De derde hoofdambitie van het kabinet is: schoon en ecologisch gezond (drink)water, een duurzaam beheer van kwalitatief grondwater, en een leefomgeving van hoge kwaliteit. We beschermen bestaande drinkwatervoorzieningen en zorgen dat er genoeg bronnen beschikbaar zijn voor de toekomst. Water van hoge kwaliteit is, behalve voor ons drinkwater, ook van levensbelang voor de landbouw en de natuur. Daarom streven we ernaar om de waterkwaliteit voortdurend te verbeteren.
“Je moet de natuur zien als belangrijke, preventieve maatregel: door te investeren in natuur en waterkwaliteit, bevorder je gezondheid en welzijn van de mensen die zich erin begeven.”
Jos de Bijl, Bureau Stroming
Schoon en gezond water
Het is belangrijk om te voorkomen dat verontreinigende stoffen in grondwater of oppervlaktewater toenemen. We werken daarom aan vermindering van lozingen en van verspreiding van opkomende stoffen, onder andere via het Actieprogramma PFAS in water.
In 2021 breidde het kabinet het statiegeldsysteem al uit naar kleine flesjes om de hoeveelheid plastic in het milieu te verminderen. Daarnaast neemt het Rijk veel maatregelen voor een natuurlijkere inrichting van de grote wateren om de doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) te bereiken. Deze maatregelen zijn opgenomen in de stroomgebiedbeheerplannen 2022-2027.
Versterken natuur en biodiversiteit
Het hoofdwatersysteem en de regionale wateren zijn niet alleen via hun water met elkaar verbonden, maar ook ecologisch: allerlei dier- en plantensoorten verplaatsen zich tussen de watersystemen. De balans tussen aan de ene kant het landgebruik en aan de andere kant de kwaliteit van landschap, bodem, water en lucht, moet verbeteren. Alleen dan kunnen we een schone en gezonde delta met hoogwaardige natuur bereiken én de doelen voor waterkwaliteit behalen.
“Om CO2 vast te leggen en bodemdaling te stoppen, is het onontkoombaar om de transitie te maken naar natte veengebieden waar het veen weer tot leven komt. Dat levert kansen op voor nieuwe verdienmodellen en een hogere landschappelijke kwaliteit.”
Jos de Bijl, Bureau Stroming
Het Programma Natuur en het Programma Versterken Biodiversiteit bevatten maatregelen om de waternatuur te versterken. De visie voor kringlooplandbouw draagt bij aan het verbeteren van de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater. Het Rijk wil daarnaast meer sturen op natuurlijke processen en juist minder op specifieke soorten en habitats. Hiervoor zijn veerkrachtige bodem- en watersystemen en een goede waterkwaliteit noodzakelijk. De aanpak van bodemdaling is ook voor het waterbeheer van groot belang. Het programma Ontwikkeling Nationale Strategie Landschap (ONS Landschap) ondersteunt een landschapsinclusieve aanpak van de wateropgaven om het landschap een prominentere rol te geven.
Beheer door Rijkswaterstaat
Rijkswaterstaat richt zich in 2022-2027 op het uitvoeren van de 3e tranche KRW-maatregelen, het opstellen en uitvoeren van Natura 2000-beheerplannen en op het verkennen en uitvoeren van de PAGW-maatregelen. Daarbovenop gaat extra aandacht uit naar opkomende en zeer zorgwekkende stoffen, zowel op het gebied van vergunningverlening als kennisontwikkeling.
Rijkswaterstaat gaat samen met regionale waterbeheerders de effecten op het grondwater verkennen van de rijkswateren. Hierbij kijken we ook of de rijkswateren kunnen bijdragen aan de gewenste grondwatersituatie van het regionale grondwatersysteem. Dit doen we onder meer om de gevolgen van verdroging en wateroverlast te bestrijden.
