Libanese jongeren in gesprek met slachtoffers van terrorisme

Terug in de schoolbanken

De in een alawitische wijk van Tripoli (Noord-Libanon) gelegen middelbare school waar een projectactiviteit plaatsvindt, huist in een oud en groot pand. In het verleden heeft het imposante gebouw onder andere dienst gedaan als martelplaats voor Syrische troepen die betrokken waren bij de Libanese burgeroorlog (1975-1990). De sporen van dat gitzwarte verleden zijn volledig uitgewist. het schoolgebouw ziet er keurig uit, in tegenstelling tot veel omliggende panden die nog steeds getekend zijn door tientallen kogelgaten die herinneren aan onfortuinlijker tijden.

Vandaag staat naast wiskunde en Arabisch ook een les met Association des Victimes du Terrorisme - Liban (AVT-L) op het rooster; een organisatie die enerzijds psychosociale steun (PSS) verleent aan slachtoffers van terrorisme en zich anderzijds richt op het weerbaarder maken van kwetsbare jongeren tegen radicalisering. Vier verschillende klassen volgen vandaag de sessie van AVT-L over deze thematiek. Ook de directrice van de school komt even kijken of AVT-L alles in goede banen weet te leiden.  

Mind maps bij de begrippen terrorisme, extremisme en gerechtigheid, het proces van groepsvorming door het klakkeloos volgen van vrienden en superieuren en nadruk op kritisch denken en keuzevrijheid, geven inhoud aan de AVT-L-sessies.   

De zak met duizend dollar

De RV legt aan de scholieren uit dat het Midden-Oosten geen monopolie heeft op radicalisering: ook in Europa en elders in de wereld speelt dit hardnekkige probleem. De tiener die in de kring naast de RV staat geeft aan dat de economische problemen die het arme Tripoli in een ijzeren greep houden in Europa onbekend zijn. Deze problemen kunnen jonge tieners overhalen hele verkeerde dingen te doen. Zonder blikken of blozen vertelt hij voor duizend dollar zijn eigen broer om te kunnen leggen. Een aantal van zijn klasgenoten gaat met hem in discussie; hij houdt echter voet bij stuk. Wanneer hem wordt gevraagd of hij zich niet schuldig zou voelen antwoordt hij dat die duizend dollar dat schuldgevoel wel zou wegnemen.

Na afloop vertellen de begeleiders van AVT-L dat heel vaak blijkt dat jongeren die er dergelijke extreme denkbeelden op nahouden direct of indirect zelf te maken hebben gehad met (extremistisch) geweld. Bovendien gaat hetdikwijls om verborgen trauma’s. 

In gesprek met slachtoffers van terrorisme

De sessies eindigen met een persoonlijk betoog van slachtoffers van terrorisme. Vandaag zijn twee moeders aanwezig, die beiden een zoon verloren door een terroristische daad. Een van de moeders verloor haar 16-jarige zoon toen hij naar huis liep en plots werd doodgeschoten. Het kostte haar vier jaar om weer door te kunnen gaan met haar leven. Als reactie op het verlies sloot ze zich van iedereen af en voelde het alsof ze zelf gestorven was, zo vertelt ze. De psychosociale steun en communicatietraining die ze, net als andere slachtoffers, van AVT-L ontving, zorgden ervoor dat ze zich nu weer openstelt.

De jeugdige mondigheid van de leerlingen verstomt: het is muisstil wanneer de slachtoffers aan het woord zijn. De ingrijpende gebeurtenissen in het leven van de twee vrouwen zetten veel leerlingen zichtbaar aan het denken. Hopelijk ook de openhartige jongeman die zijn eigen broer vogelvrij verklaarde.