De Internationale Coalitie voor de Sahel

Context oprichting

In de Sahel is sprake van een aanzienlijke verslechtering van de veiligheidssituatie. Dit verspreidt zich ook geografisch richting stabiele kuststaten en raakt aan de Europese en Nederlandse belangen op het gebied van onder meer veiligheid, migratie en economie.

Om deze veiligheidsdreigingen het hoofd te bieden, bestaat er momenteel een breed scala aan internationale initiatieven in de Sahel waar verschillende  landen een bijdragen aan leveren. De VN (Verenigde Naties)-missie is gericht op herstel van veiligheid en stabiliteit in Mali. Daarnaast zijn er verscheidene EU-missies in de regio actief, zoals de militaire trainingsmissie EUTM Mali en de capaciteitsopbouwmissies  EUCAP Sahel Mali en EUCAP Sahel Niger, die ervoor moeten zorgen dat de Sahellanden in de toekomst hun eigen veiligheid kunnen waarborgen. Verder zal de door Frankrijk geleide Taakgroep Takuba ondersteuning bieden aan Malinese strijdkrachten bij anti-terrorismeoperaties en verzorgt het door de Verenigde Staten geleide Global Peace Operations Initiative (GPOI) trainingen aan Afrikaanse troepenmachten ter voorbereiding op inzet in VN-missies en missies van de Afrikaanse Unie. Ten slotte organiseert de Verenigde Staten de jaarlijkse militaire Flintlock oefening, om de kennis en vaardigheden van Afrikaanse Special Operations Forces (SOF) op het gebied van contraterrorisme te verbeteren.

De Internationale Coalitie voor de Sahel is opgericht om internationale inzet in de Sahel te coördineren. Een collectieve, geïntegreerde benadering waarbij coördinatie tussen de verschillende internationale en regionale activiteiten in de Sahel centraal staat, leidt tot betere resultaten op het gebied van veiligheid, politieke stabiliteit, humanitaire hulp en ontwikkelingssamenwerking.

De vier pilaren van de Internationale Coalitie voor de Sahel

De Internationale Coalitie voor de Sahel bestaat uit vier pilaren. De eerste pilaar richt zich op contraterrorisme. De Coalitie wil de samenhang tussen militaire operaties van de G5-Troepenmacht, de Franse operatie Barkhane, Taakgroep Takuba en andere internationale inzet verbeteren. De focus ligt op de Liptako-Gourma-regio, een grensregio tussen Mali, Niger en Burkina Faso. De tweede pilaar richt zich op de opbouw van de defensiecapaciteiten van de G5-landen. Zo ondersteunt EUTM Mali het Malinese leger met training en advies. Pilaar 3 focust op de terugkeer van de staat en overheidsdiensten door het coördineren van alle trainings- en uitrustingsinitiatieven voor de nationale binnenlandse veiligheidstroepen (politie, gendarmerie, nationale garde) en de militaire leiding van de G5-troepenmacht. De Europese Unie biedt via het European Union Emergency Trust Fund en de EUCAP missies steun aan pilaar 3. De EU neemt samen met de G5 bovendien de coördinatie van pilaren twee en drie op zich, via het Partnership for Security and Stability in the Sahel (P3S). Zo coördineert P3S alle capaciteitsopbouwactiviteiten voor de veiligheidssector, zoals het trainen en leveren van uitrusting aan de nationale politiecomponenten en legers van de G5-landen en van de G5-troepenmacht, een transnationaal leger van circa 5000 troepen.  De vierde pilaar richt zich ten slotte op coördinatie van bilaterale en multilaterale ontwikkelingssamenwerkingsinitiatieven via de Sahel Alliantie. Het G5 Executive Secretariat ondersteunt met het identificeren van projecten en coördinatie van activiteiten op het terrein van ontwikkelingssamenwerking.

Nederlandse inzet

Nederland steunt de Internationale Coalitie voor de Sahel. Deze steun sluit aan op het Nederlandse Sahelbeleid waarbij de geïntegreerde benadering centraal staat. Kern hiervan is dat inzet op het gebied van veiligheid hand in hand moet gaan met inzet op het gebied van ontwikkelingssamenwerking, diplomatie en migratie. Alleen door een geïntegreerde benadering kunnen langetermijnuitdagingen (zoals klimaatverandering en demografische trends) alsook de aanpak van urgente problemen (zoals voedselzekerheid, werkgelegenheid, versterkt grensbeheer en op humanitair gebied) op een duurzame wijze aangepakt worden.

Uitgeschreven tekst

Infographic Nederlandse inzet Sahel 2020-21

Nederland levert op alle pilaren van de Coalitie een bijdrage. Op het gebied van contraterrorisme (pilaar 1) zal Nederland zich inzetten door een bijdrage van één of twee stafofficieren te leveren aan de Frans geleide  Taakgroep Takuba. Ook biedt Nederland financiële steun aan de G5 en G5-troepenmacht. Op het gebied van de opbouw van defensiecapaciteiten (pilaar 2) draagt Nederland bij door een personele bijdrage te leveren aan EUTM Mali, GPOI en Flintlock. Nederland ondersteunt de terugkeer van de staat (pilaar 3) door een personele bijdrage te leveren aan de EU-missies EUCAP Sahel Mali en EUCAP Sahel Niger missies en aan de oprichting van een Nigerees mobiele grensbewakingsteam. Daarnaast ondersteunt Nederland pilaar 3 via deelname aan de United Nations Police (UNPOL)van MINUSMA en via ondersteuning van een regionaal programma gericht op versterking van de strafrechtketen. Ten slotte levert Nederland op het gebied van ontwikkelingssamenwerking (pilaar 4) een aanzienlijke bijdrage  in Mali, Niger en Burkina Faso.

De EU en G5-landen hebben naar aanleiding van een videoconferentie van 28 april 2020 een gezamenlijke verklaring afgelegd waarin de totstandkoming van de Internationale coalitie voor de Sahel en oprichting van P3S worden verwelkomd. Afgelopen maand (12 juni 2020) heeft een eerste VTC op ministerieel niveau van de Internationale Coalitie voor de Sahel plaatsgevonden. Minister van Buitenlandse Zaken Blok sprak opnieuw zijn steun uit voor de Coalitie en P3S.

Meer details weten? Klik dan op de links voor de laatste kamerbrieven over de Nederlandse en bredere Europese inzet in de Sahel, en op de website van de Internationale Coalitie voor de Sahel.