Tekst Max Valstar en Tanja Röling
Foto Max Valstar
Van 27 februari tot en met 1 maart 2018 namen Tanja Röling van de directie Internationale Marktwerking en Handelspolitiek (IMH) en Max Valstar van de directie Veiligheidsbeleid (DVB) deel aan het 25e Asian Export Control Seminar in Tokyo. Het seminar werd bijgewoond door ruim 160 vertegenwoordigers van exportcontrole-autoriteiten uit twintig Aziatische landen, de VS, Canada en enkele EU-lidstaten. Doel van het seminar is de exportcontrolesamenwerking in Azië te versterken, met name om omleiding van goederen en technologie naar het nucleaire programma van Noord-Korea of naar terroristische organisaties te voorkomen.
Leidende rol Nederland
Daarnaast is gastland Japan dit jaar voorzitter van het Arms Trade Treaty. Dat is het wapenhandelsverdrag dat sinds 2014 de regulering van en de transparantie over conventionele wapenhandel juridisch bindend maakt voor landen die daarvan verdragspartij zijn. Slechts tien Aziatische landen hebben het verdrag ondertekend, waarvan de meeste nog geen partij zijn (nog niet geratificeerd); landen als China en India hebben het verdrag nog niet ondertekend. Daarmee is de Aziatische regio ondervertegenwoordigd binnen het Arms Trade Treaty, terwijl bijvoorbeeld alle EU-lidstaten al partij zijn. Mede op uitnodiging van Japan (zelf wel verdragspartij) heeft Max daarom een presentatie over de Nederlandse transparantie en rapportage-instrumenten verzorgd.
Nederland heeft de meest transparante en gedetailleerde exportcontrolerapportages binnen de EU. Geen andere lidstaat rapporteert maandelijks in zoveel detail over alle toegekende vergunningen. De meeste landen brengen alleen een jaarrapport uit van meer algemene strekking. In de Nederlandse jaarrapporten over het wapenexportbeleid publiceert Buitenlandse Zaken bovendien alle afgewezen vergunningaanvragen, inclusief informatie over eindgebruikers en criteria waarop is afgewezen. Tevens wordt de Tweede Kamer versneld geïnformeerd bij de toekenning van nieuwe vergunningen voor complete wapensystemen van boven de 2 miljoen euro voor definitieve uitvoer naar niet-EU of niet-NAVO-landen. Voorts informeert het kabinet de Kamer wanneer er een principeovereenkomst is getekend over de verkoop van één of meerdere volledige systemen van het ministerie van Defensie. Bij de rapportages wordt rekening gehouden met de commerciële vertrouwelijkheid van Nederlandse bedrijven, evenals met de bilaterale relaties met andere landen.
Vernieuwde website
Buitenlandse Zaken heeft onlangs de website van de Rijksoverheid over de Nederlandse exportcontrole vernieuwd. Uitleg van het controlebeleid en het handboek strategische goederen en diensten, nationale wetgeving en internationale verdragen, rapportages, brieven aan de Tweede Kamer en FAQ's over bijvoorbeeld de vergunningplicht zijn daarop te vinden.
Seminar voor bedrijven
Op 28 mei 2018 organiseert het ministerie van Buitenlandse Zaken opnieuw een seminar voor bedrijven over exportcontrole van strategische goederen. Sprekers van overheid en bedrijfsleven gaan in verschillende sessies in op het beleid en de uitvoering daarvan in de praktijk. Naast achtergronden van dit beleid komen o.a. in meer detail aan bod onderwerpen als sancties, wapenexportcontrole, compliance, tussenhandel en doorvoer, de toetsing aan de EU criteria en administratieve lastenverlichting. Aanmelden kan tot 1 april via: exportcontrolseminar@minbuza.nl.
