Tekst Liza de Nijs, Aileen Schuurmans
Foto Centre for Safety and Development
Wat moet je doen als je in een gevaarlijke situatie komt in een conflictgebied? Medewerkers van het ministerie van Buitenlandse Zaken die naar onveilige gebieden worden uitgezonden lopen het risico in zo’n situatie terecht te komen. Om die reden krijgen zij vooraf een training die hen hiermee leert om te gaan. Deze trainingen worden Hostile Environment Awareness Training (HEAT) genoemd, en worden aangeboden door het ministerie van Defensie of door georganiseerd door private organisaties, zoals het Centre for Safety and Development (CSD).
Leestijd: 4 minuten
Een stukje Nederland overal ter wereld
Het Koninkrijk der Nederlanden wordt in een groot aantal landen en bij vele internationale organisaties vertegenwoordigd, wat zich vertaalt in een uitgebreid netwerk van ambassades, permanente vertegenwoordigingen en consulaten-generaal in het buitenland. Deze posten van het ministerie van Buitenlandse Zaken zijn van enorm belang. Zij voorzien het ministerie van informatie over de situatie ter plekke, dragen het Nederlands belang daar uit en verlenen consulaire zorg aan Nederlanders in het land waar de post gevestigd is. Kortom, een klein stukje Nederland, overal ter wereld.
Sommige posten bevinden zich ook in gebieden met een verhoogd of een hoog veiligheidsrisico. Denk aan gebieden waar sprake is van een (onlangs beëindigd) militair conflict, gewapende milities, zeer hoge politieke-, terroristische- of criminele dreigingen (gebieden met een rood of oranje reisadvies). Ook in dit soort gebieden is Nederlandse inzet nodig; denk aan humanitaire hulp en ontwikkelingshulp. Daarvoor hebben we Nederlandse boots on the ground nodig.
Medewerkers van Buitenlandse Zaken, andere medewerkers die onder de verantwoordelijkheid van Buitenlandse Zaken worden geplaatst of medewerkers die dienstreizen maken in een gebied met een hoog of verhoogd veiligheidsrisico moeten zich goed bewust zijn van (persoonlijke) veiligheidsrisico’s in die gebieden. Daarnaast moeten ze ook over kennis en vaardigheden beschikken om met deze risico’s om te gaan. Om dit voor elkaar te krijgen, wordt aan deze medewerkers door Buitenlandse Zaken een veiligheidstraining verplicht gesteld of aangeboden. Dit zijn de HEAT trainingen.
Het uitgangspunt van een HEAT training is omgaan met de persoonlijke veiligheidsrisico’s die medewerkers in het buitenland lopen. Tijdens de training worden deelnemers zich bewust van mogelijke dreigingen en veiligheidsrisico’s en doen ze kennis en vaardigheden op die nodig zijn voor het omgaan met die veiligheidsrisico’s en plots optredende, snel verslechterde veiligheidsomstandigheden. Dit is bijvoorbeeld omgaan met lichte en zware vormen van agressie en geweld, omgaan met dreigingen gerelateerd aan protesten en demonstraties, checkpoints en ontvoeringen. Deze kennis, vaardigheden en vooral ook gedrag zijn heel belangrijk om veilig uit bepaalde situaties te komen.
Met behulp van een verhaallijn en professionele acteurs worden situaties nagebootst die deelnemers in het gebied tegenkomen. De deelnemer wordt, in een veilige leeromgeving, blootgesteld aan indringende scenario’s en leert hier hoe hij/zij de situatie kunt beïnvloeden richting een veilige afloop. Je kunt het zien als een 'veiligheidsinenting'. Hierdoor zal de deelnemer als deze na de training geconfronteerd wordt met een gevaarlijke situatie, zich herinneren hoe hij of zij het beste kan handelen.
Indien de HEAT trainingen door het ministerie van Defensie worden gegeven, gebeurt dit op de School voor Vredesmissies die zich bevindt op de Generaal Winkelman kazerne in Harskamp. In het onderstaande filmpje wordt een introductie van deze school gegeven, waarbij ook de HEAT trainingen voorbij komen. Bekijk het filmpje hier.
