De Nationale Politie pakt verduurzaming op via meerdere thema’s. Binnen thema vervoer is Leander Witjes verantwoordelijk voor de promotie van het fietsen van, naar en tijdens het werk. Dat gaat zo voortvarend, dat de politie een van de landelijke fietsambassadeurs werd.
Hoe begon de fietsstimulering bij de politie? ‘In 2017 bleek meer dan de helft van alle politiekilometers woon-werkverkeer te zijn. We wilden collega’s daarom stimuleren om de fiets, e-bike of speed pedelec te pakken naar werk en terug’, vertelt Leander Witjes, fietsambassadeur bij de politie. In eenheid Oost-Nederland is hij toen voor het eerst aan de slag gegaan. Hij organiseerde in het OmniSport in Apeldoorn een Bike Experience Day. ‘Dat was om collega’s te laten erváren hoe aantrekkelijk een e-bike en een speed pedelec zijn. We lieten ze lekker fietsen, zonder dat er een fietshandelaar in hun nek zat te hijgen; die hebben we bewust niet toegelaten.’
‘Vooral op de speed pedelec bleven collega’s maar breed lachend rondjes rijden. Waar je vooraf nog hoorde dat e-bikes iets voor oude en zwakke mensen zijn, waren veel collega’s snel overtuigd.’ Na de ervaringsdag nam de belangstelling sterk toe. Zo sterk, dat het begon op te vallen en de politie gevraagd werd om fietsambassadeur te worden door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. ‘Dat positieve is natuurlijk leuk om uit te dragen als een van de zichtbaarste overheidsonderdelen.’
'Er zijn tientallen teams die de auto willen inruilen voor fietsen.'
Ambassadeurs
Over ambassadeurs gesproken: ‘Ook wij zijn intern aan de slag gegaan met ambassadeurs. We zochten fietsers onder de medewerkers die als het ware voor ons het werk gingen doen; die vanuit hun visie dingen oppakken die zij leuk vinden. Want je moet zoiets niet top-down doen. Zo hebben we nu veertien ambassadeurs die fietsen regionaal stimuleren. We hebben dat bewust decentraal gerealiseerd, omdat de behoefte in Noord-Nederland anders is dan in Amsterdam of bij de landelijke eenheid in Driebergen. Dat heeft alles te maken met taken en afstanden die mensen moeten overbruggen. We hebben daar activiteiten voor bedacht en ondersteuning ingeschakeld. We doen bijvoorbeeld mee met Love to Ride, een online platform bedoeld om mensen op de fiets te krijgen.’
Fietsvriendelijk Bedrijf
‘We zijn in overleg met de Fietsersbond om het keurmerk Fietsvriendelijk Bedrijf in te voeren. De intentie is om voor eind 2027 80% van onze panden fietsvriendelijk te hebben. Dankzij de aard van ons 24/7-werk zijn veel van de daarbij horende voorzieningen al aanwezig op de bureaus: douches, kleedruimte, droogruimtes en stallingen met automatische verlichting. Dat scheelt. Maar we moeten nog wel zaken regelen, zoals aanpassingen van stallingen en laad- en reparatiemogelijkheden. Verder hebben we een aantal wensen qua fietsmobiliteit ondergebracht in de cao-onderhandelingen; maar die lopen nu nog.’
Zakelijk fietsen
‘Ook voor zakelijk vervoer gaan we fietsen nadrukkelijker positioneren, zodat collega’s bij ritten tot 15 kilometer niet standaard de auto pakken. Er is ook belangstelling voor, dus er is waarschijnlijk weinig motivatie nodig. We merken dat er veel intrinsieke motivatie is om meer op de fiets te doen. Politiemensen moeten sowieso voldoen aan vitaliteitseisen, anders moeten ze hun wapen inleveren. En door dagelijks zo’n 10 kilometer te fietsen, voldoe je al aan de dagelijkse behoefte aan beweging.’
Voordelen
De fiets heeft bovendien praktische voordelen voor het politiewerk: de agent is beter aanspreekbaar en meer betrokken bij de omgeving vanwege de lagere snelheid. “Zelf kun je beter observeren, je signaleert meer. Daarnaast is het natuurlijk duurzaam.’ De fiets hoeft de auto niet compleet te vervangen, benadrukt Leander: ‘Je hebt bij een ongeluk materiaal nodig dat niet op de fiets past.’
Leander ziet een groot verschil met vroeger: ‘Toen we begonnen met fietsstimulering, noemden we bewust de directe voordelen ervan voor de medewerkers, in plaats van eerst het milieu. Omdat dat voorheen juist verkeerd uitpakte. Nu komen medewerkers daar zelf mee! Dat heeft te maken met een toevloed van jongere collega’s die dat belangrijk vinden. En er zijn inmiddels tientallen teams die een auto willen inruilen voor vier fietsen!’
Toptips uit dit artikel
- Zorg dat de faciliteiten op orde zijn; douches, stallingen etc.
- Benoem dat wat het personeel aanspreekt; gezondheid en milieuvoordelen.
- Behoud auto’s alleen voor het essentiële.
- Werk met ambassadeurs voor breed gedragen steun.
- Ga intern aan de slag met ambassadeurs: het hoeft niet altijd top-down.
- Behoeftes verschillen per regio afhangend van de omstandigheden, dus geen one-size fits all.
