De tweede hoofdambitie van het kabinet is de omslag naar een duurzame, klimaatneutrale en circulaire economie. Daarbij wil Nederland óók een concurrerende delta blijven. Binnen het NWP kijken we hiervoor naar drie specifieke thema’s, die ook nauw met elkaar samenhangen: de zoetwatervoorziening, de scheepvaart en de energietransitie.
Voldoende zoetwater
Nederland moet in de toekomst weerbaar zijn tegen zoetwatertekorten. Dat is niet alleen van groot belang voor onze drinkwatervoorziening, maar bijvoorbeeld ook voor landbouw, natuur, historisch groen, industrie en scheepvaart. Om ons land weerbaar te maken voor zoetwatertekorten, werken het Rijk, zoetwaterregio’s en gebruikers samen aan aanbevelingen van de Beleidstafel Droogte en een aantal concrete doelstellingen. In de figuur hieronder is dat gevisualiseerd.
Een toekomstbestendige zoetwatervoorziening vraagt om klimaatbestendig land- en watergebruik. Voldoende zoetwater van goede kwaliteit kan namelijk niet altijd en overal gegarandeerd worden voor alle gebruikers en sectoren. Het uitgangspunt hierbij is dat de vraag naar water wordt afgestemd op de beschikbaarheid ervan.
Om Nederland zo lang mogelijk van water van voldoende kwaliteit te voorzien, hanteren we een voorkeursvolgorde voor waterbeheer: zuinig gebruiken – vasthouden – slimmer verdelen. Daarnaast zetten we in op de strategie Klimaatbestendige Zoetwatervoorziening Hoofdwatersysteem (KZH). De kern van de strategie is: slimme verdeling van zoetwater bij droogte en maatregelen om het hoofdwatersysteem minder kwetsbaar te maken. Met die strategie worden de waterbuffers in het IJsselmeer en het benedenrivierengebied robuuster. Hierdoor kunnen onder meer de landbouw en industrie in tijden van droogte langer zoetwater gebruiken.
“Bij druppelirrigatie leg je een slangensysteem op je land en laat je heel gericht druppeltjes bij de wortels van je gewas komen. Dat zorgt voor een veel groter rendement, dan wanneer je met een waterkanon water over je land sproeit, waarvan een deel verdampt.”
John Koeleman, voorzitter Vruchtbare Kringloop Achterhoek
Ook het grondwaterbeheer moet toekomstbestendiger: met grondwatervoorraden in balans en van goede kwaliteit. Op de hoge zandgronden streven we naar actief grondwatervoorraadbeheer, om onder andere het grondwaterpeil te verhogen. Deze maatregelen dragen ook bij aan een klimaatbestendige en waterrobuuste inrichting van ons land.
Goede bereikbaarheid voor de scheepvaart
We willen de internationale concurrentiekracht van onze mainports en maritieme sector op een duurzame manier versterken. Daarom blijven we werken aan vlot, veilig, robuust en duurzaam goederenvervoer over water. Hiervoor zijn in het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) diverse aanlegprojecten opgenomen. Daarnaast worden de zeevaart, binnenvaart en havens verduurzaamd, in lijn met de Green Deal met de maritieme sector.
Hernieuwbare energie
Water speelt een belangrijke rol in de transitie naar hernieuwbare energie. Zo is er op de Noordzee ruimte nodig voor nieuwe windparken. In de Regionale Energie Strategieën (RES) werken we onder andere voor de binnenwateren doelstellingen uit voor de opwekking van hernieuwbare energie.
Beheer door Rijkswaterstaat
Rijkswaterstaat richt zich in de planperiode op het tegengaan van verzilting en het verkennen van ingrepen voor een klimaatbestendige zoetwatervoorziening. Daarnaast realiseert Rijkswaterstaat de relevante aanbevelingen uit de Beleidstafel Droogte. Hieronder valt bijvoorbeeld het voortzetten van Slim Watermanagement om samen met regionale waterbeheerders het operationeel waterbeheer verder te verbeteren.
Daarnaast werkt Rijkswaterstaat aan vlotte, veilige, robuuste en duurzame scheepvaart door aanleg, beheer en onderhoud van rijkswateren en vaarwegen. Hierbij is veel aandacht voor het klimaatbestendig maken van het netwerk. Met innovaties op het gebied van technologie, data en digitalisering wordt gewerkt aan veiliger, schoner en efficiënter vervoer over water. Rijkswaterstaat bezuinigt op het eigen energieverbruik en zet in op klimaatneutraal werken. Daarnaast leveren we een bijdrage aan de energietransitie doordat ons areaal (onder voorwaarden) gebruikt kan worden voor het opwekken van duurzame energie.
