Tekst Arthur Simonse
Foto Mylene Sopacua
Tien innovatieve technologieën zijn genomineerd als finalisten voor de verkiezing van Nationaal Icoon. Het zijn stuk voor stuk - in potentie - Nederlandse oplossingen voor wereldwijde vraagstukken op het gebied van gezondheid, energie, digitalisering, circulaire materialen en mobiliteit. Wie zijn die tien finalisten? Wat hebben ze nu precies uitgevonden en op welke manier levert dat een bijdrage aan maatschappelijke uitdagingen? De tien finalisten stellen zich kort voor.
• Innovatie: Natuurlijke luchtbeheersing in gebouwen
“De uitstoot van broeikasgassen door koeling is goed voor 7% van de mondiale emissies. Dit willen we beperken. Onze innovatieve systemen koelen en ventileren zonder gebruik van milieubelastende koudeartikelen en realiseren tot 90% energiebesparing. Verder zijn onze systemen 10 tot 15 keer efficiënter dan bestaande aircotechnologieën en stoten daardoor minder CO₂ uit. Onze technologie zal zeker impact op de gemiddelde opwarming van de aarde hebben als de producten wereldwijd beschikbaar komen”.
• Innovatie: Extra verdieping op pand combineert energie uit zon en wind
“PowerNEST is een prefab zonne- en windenergieturbine waarvan 1 exemplaar jaarlijks genoeg energie opwekt voor 7 appartementen. Deze combinatie van wind- en zonne-energie levert 6 keer meer energie op dan alleen zonnepanelen op hetzelfde oppervlak en heeft geen hinderlijke geluidsproductie of trillingen. De turbine wekt decentraal energie op, waardoor geen aansluiting op het energienet nodig is. Ook is PowerNEST twee keer goedkoper dan energie uit zonnepanelen. Deze techniek kan uitkomst bieden voor woongebouwen en kantoren”.
• Innovatie: PET upcycling: chemische recycling methode voor PET-plastic afval
“Met onze chemische recycling-methode voor PET-afval kan tot 25% van de wereldwijde plasticproductie oneindig worden ge-upcycled. De kwaliteit van deze nieuw geproduceerde PET is bovendien gelijkwaardig aan dat geproduceerd uit olie, terwijl de footprint 75% lager is dan bij plastic uit olie. Met deze techniek wordt het voor het eerst echt mogelijk om de productie en verwerking van plastic volledig circulair te maken”.
• Innovatie: Kunstalvleesklier voor mensen met diabetes
“De Inreda AP maakt het mogelijk de zelfredzaamheid van mensen met diabetes te verhogen, beter te monitoren en daardoor complicaties te voorkomen. Deze kunstmatige alvleesklier – een volledig automatisch systeem dat de gehele glucoseregulatie van de patiënt overneemt - levert daardoor een duidelijke bijdrage aan gezondheid en kwaliteit van leven. Het biedt veel meer gemak voor de kwaliteit van leven van diabetespatiënten (geen constante ingewikkelde berekeningen en geen angst voor te lage bloedsuikers) en draagt bovendien bij aan de kostenbesparing in de zorg”.
• Innovatie: Duurzame watervoorziening via zon, zee en wind
“Wij hebben een systeem ontwikkeld waarbij onder hoge druk – via omgekeerde osmose – zout water kan worden ontzilt tot zoet water. Ons systeem wordt aangedreven door duurzame energie, door gebruik te maken van overvloedige natuurlijke middelen: zonlicht en zeewater en is dus zowel duurzaam als betrouwbaar en betaalbaar. Voor het proces is drie keer minder energie nodig dan bij conventionele ontziltingsystemen. Het systeem is bovendien geschikt voor kleine gemeenschappen. De lokale bevolking kan het ontziltingsapparaat zelf onderhouden en exploiteren”.
• Innovatie: snelle en betaalbare diagnostiek van infectieziekten
“Met de Cirrus D20 kan – in tegenstelling tot de huidige methode die minimaal 6 uur tot twee dagen duurt – binnen 15 minuten worden vastgesteld welk micro-organisme een infectie veroorzaakt heeft. Dat is niet alleen kostenbesparend; door deze snelle identificatie kan er direct gericht een behandeling worden voorgeschreven. Naast een medische toepassing is de Cirrus D20 ook geschikt om de microbiële veiligheid van industriële producten (voedingsmiddelen, drank, bloembollen) te testen”.
• Innovatie: inventief mobiel instrument dat röntgenstraling genereert voor medisch-, materiaal- en kunstonderzoek
Smart*Light is een compact en verplaatsbaar instrument dat gebruikmaakt van nieuwe versnellertechnologie om laserlicht om te zetten in intense en coherente röntgenstraling. Smart*Light kan gebruikt worden voor klinische toepassingen voor medische diagnostiek, in onderzoekslaboratoria voor het ontwikkelen van nieuwe materialen en voor onderzoek naar topkunstwerken in musea. Dit instrument maakt het bijvoorbeeld mogelijk om de chemische samenstelling van kunstwerken laag voor laag te analyseren”.
• Innovatie: Satellietnetwerk voor Internet of Things (loT);
“Via een eigen satelienetwerk – dat minstens eens per dag de hele wereld ziet - kan HiberBand allerlei sensoren en toepassingen uitlezen. Handig voor bedrijven die met hun fysieke spullen waar ook ter wereld (denk aan vrachtauto’s, treinwagons, gastanks, graansilo’s) willen communiceren om bijvoorbeeld te checken of er voldoende voorraad is en of er onderhoud nodig is. We brengen in feite pakketjes met data van plek A naar B en doen dat energiezuinig, goedkoop en wereldwijd. Die combinatie is uniek".
• Innovatie: Elektrische familieauto op zonne-energie
“De Lightyear One is de eerste commerciële zonne-elektrische gezinsauto ter wereld. De auto heeft niet alleen een accu die met een gewone 230V-stekker in acht uur kan worden opgeladen, de auto kan ook opladen door middel van speciale zonnecellen op het dak en motorkap, waardoor er – puur op zelf-gegenereerde zonne-energie - tot 20.000 km per jaar kan worden gereden. En de Lightyear One heeft tot 7 keer minder CO₂-uitstoot dan de huidige elektrische auto’s, omdat de auto zijn eigen elektriciteit opwekt.”.
• Innovatie: Het nieuwe lood - een circulaire vervanger van lood
“Leadax is de eerste volledig circulaire en duurzame vervanger voor het giftige en zware metaal lood. Het wordt gemaakt uit een reststroom (folie van veiligheidsglas in de bouw en de auto-industrie) die voorheen niet was te hergebruiken en is zelf ook weer recyclebaar. Ook is het lichter in gebruik en goedkoper. Omdat het ook nog eens sneller te verwerken is, gaan de verwerkingskosten omlaag. Het streven is om al het lood in de bouwwereld (ca. 15 miljoen vierkante meter) te gaan vervangen en daarmee een nieuwe wereldwijde standaard /soortnaam te worden”.