Aanwezigen bij de Sahel-conferentie in Brussel op 23 februari jl.

Nederland en de G5

Tijdens de Sahel-top in Brussel schoven onder andere de G5-landen, EU-lidstaten, de Afrikaanse Unie en de Verenigde Staten aan. Het doel van de conferentie om internationale steun te mobiliseren voor de G5-troepenmacht is zeker bereikt: aan het einde van de dag was € 414 miljoen toegezegd voor de G5-troepenmacht, waarvan € 100 miljoen namens de Europese Unie. Minister-president Rutte zegde namens Nederland € 5 miljoen toe, onder andere bedoeld om respect voor mensenrechten binnen de G5 troepenmacht te bevorderen.

Voorafgaand aan de top organiseerde Nederland, samen met Denemarken, Zweden en de EU, een side event om gezamenlijke prioriteiten ten aanzien van de troepenmacht onder de aandacht te brengen: mensenrechten, goed bestuur en een geïntegreerde benadering. Respect voor mensenrechten is een belangrijke pijler voor het succes van de troepenmacht, omdat dit het lokaal vertrouwen in de troepenmacht en daarmee de effectiviteit vergroot. Ook is een geïntegreerde aanpak, waarbij alle relevante actoren – zoals politie, defensie,  justitie, ontwikkelingshulp en diplomatie – samenwerken om de grondoorzaken van een conflict aan te pakken, essentieel in de Sahel. Duurzame stabilisatie kan alleen bereikt worden als ook de bredere uitdagingen in de Sahel worden aangepakt: economische en sociale ontwikkeling, terugkeer van overheidsdiensten naar grensregio’s  en versterking van de rechtsstaat.

EUTM training aan G5-troepen
EUTM Liaison Officers' Course in Bamako voor 23 officieren van alle G5-Sahel landen.

Nederland in de Sahel

Naast de financiële steun voor de G5-troepenmacht draagt Nederland bij aan de verschillende internationale missies in de regio. Nederlandse militairen, politiefunctionarissen en civiel experts nemen deel aan MINUSMA, EU-missies en (bilaterale) militaire oefeningen zoals Flintlock. Ook doet Nederland al jaren aan ontwikkelingssamenwerking in de regio en worden diplomatieke relaties goed onderhouden. Gezamenlijk dragen de Nederlandse inspanningen bij aan de stabilisering en ontwikkeling van de regio en brengt Nederland de geïntegreerde benadering in praktijk.

Infographic over de Nederlandse inzet in de Sahel in 2018.