Tekst Marit van Piggelen
Eind oktober kondigde Rusland aan een alternatief domeinnamensysteem voor internet in Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika (de zogenaamde BRICS-landen) te gaan ontwikkelen. Een zorgelijke ontwikkeling, volgens hoofd internationaal cyberbeleid Carmen Gonsalves: 'We moeten er juist samen voor zorgen dat de veiligheid en integriteit van het internet worden beschermd.'
Telefoonboek van het internet
Het domeinnamensysteem (DNS) is een soort telefoonboek van het internet: het vertaalt de naam van een website, bijv. rijksoverheid.nl, naar een adres dat computers kunnen vinden. De non-gouvernementele organisatie ICANN beheert het reguliere DNS-systeem en houdt toezicht op het gebruik. Op een alternatief BRICS-DNS kan het ICANN of de niet-BRICS landen geen toezicht uitoefenen. ‘De ontwikkeling van een alternatief DNS systeem voor de BRICS landen staat op gespannen voet met het open, vrij en veilig internet’, aldus Gonsalves.
'Een voorproefje van de grote impact die cyberaanvallen kunnen hebben'
Technologie experts waarschuwen dat een cyberaanval vanuit een BRICS-land moeilijker kan worden bestreden door invoering van een alternatief DNS systeem. De hacker kan een aanval uitvoeren via het ‘gewone’ internet zonder dat het slachtoffer kan terughacken om zich te verdedigen. ‘Schadelijke aanvallen zoals Wannacry en Non-petya hebben geleid tot grote materiële schade en worden in verband gebracht met staten. Zij zijn een voorproefje van de grote impact die cyberaanvallen kunnen hebben’, zo stelt Gonsalves.
Digitale eilandjes
De ontwikkeling van een alternatief DNS systeem voor de BRICS-landen is niet de enige bedreiging voor een open, vrij en veilig internet. De Chinese Firewall heeft een groot deel van het Chinese internet al afgeschermd. Zo ontstaan er steeds meer digitale eilandjes, waar eigen regels en beperkingen gelden en mensenrechten onder druk kunnen komen te staan. Deze eilandjes schaden de Nederlandse economie doordat zij barrières opwerpen voor de internationale handel. Bovendien botst deze ontwikkeling ook met de Nederlandse inzet voor mensenrechten wereldwijd. Gonsalves: ‘Het is daarom van groot belang om naast de technische bescherming ook te kijken naar andere mogelijkheden, zoals het verhogen van de prijs voor slecht gedrag.’
'Soms zijn het moeilijke gesprekken'
Daarom gaat Nederland via diplomatie de dialoog aan met landen als Rusland en China. ‘Dit zijn soms moeilijke gesprekken, maar via internationale fora worden hier wel stappen in gezet', aldus Gonsalves. Eén van die fora is de Global Commission on the Stability of Cyberspace. Dit is een initiatief van de Nederlandse overheid dat bedrijfsleven, wetenschap en staten samenbrengt en aanbevelingen doet voor internationale gedragsnormen in cyberspace. Door internationale samenwerking wordt de impact van afschermingsactiviteiten zoals de Chinese Firewall en het alternatieve BRICS-DNS beperkt en werken we aan het behoud van een open, vrij en veilig internet.
