Strategische Kennis- en Innovatieagenda (SKIA)

Uithangbord naar de kennis- en innovatiewereld

‘Wij hebben de SKIA opgesteld samen met een groot netwerk binnen IenW, RWS en ILT. Maar ook met kennisinstellingen en andere departementen. We hebben onder andere drie werkateliers gehouden met afgevaardigden uit dit netwerk. De kennis- en innovatievragen in de SKIA zijn de vragen die in deze sessies naar voren zijn gekomen.’ Taede Tillema en Koen Elzerman werken bij de directie Algemeen Strategisch Advies (ASA). Zij zien dat er binnen het ministerie een voortdurende behoefte is aan nieuwe inzichten. Want het zijn niet de geringste ambities die IenW probeert te realiseren: een klimaatbestendig Nederland, een mobiliteitssysteem dat duurzaam is en toegankelijk voor iedereen, een economie die zuinig is met grondstoffen en de aarde niet langer uitput.  Vraagstukken die constant in beweging zijn. De Strategische Kennis- en Innovatieagenda moet stimuleren dat de benodigde nieuwe kennis en innovaties tot stand blijven komen.

Uithangbord

Om toekomstbestendig beleid te kunnen maken, moeten we de juiste kennis in huis hebben en weten waar de opgaven voor innovatie zitten. De SKIA is opgezet om deze kennisvragen en innovatieopgaven bijeen te brengen, stelt Koen: 'De SKIA IenW is een uithangbord naar de kennis- en innovatiewereld, bedoeld alsnspiratie voor de programmering van kennisinstellingen. Ook is het ons doel om de komende tijd te blijven samenwerken op kennis en innovatie, over de grenzen van directies en van departementen heen.'

En het werk is nooit af, zien beiden. Taede: 'De SKIA blijft een levend proces; er zullen immers altijd weer nieuwe vraagstukken naar voren komen. Het achterliggende doel van de SKIA is om te zorgen voor een beter evidence informed beleid op de middellange en langere termijn. Die kennis is noodzakelijk om de niet geringe ambities van IenW te realiseren.”

Concreet aan de slag

De agenda is praktisch van opzet. Allereerst wordt een set overkoepelende vraagstukken benoemd:

1.Niet alles kan overal: de ruimtelijke puzzel

Alle opgaven hebben hun ruimtelijke weerslag en ‘concurreren’ met elkaar. Zo zorgen de bescherming tegen zeespiegelstijging en hoge rivierafvoeren voor extra ruimteclaims die de ligging van (nieuwe) infrastructuur beïnvloeden. Ook zaken als woningbouw, natuur, landbouw, energie en infrastructuur hebben ruimte nodig. Hiermee raakt de SKIA-IenW direct aan het werkterrein van andere departementen en overheidslagen (regionaal en EU).

2.Uitvoeringskracht in de fysieke leefomgeving

Om de leefbaarheid en veiligheid te garanderen, is ons stelsel van vergunningverlening, toezicht en handhaving cruciaal. Alle activiteiten die we als burgers en bedrijven ondernemen, moeten plaatsvinden binnen de grenzen die we als samenleving stellen. Door duidelijke grenzen te stellen zorgt IenW ervoor dat we nu en in de toekomst veilig en gezond in Nederland kunnen leven en milieuschade voorkomen.

3.Maatschappelijke verhoudingen tijdens de grote transities

Terwijl er grote maatschappelijke veranderingen gaande zijn, is het vertrouwen in de politiek momenteel zeer laag. Wat betekent dat voor het vormgeven van deze transities? Participatie en burgerbetrokkenheid worden steeds belangrijker in het beleidswerk. Alleen met de inbreng, ideeën en inzet van burgers en maatschappelijke organisaties kunnen we de grote veranderopgaven aangaan om Nederland toekomstbestendig te maken.

4.Economie binnen de grenzen van onze planeet

Alle economische sectoren moeten rekening houden met de planetaire grenzen, brede welvaart, gezonde leefomgeving en circulaire economie. Ook zijn ruimtelijk ingrijpende keuzes van invloed op de beschikbare grond voor (nieuwe) voorzieningen en op mobiliteit en leefbaarheid. Nederland is van oudsher een belangrijk distributieland. Dit zien we terug in het rijksbeleid met focus op de mainports Haven Rotterdam en Schiphol en met goede achterlandverbindingen. Sommige bedrijven en sectoren liggen onder een vergrootglas vanwege de milieu-, klimaatimpact en het intensieve energiegebruik. De vraag is hoe de Nederlandse economie er in 2050 uit gaat zien en hoe dit het beleidsterrein van IenW kan beïnvloeden.

Koen: "Deze vraagstukken lenen zich om meer samen op te trekken met onze partners. Daarnaast gaan we de kennis- en innovatiebehoefte van de SKIA breed promoten bij planbureaus, kennisinstellingen en mogelijk universiteiten."

Daarna vervolgt de SKIA met vier grote thematische hoofdstukken:

• Klimaatbestendig Nederland,
• Toekomstbestendig mobiliteitssysteem,
• Nederland circulair,
• Gezonde leefomgeving.

Voor ieder van de vier hoofdstukken staan de directeuren-generaal aan de lat. Taede:
"De afspraak is dat de verantwoordelijk DG’s tenminste één kernvraag/deelthema per periode beetpakken en verder uitwerken. Het idee is om dit te doen in breed samengestelde teams, met mensen vanuit beleid, uitvoering (RWS), inspectie (ILT), planbureaus en kennisinstellingen. Dit zorgt ervoor dat een thema breed wordt belicht."

Koen onderstreept het belang van het SKIA: "Nederland staat voor grote opgaven, vaak complex en met grote onzekerheden. Samen blijven werken aan kennis en innovatie is cruciaal voor het beter onderbouwen van beleid, uitvoering en inspectie. Dat leidt tot een effectiever beleid. En ook efficiëntie, waarbij we onze doelen halen tegen lagere maatschappelijke kosten. Zo helpen kennis en innovatie om Nederland toekomstbestendiger te maken."