Tekst Emma Verhoeff, eerste ambassadesecretaris PVVN Wenen
Foto De DG IAEA - Foto met dank aan Dean Calma / IAEA
Het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) heeft een nieuwe leider. Wie is de Argentijn die nu aan het roer staat van de ‘nuclear watchdog’? Wat betekent zijn benoeming voor Nederland? En wat kunnen we van hem verwachten?
Het IAEA
Het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) in Wenen wordt ook wel de ‘nuclear watchdog’ genoemd. Met behulp van een groot aantal inspecteurs houdt de organisatie toezicht op de nucleaire installaties wereldwijd. In Iran zijn zelfs dagelijks meerdere inspecteurs aanwezig om de Iran-deal te verifiëren. Maar het IAEA doet meer dan alleen toezichthouden. Het Agentschap zorgt ook voor het delen van kennis over het vreedzaam gebruik van nucleaire technieken – denk daarbij aan bijvoorbeeld kankertherapie – en voor veilig gebruik van nucleaire energie bijvoorbeeld bij kerncentrales.
Vorige week is de Argentijn Rafael Grossi tot nieuwe directeur-generaal van het Agentschap benoemd.
Wie is Rafael Grossi?
Rafael Grossi was voor zijn benoeming Permanent Vertegenwoordiger van Argentinië bij het IAEA. Hij is met meer dan 35 jaar werkervaring op het gebied van wapenbeheersing, non-proliferatie en ontwapening een absolute expert. Eerder leidde hij het kabinetsbureau van de OPCW (de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens)in Den Haag van 2002 tot 2007 en die van het IAEA in Wenen (2010-2013). Ook bekleedde hij hoge functies op het Argentijnse ministerie van Buitenlandse Zaken. Naast zijn sterke technische kennis, wordt hij ook erg gewaardeerd als politiek onderhandelaar. En als gender champion, die zich in zet voor meer vrouwen in de nucleaire wereld. Grossi zelf zegt dat hij met heel veel plezier op zijn tijd in Nederland terugkijkt.
Wat betekent zijn benoeming voor Nederland?
Nederland zet zich bij het IAEA in voor de zogenaamde drie ‘s’-en: safeguards, safety en security; voor onafhankelijk toezicht op het gebruik van nucleair materiaal voor vreedzame doeleinden, voor veilig gebruik én voor goede bescherming ervan. Met Grossi aan het hoofd van de organisatie heeft Nederland een goede partner: onafhankelijk toezicht staat bij Grossi centraal. Daarnaast wil hij met het Agentschap landen actiever helpen om beveiligings- en veiligheidsmaatregelen op orde te hebben. Wat Nederland ook verwelkomt, is zijn inzet voor transparantie en accountability in de omgang met zowel zijn medewerkers als de lidstaten.
Wat kunnen we verder van hem verwachten?
“The IAEA’s work is of incalculable importance.” Met deze quote haalde Grossi in zijn eerste speech als DG het Nobel Prijs Comité aan toen het in 2005 de Nobel prijs aan het Agentschap uitreikte. Door het werk van het IAEA is de wereld veiliger, aldus Grossi. Het IAEA doet echter veel meer dan non-proliferatie alleen en Grossi wil zich actief inzetten om dit beter onder de aandacht te krijgen. Denk aan de bijdrage van nucleaire technieken op het gebied van de gezondheidszorg (kankerbestrijdingsprogramma’s; uitroeien zika-virus), landbouw (watermanagement) en voedselzekerheid (gewassen droogteresistent maken met technieken die gebruik maken van radioactieve straling). En natuurlijk aan de rol die kernenergie kan spelen bij het behalen van de klimaatdoelen. Onderwerpen die alle bijdragen aan het behalen van de Sustainable Development Goals.
