2024 in een notendop
2024
Op 31 januari 2024 viert het KNMI haar 170 jaar bestaan! In 1854 richt Christophorus Buys Ballot ons instituut op. Hij is de grondlegger van de weerwaarschuwingen. Dit is een mooi moment om stil te staan bij onze geschiedenis. De reden dat het weercentrum er indertijd kwam is actueler dan ooit. Lees het stuk van Harry Geurts, oud-persvoorlichter van het KNMI hier.
De Europese ruimtevaartorganisatie (ESA) heeft groen licht gegeven voor de realisatie van de Nederlandse TANGO-satellieten. Deze satellieten, die ontwikkeld worden door het KNMI, ISISPACE, TNO en het Nederlands instituut voor Ruimteonderzoek (SRON) worden naar verwachting vanaf begin 2027 gelanceerd. Meer informatie over de TANGO-missie vind je in dit hoofdstuk.
De huidige El Niño kende zijn hoogtepunt in december 2023 en is nu op zijn retour. Het is één van de vijf sterkste El Niño’s uit de waarnemingen, alhoewel hij zwakker is dan die van 1997/1998 en 2015/2016. Ondanks dat El Niño over zijn hoogtepunt heen is, hebben we de maanden erna nog het effect gevoeld.
We gebruiken de Noordzee om te varen, te vissen en energie op te wekken. Maar wist je ook dat veel weermetingen van het KNMI van de Noordzee komen? De metingen op platformen en in windparken zijn belangrijk voor de weersverwachtingen en -waarschuwingen voor land en zee. Dit onmisbare meetnetwerk komt steeds meer onder druk te staan nu meer platformen verdwijnen. De windparken staan vooralsnog vooral dichtbij de kust. Lees het hele artikel hier.
Ook dit jaar ontwaakte de natuur weer vroeg uit haar winterslaap door de hoge temperaturen in februari en maart. Met als gevolg hooikoorts begin maart door de bloeiende berken. Gemiddeld start het groeiseizoen tegenwoordig ruim 3 weken eerder dan rond 1900. En het eindigt zo'n 1,5 week later. Daardoor duurt het groeiseizoen ruim 4 weken langer. Lees het hele artikel hier.
EarthCARE lanceerde succesvol op 29 mei om 00:20 uur (plaatselijke tijd: 28 mei om 15.20 uur) op een Falcon 9-raket vanaf de Vandenberg Space Force Base in Californië, Verenigde Staten. Slechts 10 minuten nadat EarthCARE aan zijn reis was begonnen, scheidde de satelliet zich van de raket. Om 01:14 uur werd het belangrijkste signaal ontvangen dat aangeeft dat EarthCARE zich veilig in een baan rond de aarde bevindt. Nog geen 2 maanden later, had EarthCARE zijn eerste metingen verricht. Met indrukwekkend veel detail laat de satelliet de hoeveelheid uitgestraalde warme en teruggekaatste zonnestraling zien. Meer informatie over EarthCARE vind je in dit hoofdstuk.
De natte periode die in oktober 2023 begon is in 2024 onverminderd doorgegaan. De lente was landelijk gemiddeld de op één na natste lente sinds het begin van de metingen. April en mei waren recordnat en niet eerder waren 12 maanden aaneen zo nat als de afgelopen 12 maanden. Plaatselijk viel er in mei veel neerslag, wat past in de waargenomen en verwachte trend. Lees het hele artikel hier.
In juli pakten dikke rookwolken zich samen boven de bossen in Oost-Canada. Binnen zeven dagen bereikte de rook ons land op een hoogte van 3 tot 4 kilometer, meegevoerd door een sterke westenwind. Verstrooiing van het zonlicht door de rookdeeltjes in de lucht kleurde de hemel in Nederland fel rood-oranje tijdens de zonsondergang.
Op 1 augustus 2024 was het 350 jaar geleden dat er noodweer over Nederland trok. De Utrechtse Domkerk werd getroffen door een valwind waardoor het middenschip van de kerk veranderde in puin. Meteorologen en geschiedkundigen hebben uitgebreid historisch onderzoek gedaan naar de weersomstandigheden die deze ramp, het Schrickelik Tempeest genoemd, hebben veroorzaakt. Lees het hele artikel hier.
De nationale meteorologische instituten van Ierland (Met Éireann), Denemarken (DMI), IJsland (IMO) en Nederland hebben hun krachten gebundeld om sneller weersverwachtingen te maken op een nieuwe, nu operationele, gemeenschappelijke supercomputer. Dit helpt om elk land voor te bereiden op de gevolgen van weerpatronen, die naar verwachting extremer en moeilijker te verwachten worden.
Op zaterdag 5 oktober openden we voor de tweede keer onze deuren tijdens het Weekend van de Wetenschap. Zo'n 2400 bezoekers bezochten het KNMI in De Bilt. Er werd gesprongen om de aarde te laten trillen, er werden satellieten van lego gebouwd, proefjes gedaan, lezingen gegeven over onder andere klimaatverandering, orkanen, ruimteweer en onze weerwaarschuwingen.
In het Limburgse Horst is een nieuw automatisch weerstation geïnstalleerd door het KNMI. Dit nieuwe weerstation in Noord-Limburg wordt in de loop van 2025 actief. Zo houdt het KNMI 51 automatische weerstations verspreid over het land. Het nieuwe weerstation is geplaatst ter vervanging van de meetlocatie in Arcen. Lees het hele artikel hier.
In 2024 hebben we onze KNMI-app vernieuwd met als belangrijkste onderdeel de weerwaarschuwingen. Zo zijn de meldingen voor gevaarlijk weer verbeterd en krijgt de gebruiker nu ook advies over wat te verwachten en hoe ze zich kunnen voorbereiden op gevaarlijk weer. Natuurlijk staat ook de weersverwachting per plaats in de app, met daarbij klimaatinformatie. Ook is het mogelijk meldingen te ontvangen voor aardbevingen in Nederland. Lees in dit hoofdstuk meer over de vernieuwde KNMI-app.
Op 30 november is het Atlantische orkaanseizoen officieel afgesloten. Dit jaar was het seizoen bijzonder actief. Er waren 18 tropische stormen, waarvan 11 uitgroeiden tot orkanen. Vijf van deze orkanen bereikten zelfs de zwaarste categorieën. Gemiddeld ligt het orkaanseizoen op 14 stormen, 7 orkanen en 3 zware orkanen. In dit hoofdstuk vertellen we meer over het orkaanseizoen in 2024.
Traditioneel voegen we aan het eind van het jaar een streepje toe aan de klimaatstreepjescode. 2024 was een zeer warm jaar, met een gemiddelde temperatuur van 11,8°C. Daardoor kleurt het nieuwste streepje weer donkerrood. Met een gemiddelde jaartemperatuur van 11,8°C kan dit jaar worden bijgeschreven als een van de warmste jaren ooit. In 2023 was het ook jaargemiddeld 11,8°C, en daarmee zijn 2023 en 2024 de warmste jaren sinds het begin van de metingen. Lees het hele artikel hier.
