Tekst Maurits ter Kuile
Foto ANP
Nederland heeft een open samenleving, die gebouwd is op fundamentele rechten en vrijheden. Waar ruimte is voor debat, over meningen en op basis van feiten. De internationale rechtsorde biedt het raamwerk om verschillen tussen landen vreedzaam op te lossen. Maar niet alle landen voelen zich gebonden aan die spelregels. Sommige daarvan veroorzaken onrust binnen hun diaspora-gemeenschappen of proberen Nederlands beleid oneigenlijk te beïnvloeden. Om niet bij ieder incident opnieuw te moeten beginnen, brengt de directie Veiligheidsbeleid kennis en instrumenten samen.
Om niet bij ieder incident opnieuw te moeten beginnen, brengt de directie Veiligheidsbeleid kennis en instrumenten samen.
Gemeente Rijswijk op de lijn: “Wat gebeurt er als een hoge regeringsfunctionaris uit Eritrea een Eritrees cultureel festival bezoekt?”. De uit de hand gelopen bijeenkomst in Veldhoven in april 2017 staat nog helder op het netvlies. Daar liepen spanningen tussen aanhangers van de Eritrese regering en oppositie zover op dat de politie de bijeenkomst beëindigde. Bezoeken van regeringsfunctionarissen uit Eritrea kunnen deze spanningen binnen de Eritrese gemeenschap in Nederland verder op scherp zetten.
Signalen van mogelijke inmenging komen op verschillende plekken binnen. Bijvoorbeeld via een Nederlandse ambassade in het buitenland, een gemeente of bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Vanuit Buitenlandse Zaken wordt altijd hard gewerkt om antwoorden te vinden bij incidenten. Denk bijvoorbeeld aan de escalatie die leidde tot de uitzetting van de Turkse minister van Familiezaken aan de vooravond van de landelijke verkiezingen. Maar ook de reactie op onwenselijke financiering uit Golfstaten voor de aankoop van gebedshuizen; of het dreigfilmpje aan de vooravond van het Oekraïnereferendum van 2016.
Signalen van mogelijke inmenging komen op verschillende plekken binnen.
Hoewel iedere casus uniek is, zijn er ook overeenkomsten. Vragen over protocol, regelgeving en visumverlening keren regelmatig terug. Vandaar dat de directie Veiligheidsbeleid die kennis bij elkaar brengt binnen Buitenlandse Zaken.
Buitenlandse inmenging wordt vaak gevoeld op lokaal niveau. Een burgemeester is verantwoordelijk voor de openbare orde, maar heeft niet altijd even goed zicht op de achterliggende oorzaken. In onze internationale contacten staat de lokale impact niet altijd bovenaan de agenda, net zoals de internationale context niet altijd even duidelijk is op lokaal niveau. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid brengt lokale, nationale en internationale kennis bij elkaar in een nieuw overleg over ongewenste buitenlandse inmenging. Daar wordt enerzijds gesproken over concrete gevallen en anderzijds in kaart gebracht welke maatregelen beschikbaar zijn en hoe die kunnen worden ingezet. Daarmee kan gedoseerd worden gereageerd en blijft ruimte over om te escaleren als dat nodig is. En zo weet de gemeente Rijswijk dat er eerst met Eritrea wordt gesproken, voordat de politie moet worden ingezet.
