Tekst Onno Koopmans en Isabel Louhenapessy
Foto West Wing

Nederland en de internationale gemeenschap maken zich grote zorgen over de ontwikkelingen in Noord-Mozambique. Door een toename van terroristisch geweld komt de stabiliteit en veiligheid van Mozambique en omringende landen in het gedrang. The West Wing, de officiële jongerendenktank van en voor het ministerie van Buitenlandse Zaken, zal zich dit jaar met dit complexe vraagstuk bezighouden. 

Leestijd: 2 minuten 

Wat is de situatie?

De afgelopen jaren vinden in de noordelijke provincie Cabo Delgado gewelddadige aanslagen plaats. Hoewel in 2017 ‘slechts’ sprake leek van een kleine groep rebellen die uit onvrede met de centrale regering enkele aanslagen pleegden, is de groep inmiddels uitgegroeid tot een serieuze terroristische organisatie die opereert onder de vlag van Islamic State Central African Province (ISCAP). Daarnaast wordt het gebied, mede door klimaatverandering, geteisterd door overstromingen. Als gevolg hiervan zijn er inmiddels al meer dan 400.000 mensen ontheemd en het einde lijkt nog lang niet in zicht. Nederland en de internationale gemeenschap constateren dat de impact van de onrust niet alleen voelbaar is in Mozambique, maar ook een negatief effect heeft op de bredere regio. Een van de vraagstukken waar The West Wing dit jaar mee aan de slag gaat betreft deze complexe situatie in Noord-Mozambique.

Wat is the West Wing?

The West Wing is de officiële jongerendenktank van én voor het ministerie van Buitenlandse Zaken. De denktank geeft het ministerie advies op verschillende gebieden van het Nederlandse buitenlandbeleid. The West Wing bestaat uit een groep van ongeveer vijftig zorgvuldig geselecteerde young professionals en studenten met verschillende achtergronden. In vier groepen gaan zij een jaar aan de slag voor verschillende directies en posten van het ministerie. De adviezen van The West Wing zijn innovatief en out-of-the-box mede dankzij de frisse blik en de diversity of thought van de leden. Op deze manier zoeken jongeren mee met beleidsmedewerkers naar nieuwe oplossingen voor complexe vraagstukken door deze vanuit een ander perspectief te bekijken.

Terugbrengen van veiligheid en stabiliteit

Een groep The West Wing-leden heeft zich inmiddels gestort op de vraag hoe de Nederlandse ambassades in Mozambique, maar ook Zimbabwe, Zuid-Afrika en Tanzania, kunnen bijdragen aan het terugbrengen van de stabiliteit en veiligheid in Cabo Delgado. De denktank ging in gesprek met de verschillende Nederlandse ambassadeurs en met (Nederlandse) experts, waaronder de regionale veiligheidscoördinator, die gevestigd is in Nairobi. Hoe kom je tot een juiste oplossing voor het conflict waarbij zowel grondoorzaken van het geweld als de economische kansen in het gebied meegenomen worden? Hoe kunnen jongeren worden betrokken in het Nederlandse beleid? En hoe kan dit complexe vraagstuk worden benaderd met een frisse, open blik? Jan Hueskens, plaatsvervangend ambassadeur in Zuid-Afrika, zei hierover: “Blijf vooral vrij denken, je hoeft je nog niet gevangen te voelen in de mazen van BZ.” Uit gesprekken met experts bleek een focus op de maritieme belangen voor de kust van Cabo Delgado bijvoorbeeld een mogelijk uitgangspunt.

En nu verder?

Met de input van experts uit de wetenschap, het maatschappelijk middenveld en ngo’s wordt er hard gebrainstormd om tot een innovatieve oplossing te komen. De jongeren zetten in op een ambitieus, alomvattend advies, dat tevens impact maakt en haalbaar is. In januari 2021 presenteert The West Wing zijn eerste bevindingen, waarna in mei het eindrapport aan het ministerie wordt aangeboden. Uit de eerste onderzoekende fase blijkt in ieder geval hoe complex en actueel de situatie in Cabo Delgado is en dat deze zowel binnen als buiten het ministerie nog veel meer aandacht vereist. De jongeren nemen verschillende aspecten van het huidige buitenlandbeleid onder de loep, zoals de focus op aid to trade, het versterken van civil society netwerken en mogelijke kansen voor diplomatieke sturing op community development.