Tekst Ilse Dolle
Foto Floor Boonstra
De leden van de Bestuursraad EZK hebben op dinsdag 31 mei 2022 uitgebreid gesproken met vertegenwoordigers van bedrijven, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen, brancheverenigingen en medeoverheden. De gesprekken gingen met name over de uitdagingen die spelen (klimaat, energie, digitalisering) en hoe EZK, onder andere door nog beter gebruik te maken van de kennis en kunde van stakeholders, haar sleutelrol in die vraagstukken kan pakken.
Immers, onze partners in het veld - en hun kennis en expertise - vormen voor EZK een belangrijke schakel om klimaatdoelen te behalen en regie te voeren op de belangrijke maatschappelijke transities die spelen. Om die uitdagingen gezamenlijk het hoofd te bieden, is het daarom zaak goed met elkaar in contact blijven.
Tijdens de bijeenkomst gingen we wat dieper in op de resultaten van een stakeholderonderzoek waaraan de aanwezigen eerder hadden meegewerkt. Uit dat onderzoek kwam naar voren dat zowel EZK als haar partners de urgentie en ambitie op de grote EZK-vraagstukken delen en dat de stakeholders een groot vertrouwen hebben in de ervaring, de kennis en de kunde van EZK-medewerkers om die vraagstukken het hoofd te bieden. Tegelijkertijd echter gaven de partners aan dat EZK haar sleutelrol in die vraagstukken nog beter kan invullen door meer te werken vanuit een langetermijnvisie, door meer regie te nemen en nog beter gebruik te maken van de kennis en kunde van stakeholders.
De uitkomsten van het onderzoek én de opbrengsten van de gesprekken tijdens deze bijeenkomst geven EZK handvatten om de samenwerking met haar partners te intensiveren en gezamenlijk stappen te zetten. Zo werkt EZK momenteel aan een langetermijnvisie, waarbij de stakeholders intensief worden betrokken.
Werken aan een EZK-langetermijnvisie
Voor het verder uitwerken van die visie, een doorkijk naar de toekomstige economie van Nederland, die gericht is op duurzaam verdienvermogen (brede welvaart voor huidige en toekomstige generaties), en op internationale weerbaarheid, willen we de partners actief betrekken. EZK wil een belangrijke rol spelen in het bereiken van een klimaatneutrale economie, het succesvol doormaken van de digitaliseringstransitie en bij het ervoor zorgen dat iedereen mee kan in die transities (inclusiviteit en rechtvaardigheid). Hoe we die rol gaan pakken en hoe we die toekomst zien, daar willen we graag in goed overleg – en door gebruik te maken van de kennis en kunde van onze partners - over sparren. De komende maanden organiseren we diverse bijeenkomsten met partners waarin we in gesprek gaan en toekomstbeelden willen schetsen. Aankomende periode nodigen we partners uit voor diverse sessies. Wilt u op voorhand al aangeven dat u interesse heeft? Dan kunt u contact opnemen met Khadija Amine: k.amine@minezk.nl. Voor vragen over de EZK-langetermijnvisie kunt u terecht bij Maaike Stoel: m.stoel@minezk.nl.
Hoe ziet een ideale duurzame samenwerking met EZK eruit?
Samenwerkingspartners aan het woord
Aniek Moonen, voorzitter Jonge Klimaatbeweging
‘De hoofdboodschap is: Werk met ons als partners samen. En deel de voortgang op de transities waar we met elkaar voor staan. Betrek niet alleen het bedrijfsleven, maar ga juist in gesprek met de unusual suspects. Organiseer bijvoorbeeld een aantal keer per jaar een dialoog op de grote actuele thema’s en zet daarnaast kleinere hulpvragen uit bij diverse partners. Belangrijk is dat er vanuit EZK ruimte gegeven wordt voor meedenken en ook om opbouwende kritiek te leveren.
Vanuit de Jonge Klimaatbeweging heeft het lang geduurd om in kaart te krijgen waar en bij wie we moesten zijn binnen EZK. Het is lastig om connecties te maken. Het zou mooi zijn als er vanuit alle lagen van het ministerie een gedeelde verantwoordelijkheid ontstaat op de samenwerking met partners en dat dit breed gedragen wordt. Overigens staan jongeren te springen om in gesprek te gaan met de gevestigde instituten.’
Paul Veger, founder and executive chairman Decos Information Solutions
‘Mijn devies aan het ministerie van EZK is om stakeholders al in de creatiefase te betrekken. Dat kan vernieuwende ideeën opleveren. Met elkaar moeten we taakstellend samenwerken en sámen aan de creatiekant zitten.
Ik ben van mening dat het ministerie dichtbij de kern moet blijven, vanuit een vraag- of probleemstelling moet gaan sparren met partners. Je hoeft als ministerie niet meteen al met oplossingen te komen of alles uitgewerkt te hebben. Leg dilemma’s op tafel en wissel daarover van gedachten met partners. Dat hoeft niet op grootse wijze; je kunt ook een paar partners uit het veld bellen om over dat stuk van gedachten te wisselen.
Versterk je organisatiekracht, ga als ministerie aan de slag en laat zien dat je bezig bent door bijvoorbeeld kleinschalige sessies te organiseren met partners uit het veld.’
Anita Lieverdink, Vice-voorzitter Programma Team NL AIC
‘Vanuit de Nederlandse Al Coalitie (NL AIC) vinden we EZK proactief en meedenkend. In de beginperiode hebben we veel steun aan het ministerie gehad om de NL AIC kracht bij te zetten. In deze fase is het vooral nodig dat EZK de visie uitdraagt, stimulerend industriebeleid voor AI ontwikkelt en op internationaal niveau de samenwerking helpt uitbouwen. Randvoorwaarden en condities moeten sneller worden ingeregeld; zeker bij AI is snelheid cruciaal! Verder wordt er nu veel in aparte kolommen nagedacht over de verschillende maatschappelijke uitdagingen. Integraal beleid en lef zijn essentieel. Partners zoals de NL AIC kunnen daarbij helpen. Blijf daarom de dialoog en samenwerking aangaan met partners.’
Anticiperen op een snel veranderende samenleving
In onze snel veranderende samenleving met de grote transities waar we voor staan wordt veel verwacht van EZK. Het is belangrijk om daarin duidelijke lijnen uit te zetten vanuit een heldere rol en aanpak. Dat kan alleen in nauwe afstemming met onze omgeving. Samen met een breed veld van onder andere maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven, wetenschappers en medeoverheden, onderzoeken we hoe we de grote maatschappelijke opgaven nog effectiever en inclusiever verder kunnen brengen. Met het EZK organisatie-ontwikkelprogramma ‘Klaar voor de Toekomst’ richten we ons daarbij enerzijds op het verbeteren en intensiveren van de samenwerking met onze omgeving, bijvoorbeeld door samen te werken in de ontwikkeling van een langetermijnvisie en anderzijds op onze interne werkwijzen en processen. Daarin zijn onderlinge samenwerking en interne samenhang belangrijke elementen. Want, willen we het hoofd kunnen bieden aan hedendaagse en toekomstige vraagstukken, dan zullen we wendbaar moeten zijn, transparant en continu lerend, samen met onze omgeving.
Wanneer is EZK klaar voor de toekomst?
EZK-medewerker: ‘Als we voor Nederland voldoende scherp hebben welke kansen er in de toekomst liggen. We hebben immers te maken met een groot aantal maatschappelijke uitdagingen op het gebied van klimaat, verduurzaming industrie, energievoorziening en leefomgeving. Klaar voor de toekomst zijn betekent voor mij dat de belangrijkste kansen op deze vier gebieden naar de toekomst voldoende helder geformuleerd zijn.’
EZK-medewerker: ‘Voor mij is onze organisatie toekomstklaar als we zo optimaal mogelijk ingericht zijn om de grote opgaven aan te kunnen gaan. Als ministerie staan we aan de lat voor heel complexe en urgente opgaven. Ik geloof dat als we organisatorisch optimaal werken waarin samenwerking met partners een belangrijk onderdeel vormt, we daarmee het verschil kunnen maken in de maatschappij.’
