Tekst Tom Coppen
Foto Sofia Nahringbauer / Government Offices of Sweden

Minister Stef Blok was op het laatste moment verhinderd, maar desondanks was Nederland erbij: de ministeriële conferentie over nucleaire ontwapening in Stockholm op dinsdag 11 juni, waar zestien landen aan deelnamen.

Een wereld zonder kernwapens

Wat is nu eigenlijk het belang van zo’n bijeenkomst van ministers? Nederland hecht groot belang aan nucleaire ontwapening en het doel van een wereld zonder kernwapens. Normaal gesproken worden onderhandelingen over nucleaire ontwapening gevoerd door diplomaten, daarbij gesteund door allerlei experts. Die gesprekken zijn vaak behoorlijk technisch van aard en gebeuren meestal niet in de openbaarheid.

Dat hoort allemaal bij effectieve diplomatie, maar soms is het nodig om een onderwerp op de radar te zetten bij de politiek. Bijvoorbeeld om het ontwapeningsproces een nieuwe impuls te geven. Ministers kunnen dat, want zij bepalen uiteindelijk het beleid van hun diplomaten en medewerkers.

Ministeriele ontwapeningsconferentie Stockholm
De ministers van Buitenlandse Zaken van de zestien aanwezige landen in bespreking

Concrete stappen naar ontwapening

Dat kan bijvoorbeeld door een conferentie als deze. In Stockholm is op ministerieel niveau met elkaar overlegd welke ontwapeningsstappen onze aandacht verdienen. Nederland heeft ervoor gepleit dat we onze energie richten op concrete en praktische maatregelen. Bijvoorbeeld het ontwikkelen van manieren om ontwapeningsafspraken te controleren. Of maatregelen die het risico op het uit de hand lopen van conflicten tussen kernwapenstaten kunnen voorkomen. Nederland pleit ook voor grotere transparantie van de kernwapenstaten over hun arsenalen. Dat is niet alleen een belangrijke manier om vertrouwen op te bouwen, het helpt ook bij de ontwapeningsdiscussie.

Politieke steun

Uiteindelijk is er in Stockholm door de deelnemers aan de conferentie een verklaring aangenomen waarin deze en andere maatregelen staan genoemd. Nederland heeft ervoor gepleit dat de ministers van de betrokken landen vervolgens op basis van deze verklaring hun ambtgenoten wijzen op het belang van vooruitgang op het gebied van ontwapening. Uiteindelijk willen we dat er zoveel mogelijk ministers, premiers en presidenten deelnemen aan de Toetsingsconferentie van het Non-Proliferatieverdrag (NPV) in 2020. Daar moeten afspraken worden vastgelegd. En daarbij is de steun van de politiek hard nodig.