Tekst Khatera Shaghasi

Het is belangrijk dat het verhaal van de Jezidi’s wordt verteld. Daarom organiseerde de afdeling Terrorisme en Nationale Veiligheid van het ministerie van Buitenlandse Zaken op 11 februari een evenement waar Midden-Oosten journalist Brenda Stoter Boscolo en Jezidi-activist Wahhab Hassoo het verhaal van de Jezidi-gemeenschap deelden met collega’s van diverse departementen.

Zoals minister Blok op Internationale Mensenrechtendag in zijn speech stelde, functioneren mensenrechten als zuurstof voor de menselijkheid. Net zoals iedereen zuurstof nodig heeft om te kunnen leven, heeft iedereen mensenrechten nodig voor vrijheid, voor rechtvaardigheid en voor een waardig leven. Maar deze fundamentele pilaren voor onze samenleving zijn kwetsbaar en worden niet door iedereen gedeeld. Na het uitroepen van het kalifaat in 2014 was het al vrij snel duidelijk dat mensenrechten ook ISIS koud laten. De propagandavideo’s van deze groep waarin onthoofdingen, zelfmoordaanslagen en slavernij werden verheerlijkt, logen er niet om. Te veel gemeenschappen hebben helaas de consequenties van het oneens zijn met ISIS moeten ervaren.

Leestijd: 3 minuten.

Het vergeten volk

Een van de vele gemeenschappen die in wrede handen van ISIS zijn gevallen, was de Jezidi-gemeenschap. 3 augustus 2014 vormt een zwarte bladzijde in hun geschiedenis.  Op deze dag startte ISIS namelijk zijn aanvallen op deze gemeenschap. De beelden van vluchtende mensen op 'berg Sinjar' maakte deze toen nog relatief onbekende gemeenschap wereldnieuws. Zoals Midden-Oosten journalist Brenda Stoter schrijft in haar boek “Het vergeten volk: het verhaal van de Jezidi’s over de laatste genocide”: 'Geen van allen had verwacht dat het leven dat ze kenden een paar uur later voor altijd zou veranderen.' Meisjes en vrouwen werden op markten en via sociale media verkocht. Soms werden ze zelfs verloot. Bejaarde vrouwen werden geëxecuteerd. Ook voor de Jezidi-mannen en jongens had ISIS een doordacht plan van aanpak. Mannen werden geëxecuteerd als zij weigerden zich te bekeren. Jongens werden vanaf een jonge leeftijd geïndoctrineerd met ISIS-propaganda en als kindsoldaat gebruikt. Als mensenrechten als zuurstof is voor de menselijkheid, dan heeft ISIS Jezidi’s laten snakken naar adem en velen doen stikken.

Dringende noodzaak naar hulp

5 jaar na het offensief van ISIS kampt de Jezidi-gemeenschap nog altijd met de gevolgen. De gevolgen hebben te maken met de traditionele regels van de Jezidi’s die nu op de proef worden gesteld. Zo kan in de regel een persoon alleen Jezidi zijn als het het kind is van twee Jezidi ouders. Om deze reden worden kinderen geboren uit verkrachting niet toegelaten en opgevangen door de gemeenschap. Duizenden vrouwen weigeren dan ook  om terug te keren naar de gemeenschap omdat zij hun kinderen niet willen achterlaten.  Maar ook wonen er nog altijd duizenden Jezidi’s in ontheemdenkampen met een dringende behoefte aan psychosociale hulp.

Berechting

Het standpunt van Nederland is duidelijk: ISIS-strijders mogen niet ongestraft blijven voor de door hun gepleegde misdaden. Zonder berechting is er geen gerechtigheid. Daarom pleit Nederland voor erkenning door de VN-Veiligheidsraad dat ISIS genocide heeft gepleegd. In september 2019 heeft minister Blok tijdens de Algemene Vergadering  van de VN samen met mensenrechtenadvocate Amal Clooney wederom gepleit voor de vervolging en berechting van ISIS-strijders. Nederland blijft zich inzetten om ISIS-strijders in de regio achter slot en grendel te krijgen. Verder steunt Nederland sinds december 2019 Yazda en Free Yezidi Foundation. Beide stichtingen zetten zich in voor de Jezidi-gemeenschap door bijvoorbeeld psychosociale hulp te bieden aan Jezidi’s die het offensief van 2014 hebben overleefd.