Als je het niet weet, vraag!

Duurzaam opdrachtgeven en -nemen

Hoe doe je dat, duurzaam opdrachtgeven (en nemen)?
"Als je strikt formeel kijkt, krijgt DGMo  voor aanleg- en V&R-projecten een offertebrief van RWS en dan stuur je als beleidskern een opdrachtbrief aan RWS. Dat geldt voor V&R-projecten, maar net zo goed voor aanlegprojecten. RWS gaat aan de slag en dan hoor je - behoudens tussentijdse rapportages en overleggen - pas weer als het klaar is. In de opdrachtbrief formuleert beleid zijn wensen, onder meer op het gebied van duurzaamheid. Dat moet je concreet maken en dat vindt de beleidskern overigens wel moeilijk."

Wat zeg je tegen een collega die vindt dat hij als opdrachtgever niet over duurzaamheid hoeft te beginnen, want RWS heeft de contacten met de aannemers en weet hoe ze moeten verduurzamen?
"De opdracht vanuit de Bestuursraad is een gezamenlijke verantwoordelijkheid, je kan het niet alleen bij RWS leggen. En het gaat niet altijd over geld. Ik heb met RWS laatst een overzicht gemaakt van een groot aantal V&R-projecten die nu in uitvoering zijn: wat zit daar nu in aan duurzaamheidsmaatregelen? En dan zie je: soms niks. Verduurzaming is nog vaak te afhankelijk van de poppetjes."

"Heb het gesprek. Dat je met elkaar bepaalt: wat zijn dan de duurzaamheidsmaatregelen, wat willen we met elkaar? En maak het zo smart mogelijk."

"Neem een concreet project uit mijn praktijk, het gaat om een te renoveren brug. Ik hoor dan van de RWS-collega’s: het feit dat we renoveren in plaats van vervangen is al duurzaam. En verder vragen we de aannemer om DuboCalc en de CO2-Prestatieladder. Dan zeg ik: daar kan elke aannemer aan voldoen, dat is niet genoeg. Los van de formele opdracht moet je, bijvoorbeeld tijdens voortgangsoverleggen, het goede gesprek met elkaar aangaan. Ik stel vragen: wat doe je aan duurzaamheid, maak het expliciet en als er geen geld voor is, dan moet je mij de vraag stellen of er extra geld voor beschikbaar is, bijvoorbeeld uit het impulsbudget. Maar heb het gesprek. Dat je met elkaar bepaalt: wat zijn dan de duurzaamheidsmaatregelen, wat willen we met elkaar? En maak het zo smart mogelijk. Daarin kunnen we met elkaar nog wel een verbeterslag maken. Wat mij betreft geldt dit voor alle opdrachtgevers voor V&R, maar net zo goed voor opdrachtgevers bij Aanleg en Beheer en Onderhoud."

Hoeveel moet jij als opdrachtgever van duurzaamheid afweten om het goede gesprek te voeren? Hoe diep ga je?
"Het hangt van het project af. Het helpt dat ik door mijn eerdere werk voor RWS weet hoe de contractering van ingenieursbureaus en van aannemers in de praktijk werkt. Dus ik weet welke eisen er gesteld kunnen worden. Daarnaast ken ik de duurzaamheidskaders, dus wat je kunt doen op klimaat, circulair en innovatie. Je moet jezelf erin willen verdiepen. Opdrachtgeven is een vak en dat leer je niet vanzelf."

Wat kan RWS doen om beleid mee te nemen?
"Ik vind het een goed idee dat RWS expliciet in de V&R-voortgangsrapportage opschrijft wat ze doen aan duurzaamheid. Niet alleen voor mij als opdrachtgever, maar ook om de best practices te laten zien. Heel veel projecten kunnen daarvan leren. Je moet de kracht van de ander gebruiken. Bij de brug over de Noord bijvoorbeeld gaan ze ledverlichting aanbrengen en koeling en dat binnen budget. Dat gebeurt in de regio Alblasserdam. Een Groningse projectleider weet dat niet. Die projectleiders hebben te weinig contact met elkaar. Kennisuitwisseling en –borging zijn hierbij erg belangrijk."

"Ga zelf actief op zoek, heb overleg, zorg dat je kennis ophaalt en als je het niet weet, vraag! Duurzaamheid is van ons allemaal."

Nog meer tips?
"Zeker! Er is heel veel kennis. Spreek met collega’s over duurzaamheid. Ga ook eens naar een kunstwerk of object toe. Doe een snuffelstage. Van beleid naar RWS en omgekeerd. Binnenkort kunnen we elkaar weer fysiek ontmoeten en zo kom je meer te weten over hoe de praktijk van RWS werkt. Beleidsmedewerkers moeten daar ook naar vragen en interesse in hebben. Dan krijg je begrip voor elkaars standpunten en weet je wat er speelt. En lees de Handreiking Verduurzaming MIRT. Die laat zien welke doelen we hebben en welke informatie de projecten in beeld moeten brengen zodat ze duurzaamheid goed kunnen meenemen."

"De Handreiking is ook doorvertaald naar V&R. Op twee thema’s - circulair en klimaatneutraal - zijn we zelf heel ambitieus en daarom hebben we de strategie KCI en dat gaat over alle projecten. Sluit als beleid eens aan bij kennismiddagen met de markt over de transitiepaden in het kader van de strategie KCI. Word nieuwsgierig naar de roadmaps. Ga zelf actief op zoek, heb overleg, zorg dat je kennis ophaalt en als je het niet weet, vraag! Duurzaamheid is van ons allemaal."