‘Wees de verandering die je in de wereld wilt zien’ (Gandhi)

Kan je iets over je werk vertellen en wat je motiveerde om bij Defensie te gaan werken?

Na mijn studie Onderwijskunde, koos ik in 1998 voor een baan bij Defensie en volgde de verkorte officiersopleiding aan het Koninklijk Instituut voor de Marine.  Vanaf dag één voelde ik me op mijn plek. Ik vervulde diverse functies en ging vier keer op uitzending waarvan drie keer als gender adviseur (ISAF/Afghanistan en UNIFIL/Libanon). In 2012 vertrokken wij als gezin naar Oman (mijn man werd uitgezonden voor zijn werkgever) maar ik bleef verbonden aan Defensie als reservist. Ik zette o.a. mijn werk voort als course director van de Nederlands-Spaanse cursus ‘ A comprehensisve approach to gender in operations’. Ook ben ik instructeur in de UN Female Military Officers Course onder leiding van Generaal-Majoor b.d. Patrick Cammaert. Daarnaast werkte ik de afgelopen jaren ook voor de NAVO in Jordanië aan gender integratie in de Jordan Armed Forces.

Wat betekent het voor jou om als genderadviseur voor het Ministerie van Defensie te werken?

In 2007 werd ik van de gang geplukt door een generaal; ik werd aangewezen om het project ‘Genderforce’ te gaan leiden. Ik verdiepte me in de materie, het kwartje viel en ‘1325’ werd mijn missie.  Ik heb het niet meer losgelaten, gewoon om de simpele reden dat het zo hard nodig is dat we daadwerkelijk acties ondernemen die ertoe bijdragen dat vrouwen en meisjes in (post)conflictgebieden beter beschermd worden, hun stem wordt gehoord én zij ook aan die tafel kunnen zitten waar besluiten worden genomen die ook hen aangaan.

Welke uitdagingen zie je en waar zie je dat er verandering plaatsvindt bij het ministerie van Defensie?

In het woord 'uitdaging' zit altijd nog een element van: gaat het lukken of niet, en eigenlijk moeten we daaraan voorbij. Liever zeg ik: wat staat jullie te doen? De essentie zit hem echt in het ‘doen’ en precies dat hebben we zojuist vastgelegd in een nieuw Defensie Actieplan 1325 (DAP 1325), dat aansluit op het nieuwe Nationaal Actieplan 1325 (2021-2025). Beide plannen worden in december gelanceerd. Het DAP 1325 bevat zeer concrete acties waaronder het integreren van gender in de opleidingen en trainingen van Defensie, het aanstellen en opleiden van ‘gender focal points’ en het verbeteren van de percentages vrouwen in alle lagen van de organisatie. Ook zetten we ons in voor het Canadese ‘Elsie initiatief’ dat als doel heeft de aantallen vrouwen in missies te verhogen.

Welke rol heeft het ministerie van Defensie bij het bevorderen van betrokkenheid van vrouwen in vredesmissies?

In elk missiegebied is het aan ons om onze uiterste best te doen om zowel met de lokale vrouwen als de mannen contact te leggen en naar beide groepen te luisteren. Om lokale vrouwen te bereiken, hebben we vrouwen in onze patrouilles nodig en daarnaast moeten we ook bereid zijn een stapje extra te doen om de vrouwen die betrokken willen worden bij vredesonderhandelingen of andere belangrijke bijeenkomsten daarbij te ondersteunen. Dat doen we nu nog vaak in onvoldoende mate. Deels komt dit ook door een gebrek aan genderbewustzijn en onbekendheid met de ‘Women, Peace and Security agenda’.

Wat hebben we nodig om te komen tot een meer gelijkwaardige wereld waarin vrouwen en meisjes kunnen meebeslissen in zaken van vrede en veiligheid; en waarin zij ook voldoende worden beschermd tegen conflict gerelateerd (seksueel) geweld?

We zullen er keihard aan moeten werken om het te willen veranderen, en we moeten dit doen met andere VN-lidstaten. Als je het mij vraagt begint het allemaal met educatie, wereldwijd, en ja, ik besef me dat dit valt in de categorie ‘hogere doelen’. Voor ons werkveld zeg ik: als alle krijgsmachten in de wereld gender awareness training gedegen zouden invoeren en we daarmee tussen de oren krijgen dat verandering begint bij onszelf en bij onze collectieve bijdrage die we leveren in missiegebieden, zouden we al een stapje in de juiste richting zetten. De boodschap moet zijn: ‘Be the change you wish to see in this world’ (Gandhi).

Jij hebt veel ervaring opgedaan in het veld: wat gaat er nu al goed? Wat zijn de uitdagingen? Waar ga jij de komende jaren als gender adviseur vooral op inzetten?

De implementatie van 1325 gaat wereldwijd echt te langzaam, dat is een feit.  Een nieuw Nationaal Actieplan en een nieuw Defensie Actieplan bieden wel wel weer kansen: het zet ‘1325’ weer hoog op de agenda. Dat is wat er op dit moment gebeurt en de steun voor het onderwerp vanuit de defensietop is er. Daardoor geloof ik ook dat we de komende jaren weer wat stappen kunnen gaan maken met ons actieplan als kompas en met de nadruk op actie!