Samenwerken aan rechtmatigheid
Een goede aanpak van fouten en fraude bij betalingen in de zorg vraagt om een gezamenlijke inzet. Alle betrokken partijen dragen vanuit hun positie bij aan het voorkomen en bestrijden van fouten en fraude. Maak hieronder kennis met alle partijen die meewerken aan het programma Rechtmatige zorg en lees meer over hun rol en verantwoordelijkheden.
Het ministerie van VWS
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is verantwoordelijk voor een betaalbaar, toegankelijk en kwalitatief goed zorgsysteem. U mag van ons dan ook verwachten dat we zorgen voor eenduidige, transparante en fraudebestendige wet- en regelgeving. Daarnaast zien we het als onze rol om de dialoog, kennisuitwisseling en samenwerking tussen betrokken partijen te stimuleren en faciliteren.
Zorgaanbieders
Zorgaanbieders zijn als eerste verantwoordelijk voor het opstellen en toesturen van een correcte rekening of declaratie. Dat betekent dat zij op de hoogte moeten zijn van geldende wetten en regels en hun administratie en interne controles goed moeten inrichten.
Centrum Indicatiestelling Zorg
Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) beoordeelt door middel van indicatiestelling of mensen recht hebben op zorg die geleverd wordt vanuit de Wet langdurige zorg. Daarmee spelen zij ook een belangrijke rol bij fraudebestrijding. Onder meer door bij de indicatiestelling de identiteit van de aanvrager en de zwaarte van de zorgvraag te controleren.
Zorginstituut Nederland
Het Zorginstituut Nederland (ZiNL) ziet erop toe dat inwoners van Nederland verzekerd zijn en blijven voor de Zorgverzekeringswet en de Wet langdurige zorg. Daarnaast adviseert ZiNL de overheid over de inhoud en omvang van het wettelijk verzekerde basispakket van de zorgverzekering. Het instituut verduidelijkt daarbij welke zorg wel of niet rechtmatig mag worden gedekt vanuit de basisverzekering.
Zorgverzekeraars en Wlz-uitvoerders
Zorgverzekeraars en uitvoerders van de Wet langdurige zorg (Wlz-uitvoerders) hebben de wettelijke plicht de juistheid van in rekening gebrachte zorg achteraf te controleren. Dit doen zij door te checken of cliënten en patiënten verzekerd zijn voor geleverde zorg, of de in rekening gebrachte tarieven kloppen en of de zorg ook daadwerkelijk is geleverd. Indien hier iets aan schort, dan voeren de zorgverzekeraars en Wlz-uitvoerders in eerste instantie nader onderzoek uit en treden ze waar nodig op. In overleg met de toezichthouders en opsporingsdiensten kan ook gekeken worden naar bestuursrechtelijke en strafrechtelijke sanctiemogelijkheden.
Gemeenten
Gemeenten zijn sinds 1 januari 2015 verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en de Jeugdwet. Dit betekent dat gemeenten ook te maken krijgen met fouten en fraude bij betalingen in de zorg. Bijvoorbeeld wanneer het gaat om de inkoop van jeugdzorg. Gemeenten zijn hierbij zelf verantwoordelijk voor het voorkomen en aanpakken van onrechtmatigheden.
Patiënten en cliënten
Patiënten en cliënten kunnen andere partijen helpen bij de aanpak van fouten en fraude. Bijvoorbeeld door hun zorgnota's goed te controleren en bij vermoedens van fouten of fraude contact op te nemen met hun zorgverzekeraar. Daarnaast dienen patiënten en cliënten zelf uiteraard ook de regels te volgen.
Nederlandse Zorgautoriteit
Als bestuursrechtelijke toezichthouder controleert de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) of zorgaanbieders, zorgverzekeraars en Wlz-uitvoerders zich aan de direct relevante wetten en regels houden. Als er sprake is van onrechtmatigheden, dan treedt de NZa op. Bijvoorbeeld door het opleggen van een bestuurlijke boete of last onder dwangsom. Ook heeft de NZa een belangrijke rol in het voorkomen van fouten door mogelijk verkeerde interpretaties van haar declaratieregels. Door een heldere uitleg kunnen fouten worden voorkomen.
Inspectie voor de Gezondheidszorg
De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) ziet toe op de kwaliteit van zorg. Vanuit die rol kan de inspectiedienst ook signalen opvangen van mogelijke onrechtmatigheden op financieel vlak. In veel gevallen is er namelijk een samenloop tussen tekortkomingen in de kwaliteit van zorg en financiële onrechtmatigheden. In die gevallen kan de IGZ deze signalen doorgeven aan andere partners, zoals de NZa.
Bijzondere opsporingsdiensten
Bij een verdenking van fraude kan een zorgaanbieder, zorgverzekeraar, patiënt of cliënt strafrechtelijk worden vervolgd. In die gevallen volgt een strafrechtelijk (opsporings)onderzoek. De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (I-SZW) is als bijzondere opsporingsdienst aangewezen om deze onderzoeken te verrichten. Het frauderen met het persoonsgebonden budget en declaraties zijn daarbij de belangrijkste aandachtsgebieden. Om dit goed te kunnen doen, werkt de I-SZW samen met de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst (FIOD).
Het Openbaar Ministerie
Het Openbaar Ministerie (OM) staat aan de lat wanneer het gaat om de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde. Officieren van justitie van het OM hebben het gezag over en geven leiding aan strafrechtelijke (opsporings)onderzoeken van (bijzondere) opsporingsdiensten en bepleiten een eventuele rechtszaak voor de rechter.