Tekst Arthur Simonse
Foto Bart van Vliet

“Aanbesteden is het oplossen van problemen. Wil je van de ene kant van een drukke weg naar de andere kant, dan kun je denken aan een tunnel. Maar waarom geen state of the art brug? In plaats van voor te schrijven wat voor soort tegeltjes er in die tunnel moeten komen, kun je ondernemers ook vragen: Ik daag je uit om met iets geweldigs te komen. Laat zien wat je kunt. Kijk, dat vinden ondernemers prachtig”.

Hans Bakker, Regiomanager MKB-Nederland Midden.

Volgens Hans Bakker, regiomanager MKB-Nederland Midden, is het spel van aanbesteden sinds de Bouwfraude – begin deze eeuw - ongelofelijk veranderd. En niet bepaald ten goede. “Sinds die grote fraude is met name de opdrachtgever in een kramp geschoten. Alles moest vastgelegd worden in dikke boeken met regels. En een prettig gesprek buiten de procedure om met de opdrachtgever zat er ook niet meer in. Alles om de schijn te vermijden. Ze stonden met de rug tegen elkaar. Resultaat: dichtgetimmerde bestekken in plaats van uitvragen die de ondernemer uitdagen om mee te denken, om innovatief en creatief te zijn. Dus ja, wij zijn heel blij met Beter Aanbesteden, niet omdat de wet fout of verkeerd is, maar omdat er nu eindelijk eens aandacht wordt besteed aan de uitvoering van die wet.”

Actiegericht plan

“Het grote succes van Beter Aanbesteden zijn die 23 acties die we met elkaar - opdrachtgevers en opdrachtnemers - bedacht hebben. Niet een zoveelste beleidsnota, maar een actiegericht plan waarop we allemaal afgerekend kunnen worden. Daar zaten we op te wachten en dat is ook de reden waarom het zo goed geland is in ondernemersland.”

“Minister Kamp heeft het goed gezien: de nieuwe aanpak moet vooral in de regio’s handen en voeten krijgen. En ik ben best trots dat ‘mijn’ team, het regioteam Oost onder leiding van Jacco Vonhof een belangrijke bijdrage heeft kunnen leveren aan die actiepuntenlijst. Wij hadden in een vroeg stadium al door dat je de impasse kunt doorbreken door de partijen weer met het gezicht naar elkaar toe te draaien. En daarom zijn we een aantal jaren geleden al begonnen met het organiseren van marktdagen. Vertel elkaar maar wat je dwarszit, vraag elkaar maar uit over het waarom van al die procedures. En dat sloeg aan. Bij ondernemers, omdat ze nu hun hart kunnen luchten, zonder dat ze dat meteen een opdracht kost. En bij de inkopers, omdat ze nu eindelijk een beeld krijgen wat er bij de ondernemer leeft en waar hij behoefte aan heeft.”

Marktdagen

“Natuurlijk zijn we blij dat die marktdagen, nu ze zijn opgenomen in die actiepuntenlijst, landelijk worden uitgerold. Niet alleen omdat – zoals gezegd - het belangrijk is dat opdrachtgevers en opdrachtnemers elkaar wat vaker in de ogen kijken – maar ook omdat het gemeentelijke overheden de kans biedt - naar ik hoop - om ook onderling eens met elkaar in conclaaf te gaan. Want als ik dan toch even mag: De wet wordt niet overal eenduidig uitgelegd. Neem het uitnodigingenbeleid: iedere gemeente nodigt per opdracht een aantal lokale bedrijven actief uit om mee te dingen. Prima: maar gemeente A verstaat wel wat anders onder ’lokaal’ als gemeente B! Neem het SROI (Social Return On Investment)-beleid: het creëren van werkplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Maar dan graag geen verschillen: nu geeft de ene gemeente de ondernemer de vrijheid om die SROI-waarde naar eigen inzicht in te vullen, terwijl de andere gemeente heel dwingend voorschrijft. Kijk, daar houden ondernemers niet van. Ondernemers willen uniformiteit.”

“Op dit moment zijn er acht van de drieëntwintig actiepunten opgeleverd. Zaak is om Beter Aanbesteden - ook nadat al die 23 actiepunten zijn aangepakt - levend te houden. Er moet geen streep onder gezet worden ‘en dat was ’t dan’. Ook wij blijven doorgaan met het organiseren van de marktdagen. Sterker nog: we hebben afgesproken om elkaar - buiten die marktdagen om - minstens twee keer per jaar te zien. Om te praten over de lopende gang van zaken, maar ook om te evalueren. Om te kijken wat er misschien beter kan. Want vergeet niet: in Nederland werd er in 1815 voor het eerst aanbesteed. In die afgelopen 200 jaar is er veel veranderd. Neem van mij aan dat er de komende 200 jaar ook nog veel zal gebeuren. Het proces van aanbesteden ontwikkelt zich voortdurend.”