Het jaar 2020 was gedenkwaardig. Daar kunnen we niet omheen. Het coronavirus zette de wereld op zijn kop. We hebben allemaal onze werkzaamheden en ons dagelijks leven moeten aanpassen. En dat geldt dus ook voor het KNMI.
Die grote veranderingen hebben mede geleid tot een afname in luchtvervuiling. Dat is door collega's van het KNMI waargenomen vanuit de ruimte met het Nederlandse satellietinstrument Tropomi. Wereldwijd was er een afname van 8,8% in CO2-uitstoot over de eerste helft van 2020.
Maar nog voor al deze maatregelen van kracht werden kregen we in Nederland te maken met Ciara, de eerste storm in ons land met een naam. Stormen krijgen sinds 2019 een naam om het bewustzijn van gevaarlijk weer te vergroten voordat het toeslaat. Daarmee kan het KNMI de samenleving eerder en herkenbaarder waarschuwen voor gevaarlijk weer.
Het KNMI speelt een centrale rol in Nederland voor het verzamelen van data over en het onderzoeken van het klimaat. Het klimaat verandert, vooral door de CO2-uitstoot van de mens. De snelheid waarmee de aarde opwarmt sinds midden vorige eeuw is ongeëvenaard: het is nu al gemiddeld zo'n twee graden warmer in Nederland dan rond 1900. Het nieuwe klimaatdashboard van het KNMI toont in één overzicht de gemiddelde temperatuur met daarin de trend, de verwachting en de verschillende klimaatscenario's voor de toekomst.
Het jaar 2020 kenmerkte zich verder als een jaar waarin records werden gebroken (of geëvenaard): samen met 2014 was dit het warmste jaar sinds het begin van de metingen in 1901, in februari viel er gemiddeld nog nooit zoveel neerslag, het was nog nooit zo vroeg in het jaar zo warm als deze lente – het was ook de zonnigste lente sinds de start van onze waarnemingen – de zomer kende een recordaantal opeenvolgende tropische dagen en 15 september werd de warmste septemberdag ooit gemeten in De Bilt.
Feit is dat 2020 een jaar is dat we niet snel zullen vergeten. Het heeft veel van ons gevraagd. Van ons als KNMI, maar ook van ons als mensen. Het maakt mij trots om te zien hoe onze collega’s onder deze ingewikkelde omstandigheden hebben doorgewerkt en zich niet hebben laten remmen in hun creativiteit.
Gerard van der Steenhoven
Hoofddirecteur KNMI