Tekst Jaap van Diggele
Al zeventig jaar komen op een landgoed in het zuiden van Engeland beleidsmakers samen om strategische vraagstukken te bespreken. Wilton Park is een diplomatiek begrip. Door COVID-19 ging het landgoed op slot en ook Nederlandse diplomaten bleven in Den Haag. Maar de uitwisseling met onze bondgenoten moet doorgaan. En zo vond via Zoom een scherpe maar vruchtbare discussie plaats.
Leestijd: 2 minuten
Klaar voor nieuwe uitdagingen?
Nederland had het initiatief genomen voor deze bijeenkomst, met als titel Counter-Terrorism Strategy in a Post-COVID Environment. Ons doel was het prioriteren van uitdagingen en het erkennen van eventuele blinde vlekken. Wilton Park organiseert hierover vervolgsessies.
In de traditie van dit soort bijeenkomsten kan niet wordt gezegd wie wat precies zei. Maar het is duidelijk dat de wereld sterk is veranderd sinds 11 september 2001, de moord op Theo van Gogh, en de aanslagen in Parijs. De aanwezige groep van enkele tientallen leiders in dit vakgebied sprak vrijuit over de toekomst van contraterrorisme. Zijn we klaar voor nieuwe uitdagingen? Twee voorbeelden.
Nederland zet daarom in op een internationaal juridisch kader om deze propaganda tegen te gaan
Lone wolves & disproportioneel optreden
De terrorismedreiging is nu nog vooral low-tech: lone wolves die aangemoedigd door propaganda een verschrikkelijke daad begaan. Nederland zet daarom in op een internationaal juridisch kader om deze propaganda tegen te gaan. Maar de mogelijkheden van cyber worden ook voor terroristen steeds groter, zeker nu technieken als malware en drones steeds makkelijker te krijgen zijn. Zullen terroristen in de toekomst ransomeware gebruiken om aan geld te komen voor een aanslag?
Een tweede uitdaging in de toekomst is disproportioneel optreden van veiligheidstroepen. Dat dit een factor voor radicalisering kan vormen bleek al uit door Nederland gefinancierd VN-onderzoek Journey to Extremism. Contraterrorisme is het meest productief als overheden goed luisteren naar hun bevolking, bijvoorbeeld in Afrika. Dit haalt wind uit de zeilen van terroristische propaganda.
Voor beide uitdagingen is een belangrijk deel van de oplossing om een open dialoog te houden tussen landen. En samen te werken aan multilaterale oplossingen gegrond in mensenrechten, de rechtstaat en duurzame ontwikkeling. Dan is de contraterrorisme-strategie het meest effectief, voor nu en voor onvoorziene terrorismedreigingen in de jaren na COVID-19.
