Tekst Jimmy Horjus en Sahar Afzal
De NAVO heeft partners over de hele wereld. Toch heeft de NAVO geen eigen ambassades. Daarom zijn de ambassades van NAVO-bondgenoten om de paar jaar een zogenaamde NAVO Contact Point Embassy (CPE) in een NAVO-partnerland. Van 2021 tot en met 2024 was de Nederlandse ambassade in Wellington (Nieuw-Zeeland) NAVO CPE, en de Nederlandse ambassade in Canberra (Australië) in 2023 en 2024. Vanaf 1 januari hebben de Nederlandse ambassades in Astana (Kazachstan) en Algiers (Algerije) het stokje overgenomen. Hoog tijd om daarom terug en vooruit te blikken met onze voormalige en huidige NAVO CPE’s in het buitenland.
Wat doen NAVO Contact Point Embassies?
CPE’s spelen een belangrijke rol in het versterken van de relatie tussen de NAVO en het partnerland. Zo organiseren ze evenementen voor de lokale overheid en bevolking en andere ambassades en zijn ze het eerste NAVO-aanspreekpunt voor het partnerland. Daarnaast zijn CPE’s in hun partnerland de ogen en oren van NAVO door te rapporteren over ontwikkelingen die relevant zijn voor de NAVO. Naast het CPE-schap voeren ambassades ook het reguliere ambassadewerk voor hun land uit.
Canberra en Wellington: Hoe kijken jullie terug op het zijn van CPE?
Ardi Stoios-Braken (Ambassadeur in Canberra): “We kijken erg positief terug op het vervullen van deze rol! In Canberra waren we CPE samen met de Kroatische ambassade. Dit was erg prettig omdat we mee konden liften op de NAVO-ervaring van de Kroatische ambassadeur. Zij werkte namelijk eerder op de Kroatische vertegenwoordiging bij de NAVO in Brussel. Door NAVO-gerelateerde bezoeken aan Australië te faciliteren hebben we ons netwerk uit kunnen breiden met relevante contacten op het gebied van veiligheid en defensie. We hopen hierop voort te kunnen bouwen nu we niet langer de rol van CPE vervullen.”
Ard van der Vorst (Ambassadeur in Wellington): “Als ‘contactpunt’ voor de NAVO in Nieuw-Zeeland heeft de Nederlandse ambassade de afgelopen vier jaar met enthousiasme de taak op zich genomen. Vanuit onze ambitie om de relatie tussen de NAVO en de Nieuw-Zeelandse overheid en bevolking te versterken, hebben we geprobeerd wederzijds begrip te creëren en waar mogelijk samen te werken. Tegelijkertijd heeft het ons ook waardevolle inzichten opgeleverd in het veiligheidsdomein. Als CPE ben je toch een soort bruggenbouwer. Communiceren over de NAVO en publieksdiplomatie hoorden hier ook bij. Gezien de geografische afstand tussen Nieuw-Zeeland en het NAVO-hoofdkwartier in Brussel, is het belangrijk om zowel proactief als reactief te informeren over NAVO-beleid, partnerschappen en militaire samenwerkingen.”
Van der Vorst: “Door het land in te gaan met deze activiteiten vergrootten we de zichtbaarheid en betrokkenheid van de NAVO.”
Waar moet je rekening mee houden als CPE?
Ardi Stoios-Braken (Ambassadeur in Canberra): “Als CPE heb je een ondersteunende, dienende rol. Je bepaalt dus niet de agenda, bijvoorbeeld bij hoge bezoeken. Hoogstens kun je als CPE je kennis over de specifieke context delen en hierover adviseren. Maar je moet er vrede mee hebben dat de inhoud elders wordt bepaald.”
Ard van der Vorst (Ambassadeur in Wellington): “Als CPE moet je rekening houden met het feit dat je geen NAVO-ambassade bent. Het is belangrijk om altijd duidelijk te maken dat de NAVO wordt gevormd door de bondgenoten en het hoofdkwartier in Brussel. Zij zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het beleid en de samenwerkingsinitiatieven. Dit onderscheid moet duidelijk worden gecommuniceerd, zodat er geen verwarring ontstaat over de rol en verantwoordelijkheden van de CPE in relatie tot de NAVO en de besluitvorming.”
Stoios-Braken: “Door NAVO-gerelateerde bezoeken aan Australië te faciliteren hebben we ons netwerk uit kunnen breiden met relevante contacten op het gebied van veiligheid en defensie.”
Welk moment tijdens het CPE-schap sprong er het meest voor jullie uit?
Ardi Stoios-Braken (Ambassadeur in Canberra): “De ondersteuning en begeleiding van het bezoek aan Australië van acht Permanente Vertegenwoordigers van bondgenoten bij de NAVO. Dit bezoek werd geleid door Thijs van der Plas, de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiger. Door dit soort bezoeken heeft onze ambassade bijzondere inzichten en contacten opgedaan die de relatie met Australië versterken.”
Ard van der Vorst (Ambassadeur in Wellington): “Een van de mooiste momenten was het organiseren van enkele indrukwekkende evenementen met de steun van experts en de Permanente Vertegenwoordigers die van het NAVO-hoofdkwartier overkwamen. Door het land in te gaan met deze activiteiten vergrootten we de zichtbaarheid en betrokkenheid van de NAVO. Bovendien zorgde de organisatie van een overleg van NAVO-bondgenoten met Nieuw-Zeeland in Nieuw-Zeeland voor een verdere verdieping van de relatie. Tot slot was het fascinerend om de dynamiek tussen de verschillende NAVO-bondgenoten te ervaren, zoals de samenwerking met niet-EU bondgenoten zoals de VS, Canada en Turkije.”
Van der Vorst: “Als CPE ben je toch een soort bruggenbouwer.”
Astana en Algiers: Hoe hebben jullie je voorbereid op het worden van CPE en hoe verliepen jullie eerste activiteiten?
Nico Schermers (Ambassadeur in Astana): “Wij hebben ons de afgelopen periode vooral gericht op de coördinatie van het CPE-schap met Duitsland, we doen het de komende twee jaar namelijk samen met onze Oosterburen. Daarbij helpt het dat we hier in Astana ook buren zijn, aangezien we in hetzelfde gebouw zitten. In de voorbereiding hebben we vooral afgesproken wie aanspreekpunten zijn en hoe we evenementen en communicatie vormgeven. Daarnaast hebben we samen met onze voorganger Estland een overdrachtsmoment georganiseerd op de Nederlandse residentie met alle aanwezige lidstaten en vertegenwoordigingen van de Kazachse ministeries van Buitenlandse Zaken en Defensie.”
Said Hakimi (Eerste secretaris in Algiers): “Onze rol als CPE begon eigenlijk al vóór de formele startdatum. Zo hebben we in 2024 de toenmalige CPE (Portugal) geholpen met het bezoek van de voorzitter van het NAVO Militair Comité, admiraal Rob Bauer, aan Algerije. Als voormalig Commandant der Strijdkrachten in Nederland gaf zijn bezoek direct een Nederlands tintje aan onze vroege werkzaamheden als CPE. Dit bood ons bovendien de kans om bij te dragen aan een sterkere NAVO-betrokkenheid in Algerije en onderstreepte de rol van onze ambassade op dit dossier.”
“Hier konden we op voortbouwen toen we in januari officieel begonnen en de NAVO Speciale Vertegenwoordiger voor het Zuiden, Javier Colomina, Algerije bezocht. Zo organiseerden we een nabespreking met de ambassades van NAVO-bondgenoten aan het eind van het bezoek. Dit bood niet alleen een waardevol moment voor reflectie op de gesprekken die hij had gevoerd, maar stelde ons ook in staat om de dialoog over NAVO-prioriteiten in Algerije en de bredere regio verder te verdiepen.”
Hakimi: “Het CPE-schap biedt een kans om de diplomatieke banden tussen de NAVO en Algerije verder te versterken”
Welke activiteiten gaan jullie de komende maanden organiseren?
Nico Schermers (Ambassadeur in Astana): “We hebben verschillende activiteiten in de planning staan! Wel is het belangrijk om rekening te houden met de gevoeligheden die het label ‘NAVO’ soms met zich meebrengen in deze regio. Daarom is het voor ons leidend dat onze activiteiten het positieve werk van de NAVO benadrukken, voornamelijk virtueel zijn en – waar nodig – bescheiden van karakter.”
Said Hakimi (Eerste secretaris in Algiers): “In de komende maanden zullen we verschillende activiteiten organiseren om het gesprek over de NAVO in de Zuidflank verder te stimuleren. Algerije wordt gezien als een belangrijke speler voor de stabiliteit in het Middellandse Zeegebied en de Sahel. In dat kader zetten we in op samenwerking met het Institute of Diplomacy and International Relations (IDRI), de Algerijnse tegenhanger van Clingendael, dat zeer nauw samenwerkt met het Algerijnse ministerie van Buitenlandse Zaken. Dit biedt een kans om de diplomatieke banden tussen de NAVO en Algerije – dat onderdeel is van de NAVO Mediterranean Dialogue – verder te versterken.”
“Daarnaast zijn we van plan een bijeenkomst te organiseren over de veiligheidssituatie in de Sahel. De bedoeling is dat NAVO-bondgenoten en het Counter Terrorisme Centre van de Afrikaanse Unie hieraan deelnemen. Ook staan er meerdere publieksevenementen op de agenda om de relevantie van de NAVO in de bredere regionale veiligheidscontext te belichten. Hier zullen we tijdens Koningsdag speciale aandacht aan besteden, met later dit jaar ook een nabespreking over de NAVO-top in Den Haag voor NAVO-bondgenoten in Algiers.”
Wat zouden de Nederlandse ambassadeurs in Australië en Nieuw-Zeeland onze nieuwe CPE’s willen meegeven?
Ardi Stoios-Braken (Ambassadeur in Canberra): “Geniet vooral van de interessante ontmoetingen en gesprekken die het faciliteren van NAVO gerelateerde bezoeken met zich mee brengen.”
Ard van der Vorst (Ambassadeur in Wellington): “Blijf in de samenwerking met de andere bondgenoten de nadruk leggen op het opbouwen van sterke, persoonlijke relaties in het defensienetwerk. Zowel met de lokale overheid als met de andere bondgenoten. Zorg dat je actief en zichtbaar de rol van bruggenbouwer blijft vervullen, door open en transparant te communiceren over de verantwoordelijkheden en doelen van de NAVO en door een heldere boodschap af te geven over het belang van samenwerking. Daarnaast zou ik aanraden om altijd op zoek te gaan naar mogelijkheden om lokale betrokkenheid in de regio’s te creëren. Dit kan bijvoorbeeld door evenementen buiten de hoofdstad te organiseren die de NAVO dichter bij de mensen brengt. Tot slot: wees flexibel en wendbaar. De geopolitieke context verandert snel en het is belangrijk om goed in te spelen op nieuwe ontwikkelingen en de behoeften van zowel de bondgenoten als de lokale autoriteiten.”
