Common Effort: civiel-militaire samenwerking in de praktijk

Secretaris-generaal Joke Brandt sprak op 7 juni tijdens het High Level Event van Common Effort over het belang van geïntegreerde samenwerking voor succes, juist in complexe en onvoorspelbare situaties. Na afloop interviewden we haar.

Hoe vond u het High Level Event? Wat viel u op?

'Vanuit Buitenlandse Zaken sprak ik aan het begin van het High Level Event over het belang van samenwerking tussen ambtenaren, non-gouvernementele organisaties (NGO’s), militairen en kennisinstituten voor vrede en veiligheid. Tijdens de pitches kwam dit duidelijk naar voren: geïntegreerde, goed doordachte plannen voor het ondersteunen van duurzame transitie in Tunesië. De verscheidenheid aan achtergronden en verantwoordelijkheden van de deelnemers is heel waardevol; beleidsmakers konden zo stilstaan bij de uitdagingen die ontwikkelingswerkers meemaken, en andersom. Wat me opviel bij de pitches was de aandacht voor vertrouwen van de bevolking. Vertrouwen in lokale overheden in Tunesië, bijvoorbeeld door jongeren via online platforms te betrekken bij besluitvorming.'

Thema’s zoals inclusiviteit en 'diversity of thought' kwamen prominent naar voren in uw speech. Hoe zit het met de diversity of thought binnen het ministerie van Buitenlandse Zaken?

'Ik vind het van groot belang dat we binnen Buitenlandse Zaken stappen zetten op het gebied van inclusiviteit en diversity of thought. Dit is ook een rijksbrede opdracht uit het regeerakkoord van Rutte III. Door verschillende visies en gedachten samen te brengen neemt de variatie in oplossingen toe. En nog belangrijker: de kwaliteit van de oplossingen wordt hoger door diversiteit. Dat samenbrengen van verschillende perspectieven is precies het doel van een oefening als Common Effort.'

Tijdens Common Effort hebben vertegenwoordigers van NGO’s, denktanks, beleidsmedewerkers en militairen geoefend met geïntegreerd beleid. Hoe werkt dit in de praktijk?

'Geïntegreerd werken is de kern van het Nederlandse buitenlandbeleid. Hier in Den Haag werken we intensief samen met de ministeries van Defensie en Justitie en Veiligheid. Dit zie je allereerst op beleidsniveau terug in de Geïntegreerde Buitenland- en Veiligheidsstrategie, de nieuwe nota voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en de Defensienota. Ten tweede brengen we de geïntegreerde benadering in de praktijk op het internationale niveau. Nederland maakt zich bijvoorbeeld hard voor hervorming van VN-vredesmissies. Om veiligheid en stabiliteit te bevorderen is het namelijk ontzettend belangrijk dat VN-missies nieuwe uitdagingen zoals grensoverschrijdende criminaliteit en terrorisme effectief kunnen aanpakken. Ten derde doen we dat ook in missiegebieden. In Mali werkt een toegewijde expert die de brug vormt tussen de Nederlandse militairen en de lokale autoriteiten. Intensieve, geïntegreerde samenwerking doen we elke dag, in Den Haag, in internationaal verband zoals de VN en in missiegebied.'

U heeft een lange, indrukwekkende carrière tot nu toe, zowel binnen als buiten Buitenlandse Zaken. Hoe heeft u civiel-militaire, geïntegreerde samenwerking zien ontwikkelen over de jaren heen?

'Geïntegreerd werken is nu echt onderdeel van het DNA van Buitenlandse Zaken. Neem de deelname aan internationale vredesmissies: in de besluitvorming nemen we alle aspecten mee: wat is de veiligheidssituatie en wat voor militaire bijdrage is mogelijk? Wat voor stappen zetten we op het politieke veld? Hoe ziet de ontwikkelingsbijdrage eruit? Geïntegreerd werken staat nu aan het begin van het beleidsproces. Het zorgt ervoor dat alle onderdelen op elkaar aansluiten en elkaar versterken. Maar het kan altijd beter: bijvoorbeeld door vaker samen met elkaar te oefenen en door elkaar te blijven opzoeken tijdens activiteiten als Common Effort.'

Nu is het tijd om aan de slag te gaan. De nieuwe inzichten en ideeën die opgedaan zijn tijdens de oefening verder ontwikkelen en de mogelijkheden bekijken om ze uit te voeren. Niet alleen, maar gezamenlijk. Zoals secretaris-generaal Brandt de zaal al toevertrouwde: 'Wij moeten al onze capaciteit en energie inzetten om het doel van de Common Effort Gemeenschap te bereiken: een veilige wereld.'