Hoe verloopt het proces naar de eerste mijlpaal van het Schone Lucht Akkoord: het aftikken van gezamenlijke en lokale uitvoeringsplannen in juni? Zo’n 70 vertegenwoordigers van de 46 gemeentelijke, Rijks- en provinciale partners van het Schone Lucht Akkoord, deelden hun inspanningen op 13 februari in Amersfoort tijdens het eerste periodieke stakeholdersoverleg. Hier en daar worden weliswaar complexe details erkend, maar overall overheerst energie om concreet werk te maken van het op 13 januari 2020 ondertekende Schone Lucht Akkoord: 50 procent gezondheidswinst door schonere lucht in 2030.
Binnen het SLA wordt in verschillende themagroepen maatregelen uitgewerkt, bestpractices gedeeld en pilots opgestart. Beleidscoördinator Pilots voor het SLA voor het ministerie van IenW, René Korenromp, geeft een update van de verschillende pilots Landbouw, Houtstook, Industrie, Binnenvaart, Mobiele werktuigen en Participatie. Ze verschillen in tempo van opstart. Waar de pilot Landbouw al in de afrondende fase van de voorverkenning zit en de pilot Industrie al klaar is om succesfactoren te verspreiden, worstelt de pilot Participatie nog met de opzet, mede omdat hier de vraag rijst: ‘hoe koppelen we sensormogelijkheden aan het landelijk meetnet’ ? “Overigens kunnen stakeholders zich nog steeds per mail aanmelden voor de pilots”, benadrukt Korenromp.
Op deze eerste stakeholdersbijeenkomst stonden flexibele én efficiënte werkprocessen centraal op weg naar het opleveren van uitvoeringsplannen in juni. Hoe voorkom je dubbel werk, hoe stem je efficiënt af met bijvoorbeeld doelen die de Omgevingswet stelt aan luchtkwaliteit? En, hoe worden de effecten van alle maatregelen systematisch gemonitord en wat is daarvoor nodig? In vier sessies werden verschillende richtingen verder verkend.
Waar de ene pilot al klaar is om succesfactoren te verspreiden, zit de andere pilot nog in de opstartfase.
Deelsessie Samenwerking organiseren;
De sessieleiders van de breakoutsessie ‘Samenwerken organiseren’ tekenden de uitkomsten in een illustratie. Het gaat om drie cirkels in een grotere cirkel. En is er een afbeelding van de tekening van de cirkels ? Zo vormen de pilots en regionale projecten afzonderlijke samenwerkingsvormen met een eigen karakter en processen. Daaromheen hangt een communicatieve schil die de resultaten en kennis bundelt en vervolgens via de website ontsluit voor een grote groep pro-actieve volgens van het Schone Lucht Akkoord. Pro-actieve volgers zijn onder meer branches, burgers en bedrijven. De communicatie vanuit de interne cirkels naar de binnenste schil is belangrijk om te samen klaar te zijn voor de uitwerkingsplannen die op 1 juni klaar moeten zijn.
Deelsessie Monitoring;
Bij de sessie monitoring worden veel vragen gesteld over de mate van detailniveau, de frequentie van monitoring en ook over ondersteuning bij monitoring. Het ideaalbeeld is dat de effecten van alle projecten en pilots op een vergelijkbare manier worden gemonitord. Het gaat daarbij om monitoring van de uitvoering van acties en maatregelen, het monitoren van de luchtkwaliteit en het monitoren van de gezondheidswinst via de gezondheidsindicator die ontwikkeld wordt door RIVM. Er worden vanuit deze sessie noodzakelijke links gezien tussen het gezamenlijke uitvoeringsplan en de decentrale uitvoeringsplannen. Ook wordt het belang van kennisdelen onderstreept.
Deze eerste stakeholdersbijeenkomst staat in het teken van flexibele en efficiënte werkprocessen voor het opleveren van concrete uitvoeringsplannen.
Deelsessie gebiedsgerichte aanpak hoog blootgestelde locaties;
In de sessie Gebiedsgerichte aanpak hoog-blootgestelde locaties, wordt de toepassing van de Gezondheidsindicator van RIVM als meetinstrument voor de gezondheidswinst toegelicht en aan de hand van een ‘geeltjes-sessie’ gezamenlijk besproken. Begin 2021 is een nationale nulmeting voorzien met deze Gezondheidsindicator, die eerder aan alle SLA-partners is toegestuurd ter reactie. Hieruit zijn al verschillende vragen naar voren gekomen die samen met de ‘geeltjes’ door RIVM verwerkt zullen worden en in de gelijknamige themagroep verder worden besproken.
Deelsessie Decentrale uitvoeringsplannen;
In deze sessie staat het proces naar een decentraal uitvoeringsplan centraal. Hoe organiseer je plannen op lokaal niveau die bijdragen of zelfs aanvullend zijn aan het gezamenlijke, landelijke uitvoeringsplan? Hoe sluit je decentraal aan bij bredere lokale en regionale plannen? En hoe maak je afzonderlijke resultaten in de eigen bestuurlijke omgeving kenbaar en herkenbaar voor de andere SLA-partners? Om enige uniformiteit in de decentrale plannen te ondersteunen, wordt een reizende consultant overwogen die gemeenten helpt bij het formuleren van een uitvoeringsplan. Het tijdpad voor de plannen die op 1 juni klaar moeten zijn, lijkt voor sommige gemeenten ambitieus, mede omdat ze afhankelijk zijn van de lokale besluitvormingsprocessen.
Tweede Ondertekenmoment
Gemeenten die het Akkoord nog niet hebben ondertekend kunnen ook nu nog toetreden. Verschillende gemeenten hebben al aangegeven op korte termijn te willen deelnemen. Hiervoor wordt een tweede ondertekenmoment voorbereid. Deelname aan het Akkoord staat open voor alle gemeenten en provincies die de doelen en afspraken uit het Schone Lucht Akkoord onderschrijven en samen willen werken aan gezondere lucht voor iedereen.
Zie voor meer info: www.schoneluchtakkoord.nl of stuur een mail naar: schoneluchtakkoord@minienw.nl
