Tekst Bas Bijlsma

Nieuwe informatie- en communicatietechnologieën, real-time informatie, artificial intelligence (AI) en data analytics tools bieden veel kansen om vrede en veiligheid te bevorderen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken wil deze potentie optimaal benutten. Daarom organiseerden we hierover een grote workshop in New York. Mede daarop baseren we onderstaande vijf lessen over hoe nieuwe technologie vrede & veiligheid kan bevorderen.

Leestijd: 5 minuten

1. AI beschermt burgers in conflictgebieden

Het door Nederland mede gefinancierde Hala Systems waarschuwt burgers in Syrische rebellengebieden voor inkomende luchtaanvallen. Mensen en microfoons volgen gevechtsvliegtuigen van het Syrische regime vanaf het moment dat ze opstijgen. Op basis van die informatie voorspelt een algoritme waar de luchtaanvallen waarschijnlijk plaatsvinden. Dit triggert vervolgens een digitaal luchtalarm: via sociale media waarschuwen ze burgers en mobiliseren ze de hulpdiensten. Zo verminderde het aantal doden bij luchtaanvallen met wel 20 tot 30%.

Een ander voorbeeld is het initiatief ‘Whiteflag’ van de Nederlandse luchtmacht samen met onder andere het Rode Kruis. Doel hiervan is om het klassieke hijsen van de witte vlag te moderniseren met gebruik van blockchain-technologie.  Zo kunnen partijen in conflictgebieden veilig, betrouwbaar en real-time informatie delen met vriend en vijand. Bijvoorbeeld over de locaties van ziekenhuizen en hulpkonvooien om te voorkomen dat ze worden aangevallen of om mijnenvelden kenbaar te maken. Deze technologie is ook toepasbaar voor informatievoorziening bij andere soorten crises, zoals aardbevingen of hongersnoden.

D4PS
Whiteflag bij de workshop in New York City

2. Geweld voorkomen met innovatieve early warning systemen

Nieuwe informatiebronnen en -verwerkingen geven ons nieuwe inzichten in conflictrisico’s. Zo kunnen we beter werk maken van het voorkomen van oorlogen en grootschalig geweld. Ze geven ons meer zicht op de grondoorzaken van fragiliteit en instabiliteit. Daarnaast stellen ze ons in staat om conflictescalatie eerder te identificeren en adresseren.

Daarom financieren we bijvoorbeeld het Armed Conflict Location and Events Data Project (ACLED). ACLED registreert uit nieuwsbronnen allerlei veiligheidsgerelateerde gebeurtenissen zoals gevechtshandelingen, rellen, luchtaanvallen en geweld tegen burgers. Daarbij geven ze inzicht in de precieze datum en locatie, het aantal dodelijke slachtoffers en betrokken actoren.

Ook demonstreerden deelnemers van de workshop meerdere initiatieven die met complexe algoritmes locatie-specifieke risicoanalyses maken omtrent onder andere politiek geweldgenociderisico's en verschillende geweldsvormen. Dit is ook waardevolle input voor de data-driven risicomodellen van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Sandra Pellegrom, hoofd Humanitarian Affairs and Human Rights Section bij de Nederlandse PV bij de VN in New York

3. Data-analytics maakt vredesoperaties effectiever

Vredesoperaties – militair en civiel – zijn complexe ondernemingen in complexe omgevingen. Een goede informatiepositie is dan ook cruciaal. Tijdens de workshop presenteerden VN-medewerkers interessante initiatieven op dit gebied. Op basis van het model van het Keniaanse Ushahidi – bekend geworden als crowd-sourcing model voor verkiezingsgeweld in Kenia in 2007 – digitaliseren VN-missies het in kaart brengen van incidenten. Dit Situational Awareness and Geospatial programma (SAGE) verbetert de informatiepositie en vergoot de capaciteit voor trend analyse en early warning. Ook gebruikt de VN steeds vaker geavanceerde datamodellen om bijvoorbeeld de beste locatie voor bases en wachtposten te berekenen of te waarborgen dat militairen verzekerd zijn van medische evacuatie als ze op patrouille zijn.

4. Met nieuwe data kunnen we lokale sentimenten beter begrijpen

Om vrede, veiligheid en stabiliteit te bevorderen moeten initiatieven geworteld zijn in lokale gemeenschappen. Het Nederlandse ELVA presenteerde zijn dataplatform waarmee op verschillende manieren input vanuit lokale gemeenschappen in fragiele en gevaarlijke regio’s kan worden verzameld, geanalyseren en gevisualiseerd. Ook de Nederlandse vredesorganisatie PAX presenteerde de Human Security Survey tool waarmee de zorgen en behoeften van burgers in conflictgebieden zichtbaar worden gemaakt. Nederland financiert ook innovatief werk van de VN om geautomatiseerd radiozenders te kunnen analyseren op sentimenten omtrent bijvoorbeeld hate speech, veiligheid, honger en gewelddadig extremisme. Deze informatie is extreem waardevol om te weten waar en hoe we vrede en veiligheid optimaal kunnen bevorderen.

5. Ethiek doet er toe, juist bij AI-gedreven veiligheidsbeleid

Zoals alle technologische ontwikkelingen kent ook AI risico's. Vandaar dat tijdens de workshop veel werd gesproken over ethiek en de noodzaak je bewust te zijn van tekortkomingen van deze nieuwe tools. Zo kan bias in databronnen onbedoeld bepaalde groepen of gebieden ondervertegenwoordigden in machine learning modellen. Ook is het belangrijk privacy van burgers te blijven waarborgen en ervoor te zorgen dat het do no harm principe en informatieveiligheid voorop staan.

Wil je meer weten over wat het ministerie van Buitenlandse Zaken op dit terrein allemaal doet? Neem dan contact op met bas.bijlsma@minbuza.nl.

Wil je meer lezen? Binnenkort komt het verslag van de workshop online (houd onze facebook in de gaten). En lees deze e-analytics guide van de VN of dit rapport over conflictpreventie in tijden van AI.

D4PS
Presentaties bij de workshop in New York City