5 vragen aan Maurits Jochems, oud-directeur DVB

RUBRIEK #DVB25: ANDERE TIJDEN

Hoe omschrijft u het DVB van toen in één zin?

“Een van de belangrijkste directies op dat moment. Om toe te lichten: ik was een week directeur toen de aanslagen van 9/11 gebeurden. Dat had op allerlei manieren grote impact op Nederland, de NAVO, de EU; het internationale veiligheidsbeleid veranderde vanaf dat moment eigenlijk totaal. Dat waren zeker buitengewone tijden voor DVB.”

Wat was het hoogtepunt van uw tijd bij DVB?

“Een ‘hoogtepunt’ is niet het juiste woord – eerder een dieptepunt – maar zoals ik benoemde had 9/11 een enorme impact op ons werk en dat staat me dus nog steeds heel erg bij. En ook de inval in Irak in 2003 had natuurlijk grote invloed op ons werk bij DVB.”

En wat was de grootste uitdaging?

“Wat ik zelf soms weleens lastig vond, was de coördinatie met andere departementen. Wie spreekt er namens BZ met bijvoorbeeld Defensie? In die tijd communiceerde Defensie met DVB, met Ontwikkelingssamenwerking, met de regiodirecties, noem het maar op. Vervolgens weet de een van BZ niet wat de ander gezegd of beloofd heeft. En dat is natuurlijk erg onhandig. Ik heb er toen voor gepleit om DVB het centrum te maken voor de coördinatie met de andere departementen – zoals Defensie – in het kader van het veiligheidsbeleid.”

Hoe hebben de internationale veiligheidsuitdagingen zich de afgelopen 25 jaar ontwikkeld?

“Ik herinner me dat we weleens bepaalde brainstormsessies hadden bij DVB om vooruit te kijken in het kader van het ontwikkelen van beleid op langere termijn. Toen zei ik al, in alle bescheidenheid: ‘let op China’. Waar bijvoorbeeld de Sovjet-Unie implodeerde omdat een economische basis ontbrak, leek China vooral gericht op het creëren van een gezonde economische basis voordat het zich wellicht wat assertiever en meer militair zou gaan opstellen. En kijk hoe China zich tegenwoordig opstelt in de regio tegenover bijvoorbeeld Hongkong en Taiwan, maar ook tegenover de rest van de wereld. In ieder geval stond China 25 jaar geleden nog lang niet zo nadrukkelijk op de veiligheidsagenda als tegenwoordig.

Daarnaast werd vanaf 2001 – in mijn tijd bij DVB – terrorisme ook ineens van veel groter belang voor het internationale veiligheidsbeleid. En als laatste zijn er de afgelopen decennia natuurlijk nadrukkelijk de veiligheidsuitdagingen op het gebied van cyber bijgekomen.”

Wat is er nodig om Nederland de komende 25 jaar veilig te houden?

“Wat volgens mij echt nodig is, is het blijven verstevigen van onze banden met de VS. Met het oog op de veiligheidsuitdagingen die ik als antwoord gaf op de vorige vraag: die kunnen we alleen effectief het hoofd bieden, als we het samen doen. Want wij, als Nederland en als Europa, hebben uiteindelijk dezelfde soort waarden en belangen als de VS. Dus beide hebben we er profijt aan om samen te blijven werken. Wat mij betreft is dat geen rocket science en moeten we blijven weigeren om mee te doen met de denkwijze dat we óf samenwerken met de VS, óf samenwerken als Europa. Geen of/of, maar en/en. We hebben gemeenschappelijke belangen, dus juist samen bereiken we het meest.”