Tekst Huib Mijnarends
Een warme, vochtige dinsdagmiddag in de Keniaanse havenstad Mombasa. Een formele opening door het wijkhoofd Veiligheid in Mombasa die ‘hoog’ bezoek uit Nederland aankondigt: Huib Mijnarends, de speciaal gezant voor contraterrorisme, vergezeld door Onno Koopmans die zich vanuit Nairobi inzet voor bestrijding van gewelddadig extremisme.
Leestijd: 3 minuten
Benieuwd naar de verhalen van jonge meisjes en jongens in Mombasa die ergens verstrikt zijn geraakt in een net van geweld en bendes en zich tegen alle verwachting in daar ook weer uit los hebben kunnen maken, schuiven we eerst aan bij groepje jonge jongens, gemiddelde leeftijd rond de 17 of 18, die wat schichtig om zich heen kijken in afwachting wat komen gaat. Maar eenmaal meer op hun gemak komen de tongen en verhalen los. “Verstoten, geweld thuis, geen toekomst, drugs of er gewoon ingerold”; veel verschillende redenen dat ze lid werden van een bende, waar ze wel werden gewaardeerd, onderdeel waren van een groep en geld te spenderen hadden. Maar in ruil daarvoor tegelijkertijd wel angst zaaiden, extreem geweld gebruikten, (verder) verslaafd raakten en opgejaagd werden door de veiligheidsdiensten: vaak met de dood tot gevolg. Bij de meisjes -bijna allemaal alleenstaande, heel jonge moeders- die we daarna spreken zijn de verhalen over verdriet, geweld, pijn en eenzaamheid eigenlijk niet veel anders. En ook van hen horen we dat bendes vruchtbare rekruteringsgrond zijn voor terroristische groeperingen zoals Al-Shabaab.
“Verstoten, geweld thuis, geen toekomst, drugs of er gewoon ingerold”
Verbazing over wat we allemaal horen. Ongeloof wat deze mensen op zo’n jonge leeftijd allemaal al hebben meegemaakt. Verrast dat ze tegen alle verwachtingen in de bende-wereld weer achter zich hebben gelaten. En blij dat Nederland financieel heeft kunnen bijdragen om deze mensen los te weken uit de klauwen van hopeloosheid. En zich zelf nu inzetten om jongeren zoals zij te behoeden voor dezelfde misstappen en met recht de titel peace-ambassador mogen dragen. Vaak alleen maar door te luisteren. En de volgende dag weer terugkomen en weer luisteren. En de volgende dag weer. Enzovoort. Totdat sprake is van een vertrouwensband en het echte losweken kan beginnen.
Stilletjes hopend dat deze jongens en meisjes sterk genoeg zijn om hun leven echt een andere draai te geven
Diep onder de indruk liepen we weer naar buiten. Stilletjes hopend dat deze jongens en meisjes sterk genoeg zijn om hun leven echt een andere draai te geven. Helaas zijn de omstandigheden niet in hun voordeel. En veel had ons bezoek ook niet voor hen kunnen doen. Dachten we. Want enkele dagen later werd ons verteld dat ons bezoek ertoe had geleid dat het wijkhoofd nu eindelijk ook het gesprek was aangegaan met kwetsbare jongeren in Mombasa over de veiligheid en hoe de leefomstandigheden van hen zouden kunnen worden verbeterd. Niet eind goed al goed, maar wel een begin misschien.
