Tekst Hayo Raaphorst en Thierry van der Horst

Voorkomen is beter dan genezen: Buitenlandse Zaken zet zich in om gewelddadige conflicten wereldwijd te voorkomen. Hierbij is samenwerking met andere ministeries en andere landen van het grootste belang. Lees meer over hoe er in Nederland en in EU-verband wordt gewerkt aan Early Warning en Early Action voor conflictpreventie in onderstaand artikel.

"Leestijd: 3 minuten"

Logo of the German Presidency of the Council of the European Union 2020
Logo of the German Presidency of the Council of the European Union 2020

Early Warning Early Action Forum

Op 16 juli 2020 organiseren Nederland en Duitsland gezamenlijk virtueel het Early Warning Early Action (EWEA) Forum. Het EWEA Forum biedt EU-lidstaten en EDEO (Europese Dienst voor Extern Optreden) de kans op informele wijze te bespreken hoe mogelijke dreigingen makkelijker en sneller kunnen worden omgezet in acties om gewelddadige conflicten te voorkomen (early action).

De deelnemers aan het Forum wisselen informatie en ervaringen uit over methoden en technieken om elkaars kennis te versterken en tot een beter begrip te komen van factoren die een rol spelen bij het ontstaan van conflicten. Ook is de groep een aanjager voor de doorontwikkeling van het gezamenlijke Europese Early Warning systeem. Duitsland is dit jaar voorzitter van het Forum vanwege het Duitse EU-voorzitterschap. Nederland treedt op als co-voorzitter.

Vanzelfsprekend komt in de bijeenkomst van dit jaar de impact van COVID-19 ook aan de orde. Hoe reageerden lidstaten en de EU op de pandemie? Welke gevolgen heeft de pandemie op instabiliteit en conflict? Nu de eerste piek achter ons ligt, is het belangrijk deze zaken met Europese partners te bespreken.

Hayo Raaphorst

Brede, interdepartementale aanpak

Nederland zal ook ervaringen delen van de nationale, interdepartementale werkgroep voor early warning en early action. In deze werkgroep werken het ministerie van Buitenlandse Zaken, Defensie, Justitie en Veiligheid en de inlichtingendiensten nauw samen om met de gebundelde expertise te kijken wat er op Nederland afkomt qua dreigingen. “We maken nu gezamenlijke analyses, met een bijbehorende theory of change [1], om tijdig een strategische doelstelling te bepalen. Zo kunnen we ook vroegtijdig nadenken welk handelingsperspectief nodig is om te anticiperen op ontwikkelingen in de veiligheidssituatie,” aldus kolonel Dirk-Jan Broks, hoofd van het Team Conflictpreventie bij het ministerie van Defensie. “Deze geïntegreerde benadering werpt zijn vruchten af en delen we graag met onze Europese partners.”

De nauwe samenwerking tussen de verschillende ministeries komt ook mooi tot uiting in de detachering van Hayo Raaphorst. Hayo is senior beleidsmedewerker bij het Team Conflictpreventie, maar verruilt voor een aantal maanden Defensie voor het ministerie van Buitenlandse Zaken, waar hij bij de Directie Veiligheidsbeleid (DVB) versterking zal brengen op het EWEA-dossier.

[1] Theory of  change is een methode waarin wenselijke uitkomsten worden gedefinieerd en er vervolgens stapsgewijs terug geredeneerd wordt welke voorwaarden en handelingen noodzakelijk zijn om die uitkomsten te bereiken. 

Combinatie van datagedreven en kwalitatieve analyse

Zowel binnen de Nederlandse als Europese early warning aanpak worden innovatieve databronnen en kwalitatieve analyses naast elkaar gebruikt. Buitenlandse Zaken stimuleert initiatieven om risico’s voor vrede en veiligheid en effectiviteit van hulp beter en sneller in kaart te brengen door middel van digitale innovatie en (big) data. Zie ook het artikel over EWEA in de Veiligheidsdiplomaat van 3 februari 2020.