Tekst Daniël Schepers
Op 6 december hield minister Blok tijdens de Amsterdam Drone Week een speech over dreigingen die uit kunnen gaan van commerciële drones. Minister Blok schetste daarbij, aan de hand van de Aardappeleters van Van Gogh, hoe het Nederlandse landschap verandert en drones daarin een bepalende rol gaan spelen. Aardappeleters en aardappelboeren kenmerken de Nederlandse geschiedenis. Maar de landbouw vernieuwt, en de aardappelen in Van Gogh’s schilderij werden op andere manieren verbouwd dan de aardappelen van vandaag en morgen. Echter is dit niet de enige verandering die drones teweeg kunnen brengen.
Behalve de voordelen van drones – zoals inzet bij hulp tijdens natuurrampen, voor het spotten van krokodillen bij stranden in Australië, en binnenkort voor het bezorgen van donorbloed en medicijnen in Nederland – zitten er ook risico’s aan deze technologieën. Want een drone die een pakket medicijnen op de juiste plaats kan afleveren, kan daar ook een explosief laten vallen. En dan hebben we het over kleine, goedkope en makkelijk bestuurbare drones die iedereen gewoon kan kopen. Dat dit soort kleine drones grote impact kunnen hebben werd duidelijk in Londen, nog geen jaar geleden, toen vorig jaar rond deze tijd een enkele drone bij Gatwick 140.000 passagiers dupeerde door zo’n 1.000 vluchten stil te leggen.
Na de speech ging minister Blok om tafel zitten met toonaangevende drone-bedrijven, NGO’s, beleidsmakers en kennisinstituten die zich bezig houden met drones. Centrale vraag was hoe we ervoor kunnen zorgen dat we het grote civiele potentieel van drones optimaal kunnen benutten en tegelijkertijd de potentiële gevaren adequaat adresseren. Nieuwe technologieën vragen om beleid dat met de tijd meegaat. Dat kunnen nieuwe regels zijn, of nieuwe interpretaties en nadere uitwerking van bestaande regels. Samen met een kopgroep van vijf andere landen heeft Nederland bijvoorbeeld internationale standaarden geformuleerd voor de export en gebruik van bewapende, militaire drones. Wellicht zou zoiets ook een optie zijn voor civiele drones die iedere burger zelf aan kan schaffen.
Wetgeving op Europees niveau bestaat al om veilig met commerciële drones te kunnen vliegen in het drukke Europese luchtruim, een unicum in de wereld. Ook mogen sommige drones en grote onbemande vliegtuigen niet zonder exportvergunning de EU verlaten. De uitdaging is om de innovatie in deze veelbelovende sector aan te blijven moedigen, maar tegelijkertijd ook de veiligheid hoog in het vaandel houden, in het Engels zo mooi uitgesplitst in safety en security. Regels kunnen een deel van de veiligheidsrisico’s oplossen maar bieden geen 100% garantie tegen misbruik. De oproep van minister Blok was dan ook om de handen van beleidsmakers en industrie ineen te slaan en hier samen werk van te maken.
Ieder kind weet: veiligheid voorop. Zo ook voor het gebruik van commerciële drones. Er zijn nog flink wat uitdagingen om op te lossen, maar wie weet wordt spoedig het stadsbeeld van deze eeuw bepaald door drones waar we nu auto’s hebben, en zien de mensen in het jaar 2120 in hun versie van Van Gogh’s Sterrennacht, een ander meesterwerk van Van Gogh, wel een geschilderde drone tegen de achtergrond van die prachtige sterrenhemel boven een Zuid-Frans dorpje.
