Zonder oefening geen uitzending: de POLAD-pool van BZ

Instabiliteit en onveiligheid worden in de regel veroorzaakt door een complex samenspel van factoren. Voor Nederland werd dat duidelijker dan ooit in Uruzgan. Tussen 2006 en 2010 was Nederland in NAVO-verband verantwoordelijk voor deze Afghaanse provincie. Met ongekende inspanningen heeft Nederland zich gestort op het creëren van veiligheid, het aanleggen van infrastructuur, versterking van de rechtstaat en sociaaleconomische ontwikkeling. Civiele adviseurs van Buitenlandse Zaken speelden daar een belangrijke rol bij.

POLAD-pool

Mede dankzij de ervaringen uit Afghanistan voert Nederland anno 2018 een geïntegreerd veiligheidsbeleid, waarbij politieke, civiele, militaire, diplomatieke en OS-middelen zoveel mogelijk in samenhang worden ingezet. Dat vraagt van Buitenlandse Zaken dat er binnen het ministerie voldoende relevante kennis over en (praktijk-)ervaring met de geïntegreerde benadering aanwezig is. BZ’ers nemen daarom deel aan de militaire oefeningen van Defensie. Daarnaast zijn militaire oefeningen een kans voor BZ om het civiele perspectief tijdens het gereedstellingsproces van de krijgsmacht in te brengen.

De directie Veiligheidsbeleid (DVB) en de directie Stabiliteit en Humanitaire Hulp (DSH) hebben in de zomer van 2015 een POLAD-pool opgericht. Deze pool bestaat uit ongeveer zestig BZ’ers met verschillende expertises en ervaringen. Twee keer per jaar kunnen BZ’ers toetreden tot deze pool voor een periode van drie jaar. In die periode besteden ze maximaal vier weken per jaar aan training en het deelnemen aan oefeningen. Het grote voordeel van de pool is dat Buitenlandse Zaken expertise over de geïntegreerde benadering behoudt en dat Defensie kan profiteren van deze kennis.

Meerwaarde van een civiel perspectief

Cato van Hasselt van de directie Veiligheidsbeleid zit in de POLAD-pool en vertelt over een oefening waar ze recentelijk aan deelnam.

Cato: “Bij de afdeling missies en operaties houden we ons dagelijks bezig met de beleidskant van missies. Werk dat bij ons toch vooral vanaf de computer gebeurd. Hoe het er echt aan toe gaat, ontdekte ik pas toen ik als POLAD meedeed aan de oefening van de Joint Expeditionary Force in Cyprus, oftewel de JEF. De JEF is een door het Verenigd Koninkrijk geleide snelle reactiemacht die overal ter wereld inzetbaar is in geval van een crisis. De coalitie bestaat naast het VK uit de Nordics (Denemarken, Zweden, Finland, Noorwegen), de Baltics (Estland, Letland, Litouwen) en Nederland.

In het oefenscenario was de JEF een train en assist operatie gestart in Libië, waarbij de missie ook het mandaat had om contraterrorisme-operaties uit te voeren. Met een groep van vier internationale POLADS gaven wij gevraagd, maar zeker ook ongevraagd, advies. Bovendien spoorden we de militaire tak van de missie aan om bij besluitvorming niet alleen naar de veiligheidssituatie te kijken, maar ook relevante politieke, diplomatieke, humanitaire en ontwikkelingsaspecten mee te wegen.

In Cyprus leverde dit heel interessante discussies op, bijvoorbeeld over de vraag of het verstandig is om lokale milities te voorzien van non-lethalmateriaal zoals uniformen en communicatiesystemen. Je creëert good-will, maar weet je zeker dat je wel de goede milities steunt? En verdwijnen die materialen vervolgens niet op de zwarte markt? Complexe vragen, waarop antwoorden nooit zwart-wit zijn.

Na 8 dagen lang te hebben ontbeten met eieren en spek in de mobiele veldkeuken van de Royal Air Force en volledig te hebben meegedraaid met het programma, oftewel het battle rhythm van de JEF, ben ik me veel beter bewust van de dillema’s die in het veld spelen en het belang van civiele adviseurs bij militaire operaties. Alleen met een geïntegreerde benadering kan een operaties duurzaam een verschil maken, als POLAD krijg je de kans hier handen en voeten aan te geven in het veld. Een zeer waardevolle ervaring.”