Dit jaar was het natste jaar sinds het begin van de metingen. Dat blijkt als we kijken naar wat er aan neerslag viel op alle automatische KNMI-weerstations op land. Landelijk gemiddeld viel 1060 mm, normaal is dat 795 mm. 2023 was met een gemiddelde temperatuur van 11,8 °C ook het warmste jaar sinds 1901, het begin van onze metingen. Het was ook een zeer zonnig jaar. Dit kwam vooral door de recordzonnige junimaand.
Dit jaar was het natste en warmste jaar sinds het begin van de metingen.
Van droogte was in 2023 veel minder sprake dan afgelopen jaren. Halverwege juli was het landelijk gemiddeld neerslagtekort opgelopen naar 200 mm. Op dat moment behoorde het zomerseizoen bij de 5% droogste jaren. Eind september lag het tekort op ongeveer 120 mm, wat niet bijzonder is.
2023 was ook een zeer zonnig jaar. Landelijk gemiddeld scheen de zon 1913 uur. Normaal is dat 1774 uur. Het grootste deel van het overschot kwam op naam van de zeer zonnige zomer met een recordzonnige junimaand. De combinatie van een extreem nat en zeer zonnig jaar is bijzonder. Eerdere natte jaren verliepen meestal ook somber.
Het was de op één na zachtste herfst sinds het begin van de metingen, alleen in 2006 was de herfst nog zachter. Dankzij een zeer natte oktober en november was de herfst was ook bijzonder nat, de op een na natste. De laagste temperatuur van het jaar, -10,1 °C, werd op 1 december in Leeuwarden gemeten. De laatste code oranje van het jaar was op 2 december vanwege gladheid door ijzel in Noord- en Zuid-Holland.
Aan de kust scheen de zon het meeste: in Vlissingen scheen de zon 2067 uur, langjarig gemiddeld is 1889 uur. Het minst zonnig was het in Deelen met 1777 uur, nog steeds 131 uur meer dan normaal.
Recordzachte januari
Dit jaar was het natste jaar sinds het begin van de metingen. Dat blijkt als we kijken naar wat er aan neerslag viel op alle automatische KNMI-weerstations op land. Landelijk gemiddeld viel 1060 mm, normaal is dat 795 mm. 2023 was met een gemiddelde temperatuur van 11,8 °C ook het warmste jaar sinds 1901, het begin van onze metingen. Het was ook een zeer zonnig jaar. Dit kwam vooral door de recordzonnige junimaand.
Zeer zachte, droge en zonnige februari
Met een gemiddelde temperatuur van 5,7 °C tegen normaal 3,9 °C was februari zacht. De maand was zeer droog met gemiddeld over het land 20 millimeter neerslag tegen 58 millimeter. Ook scheen de zon meer dan normaal, gemiddeld 111 uren zonneschijn tegen een gemiddelde van 92.
Maart was zeer nat, vrij zacht en somber
Maart was een halve graad zachter dan normaal, maar in de eerste week liet de winter zich nog af en toe zien. Op 8 maart viel vooral in het zuiden sneeuw, plaatselijk 5-10 cm. In de avond van 10 maart viel in het oosten 2-5 cm. De maand had een zeer nat karakter met 98 millimeter gemiddeld over het land, tegen 53 millimeter normaal. De eerste storm van 2023 zorgde op 13 maart voor windkracht 9 in Vlieland en IJmuiden.
April was koel en nat
April was de derde natte maand van dit jaar, na januari en maart. In tegenstelling tot de voorgaande jaren is er dan ook geen sprake van droogte. Met een gemiddelde temperatuur van 8,7°C tegen normaal 9,8°C was april koel.
Op een na natste lente van deze eeuw
De lente was zeer nat: deze eeuw was alleen het voorjaar van 2006 natter. Met een gemiddelde temperatuur van 9,7 °C tegen een langjarig gemiddelde van 9,9 °C was het seizoen iets aan de koele kant. Dit kwam vooral door de koele aprilmaand. Maart was iets zachter dan normaal en mei had een normale temperatuur.
Warmste en zonnigste juni ooit gemeten
Juni was het hoogtepunt van de zomer met een gemiddelde temperatuur van 19,4 °C tegen normaal 16,2 °C. Hiermee was het de warmste junimaand sinds het begin van de metingen. Met gemiddeld 328 uren zon tegen 214 uur normaal was het ook de zonnigste junimaand. In juni 1976 scheen de zon landelijk gemiddeld 295 uur. Met 24 mm (normaal 66 mm) was juni droog. Pas vanaf 20 juni viel neerslag van betekenis. Op 20 juni gaven we code oranje uit voor zware onweersbuien in Limburg. Op 22 juni was dit het geval voor zware regen. In het oosten van Nederland viel die dag plaatselijk 40-65 mm.
Juli met een veel regen en zeer zware zomerstorm Poly
Juli was met 18,1 °C iets minder warm dan normaal (18,3 °C). Het opvallendste weersverschijnsel was de zeer zware zomerstorm Poly die op 5 juli in het noorden veel overlast veroorzaakte. In het noordwesten stond code rood uit. Na een koel begin was het van 7 t/m 11 juli (zeer) warm. Met gemiddeld over het land 110 millimeter tegen normaal 78 millimeter (berekend over de automatische weerstations) was juli nat. Vooral de laatste week verliep zeer nat. Met landelijk gemiddeld 213 uur scheen de zon iets minder dan het langjarig gemiddelde (220 uur).
Vrij natte augustus met twee gezichten
De maand augustus was met een gemiddelde temperatuur van 17,6 °C (normaal (17,9 °C) iets koeler dan normaal. De zonneschijn was met 209 uur vrijwel normaal. Er viel duidelijk meer neerslag dan normaal, landelijk gemiddeld 108 mm, normaal is 84 mm De eerste tien dagen van de maand verliepen koel, nat en somber. Daarna was het tot en met 25 augustus warm met weinig regen. De laatste dagen verliepen wisselvallig en vrij koel.
September op éen na warmste sinds 1901
Met een gemiddelde temperatuur van 17,5°C was september zeer warm. Alleen in 2006 was het in september warmer in De Bilt sinds het begin van de metingen in 1901. Toen werd het gemiddeld 17,9 °C, het langjarig gemiddelde is 14,7°C. September 2023 eindigt ook in de top 10 zonnigste septembermaanden. De maand eindigt in de top 10 van zonnigste septembermaanden in De Bilt.
De natste oktober in De Bilt sinds 1906
De maand oktober was zeer zacht en zeer nat. Oktober eindigt op de zesde plek in de top 10 van warmste oktobermaanden sinds 1901 met een gemiddelde temperatuur van 13,2 graden in De Bilt. De maand was de natste oktober in De Bilt met circa 220 millimeter sinds de start van de neerslagmetingen in 1906.
Uitzonderlijke natte en zachte november
Het was landelijk de natste november ooit gemeten, met een landelijk gemiddeld van 153 mm neerslag. Dat is ruim twee keer zoveel als normaal in november (72 mm). Begin november bereikte Storm Ciarán ons land. In het hele land waarschuwden we voor (zeer) zware windstoten. In Zeeland, Zuid-Holland, Noord-Holland, het IJsselmeer en het westen van het Waddengebied gold code oranje. In de rest van het land code geel. De storm kwam uit zuidelijke richting en trok over de kustgebieden heen.
Zeer zachte, natte en sombere decembermaand
December met een paar koude dagen, maar de rest van de decembermaand verliep zeer zacht en wisselvallig. We hadden vrijwel continu te maken met lagedrukgebieden die over het Noordzeegebied naar het oosten trokken waardoor december zeer nat was. Er viel vrijwel elke dag neerslag. December was zeer zacht met gemiddeld 6,9°C tegen 4,2°C normaal. Het was de op vier na zachtste decembermaand sinds 1901. December was wederom nat, met gemiddeld over het land 121 millimeter neerslag tegen een langjarig gemiddelde van 78 millimeter.
De staat van ons klimaat
De gevolgen van klimaatverandering zien we, zowel in Nederland als wereldwijd, steeds duidelijker. 2023 was het warmste jaar sinds het begin van de metingen, zowel in Nederland als wereldgemiddeld. Ook was afgelopen jaar het natste jaar ooit gemeten in Nederland. Halverwege het jaar leidde het zonnige weer tot veel verdamping, weinig neerslag en een groot neerslagtekort. In De staat van ons klimaat beschrijft het KNMI het weer van 2023 in Europees en Caribisch Nederland, en hoe dat samenhangt met het klimaat en klimaatverandering in Europa en de rest van de wereld.
