Om de zorgkosten niet nog harder te laten stijgen doet de overheid een beroep op burgers om een deel van de zorgtaken voor hun naasten op zich te nemen. Deze belasting komt ook bij jongeren terecht. Veel jongeren zorgen voor een naaste met gezondheidsproblemen of beperkingen. Denk aan een moeder die terminaal ziek is, een vader die last heeft van een verslaving, een broer die geboren is met een verstandelijke beperking of een vriendin met psychische problemen. Zij worden ook wel jonge mantelzorgers genoemd. Dit digitale magazine geeft een beeld van deze jongeren, waar ze mee te maken krijgen, en de mogelijkheden die er zijn om hen te ondersteunen.
De informatie in dit magazine is grotendeels afkomstig uit een grote Europese studie naar het mentaal welbevinden (Me-We) van deze jongeren. Binnen dit Europese project werkten partners uit Zweden, Zwitserland, Verenigd Koninkrijk, Italië, België en Slovenië en Nederland samen. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en Vilans voerden vanaf 2018 binnen dit project aan een reeks deelstudies uit. Doel was om een beeld te krijgen van wie deze jongeren zijn en welke ondersteuningsbehoeften zij hebben. Ondanks de COVID-pandemie kon het onderzoek met enige aanpassingen en de extra inzet van vele mensen doorgaan.
Samen met jonge mantelzorgers en professionals is een veerkrachtstraining ontwikkeld. Vervolgens is de training getest op scholen en steunpunten mantelzorg. Jongeren die meededen aan de interventie zeggen dat ze geleerd hebben om makkelijker om te gaan met moeilijke situaties rondom hun zieke naaste. Ook waarderen zij de gesprekken met jongeren die ook zorgen. Experts wijzen op het belang van een meer intensieve samenwerking tussen school en andere organisaties zoals gemeenten, welzijn en (jeugd)zorg voor de ondersteuning van jonge mantelzorgers.
Vele trainers op scholen en steunpunten mantelzorg, onderzoeksassistenten en jonge mantelzorgers hebben zich voor ons onderzoek ingezet. Wij willen hen allen hartelijk bedanken voor hun bijdrage aan dit onderzoek. In het bijzonder waarderen we de grote betrokkenheid en de openheid van de jongeren over hun ervaringen.
De studie past binnen het onderzoek dat het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) doet naar verschillende aspecten van mantelzorg. Bijvoorbeeld naar hoe het gaat met het combineren van werk en mantelzorg of naar de toekomst van de mantelzorg. Kennisorganisatie voor de langdurige zorg Vilans heeft een belangrijke rol in kennisverspreiding over mantelzorg. Het Me-We onderzoek is daar een cruciaal onderdeel van.
Mantelzorg is onmisbaar. De verwachting is dat de druk op mantelzorgers de komende jaren zal toenemen. Aandacht voor deze bijzondere groep jonge mantelzorgers blijft daarmee nodig, en noodzakelijk.
Prof. dr. Kim Putters, Directeur SCP
Drs. Marjolijn Olde Monnikhof, Directeur SCP (plv.)
Prof. dr. Mirella Minkman, Bestuursvoorzitter Vilans
Drs. Erwin Bleumink, Bestuurder Vilans
