Met z’n allen tussen 8:00 uur en 9:00 uur in de trein en bus naar studie en werk? Dat zouden we niet meer moeten doen. Nu het coronavirus meer onder controle lijkt, is het een mooi moment om de spitsbelasting laag te houden. Hogeschool Inholland is een van de onderwijsinstellingen die zijn verantwoordelijkheid pakt en de toe- en uitstroom van studenten over de dag gaat spreiden. "Alle beetjes helpen, zeker als alle onderwijsinstellingen dit doen."

Vroeg inventariseren

Toen half augustus duidelijk werd dat mbo, hbo en universiteiten de 1,5 meterregel vanaf september mogen loslaten (voor colleges tot maximaal 75 personen), konden onderwijsinstellingen concreter aan de slag met hun nieuwe roosters. Zo ook Inholland. “Onze roostermakers zijn al maanden aan het inventariseren”, vertelt bestuursvoorzitter Bart Combee. “Ze kijken bijvoorbeeld naar wensen vanuit de verschillende opleidingen, de beschikbaarheid van docenten en de inrichting van lokalen.”

Online én offline

Dolblij zijn de onderwijsinstellingen dat ze de studenten weer veel vaker op de locaties kunnen ontvangen. Combee: "Goed onderwijs bieden is onze primaire taak. En het liefst doen we dat natuurlijk fysiek, op locatie. Maar van de lockdown hebben we geleerd dat een deel van dat goede onderwijs best thuis kan plaatsvinden. We krijgen daardoor meer mogelijkheden om bij te dragen aan een het verminderen van de spitsdrukte."

"Het afgelopen jaar heeft ons geleerd dat met online onderwijs veel mogelijk is. Niet alles hoeft fysiek in onze gebouwen plaats te vinden. We hebben dan ook goed gekeken wat doen we fysiek en wat kunnen we digitaal blijven doen; we zetten in op blended learning. Grootschalige hoorcolleges (op locatie dus van max. 75 personen) kunnen bijvoorbeeld ook online plaatsvinden. Voor lessen waarbij meer interactie vereist is, komen de studenten juist wel naar de hogeschool."

Niet allemaal tegelijk

Maar er is natuurlijk meer mogelijk, ook als de studenten wél naar de hogeschool komen. "Dan zorgen we dat ze niet met z'n allen tegelijk onderweg zijn", vertelt Combee. "Je hebt sowieso te maken met beschikbaarheid van lokalen en collegeruimtes. Dus verdelen over de dag heeft voor onszelf voordelen, maar ook voor het vervoer."

Tussen 08:30 uur en 11:30 uur beginnen elk halfuur studenten aan hun eerste studie-activiteit van die dag. 's Middags gebeurt, omgekeerd, hetzelfde: halverwege de middag vertrekken de eerste studenten naar huis en om 18:00 uur de laatste. De roostermakers van Inholland bogen zich de voorbije maanden over een "grote puzzel".

Icoon gesprek

'Inholland vindt het belangrijk om te doen wat binnen ons bereik ligt. Alle beetjes helpen, zeker als alle werkgevers en instellingen die veel bezoekers ontvangen dit doen'

Overzichtelijk

Voordat dit plan werd uitgewerkt, spraken de Inholland-locaties Rotterdam en Den Haag met Metropool Regio Rotterdam Den Haag (MRDH) en de verschillende vervoerders. "Natuurlijk niet om toestemming te vragen - het onderwijs is onze verantwoordelijkheid - maar om te controleren of het model goed zou kunnen werken. Zij waren heel enthousiast",  kijkt Combee terug. Daarna hebben we het model ook toegepast op onze andere vijf locaties.   

Als je voorkomt dat studenten allemaal tegelijk in de spits reizen, los je niet het hele probleem op. "Maar Inholland vindt het belangrijk om te doen wat binnen ons bereik ligt. Alle beetjes helpen, zeker als alle werkgevers en instellingen die veel bezoekers ontvangen dit doen. We delen onze ervaringen met andere instellingen, maar uiteindelijk bepaalt elke mbo, hogeschool of universiteit voor zichzelf. Het aantal studenten per Inholland-locatie is relatief overzichtelijk. Voor locaties met tienduizenden studenten is de uitdaging om te spreiden nóg groter."

Corona heeft het proces versneld

Het rooster met spreiding gaat vanaf september, bij de start van het collegejaar, in en wordt tegen het einde van periode 1 (half oktober) geëvalueerd. Combee wil niet de indruk wekken dat zonder corona het spreiden van studenten er niet was gekomen. "En het is ook niet zo dat al onze studenten gelijk in de spits zaten en elke dag van negen tot vijf hier waren. Maar corona heeft wél voor de urgentie gezorgd om er nú mee door te pakken."

"Het maatschappelijke vraagstuk van overbelaste spits is er een voor alle werkgevers en organisaties die mensen ontvangen. Daar denken gelukkig heel veel organisaties over na. Het coronavirus heeft organisaties ertoe aangezet werkweken en het onderwijs anders in te richten. Dankzij het spreidingsmodel en blended learning, dragen we een klein beetje bij aan het verminderen van vervoersproblematiek."

een icoon met thuiswerkelementen, een huis en laptop.

Vijf tips voor spreiding van lestijden

  • Bied allereerst goed onderwijs, maar kijk ook waar je kunt bijdragen aan maatschappelijke vraagstukken zoals verlaging van spitsdrukte
  • Toets je model bij de vervoerregio. Die hebben ervaring en expertise met vervoersstromen en kunnen bevestigen dat het op de juiste manier is uitgedacht.
  • Geef grootschalige colleges (met minder interactie) zoveel mogelijk online
  • Begin vier tot zes maanden van tevoren met het inventariseren van beschikbaarheid van docenten en capaciteit van lokalen/zalen
  • Deel ervaringen met andere onderwijsinstellingen. We monitoren deze eerste onderwijsperiode hoe het spreiden bevalt, wat het betekent voor het onderwijs, voor de studenten, de belasting van onze gebouwen en het effect op vervoersbewegingen. Eind september/medio oktober evalueren we. Die evaluatie delen we met onze collega's van andere onderwijsinstellingen.