Tekst Reitze de Graaf
Foto 's Tineke Dijkstra. Illustraties Roselien Steur
MaaS: Mobility as a Service
Hoe kom je zo snel, slim, goedkoop, comfortabel of duurzaam mogelijk van A naar B? Die vraag houdt consumenten, bedrijven en overheden steeds meer bezig. Bezit lijkt bij nieuwe generaties steeds minder belangrijk. Gebruik, gemak, comfort, maatwerk en duurzaamheid des te meer. De mobiliteitstransitie is inmiddels volop aan de gang, waarbij drie componenten een hoofdrol spelen: digitalisering, automatisering en duurzaamheid. Eric Mink legt uit.
Mobility-as-a-Service is een dienst waarmee gebruikers via apps alle vervoer kunnen plannen, boeken èn betalen. Zo kun je bijvoorbeeld een deelscooter naar het station pakken, daar de trein nemen naar een volgende stad waar je in je gereserveerde (elektrische) deelauto stapt. MaaS biedt één geïntegreerd systeem voor optimale en duurzame mobiliteit, en stimuleert ‘van bezit naar gebruik’.
Inmiddels zijn er acht MaaS-apps actief.
Kansen van MaaS
“Toen we vier jaar geleden begonnen met het MaaS-programma, was het een concept waarvan niemand exact wist wat het behelsde”, vertelt Eric Mink, waarnemend manager Innovatie in Mobiliteit. “Als ministerie zijn wij daarin gesprongen. Wij zagen kansen. De apps bevatten immers een schat aan data over het gebruik van de publieke ruimte. MaaS is veel meer dan een slimme reis-app waarmee je ook afrekent en toegang tot voertuigen krijgt. Het biedt breed inzicht in onze mobiliteit. Informatie die niet terug te voeren is op personen. En vanuit deze geaggregeerde, anonieme data kunnen we leren om te sturen op duurzaamheid, leefbaarheid, verkeersveiligheid. Hiervoor hebben we, samen met TNO, een Leeromgeving ingericht.”
“Dit leren vraagt om meer samenwerking en openheid van alle betrokken partijen. We moeten onderling data delen, en investeren in standaardisering van die data(uitwisseling). Dat blijkt in de praktijk niet altijd even makkelijk, met zo veel verschillende partijen en belangen. Maar bij steeds meer betrokkenen lijkt het kwartje te vallen dat transparantie en samenwerking juist kansen biedt.”
“De zoektocht is nu: wat gaat er ècht gebeuren als de apps voldoen aan de wensen van de Nederlander. En als werkgevers de lease- of kilometervergoedingen steeds verder met MaaS gaan verknopen. Er zijn 7 nationale pilots gestart, in verschillende regio’s die verschillende doelen nastreven. Dat heeft geleid tot 8 MaaS-apps. Die staan nu live. Door de data uit deze apps kunnen we eerste stappen zetten in het leren. Hoe kunnen we op andere wijze beleidsdoelen bereiken? Daar zit de ambitie: anders reizen over de dag, de week, de modaliteiten…”
“Hoe vervelend de aanleiding ook, corona heeft aangetoond dat reisgedrag meer beïnvloed kan worden dan we gedacht hadden. Ook is het besef bij consumenten en werkgevers gegroeid dat thuiswerken een serieuze optie is, leaseauto’s wel erg op het budget drukken, enzovoort. Dat biedt hoop. Al zien we natuurlijk ook de tweedehands-autoverkopen en files weer stijgen. Welke impact corona uiteindelijk zal hebben, moet nog blijken. Maar dat MaaS invloed gaat hebben, staat voor mij wel vast.”
“Ik verwacht veel verandering de komende jaren, niet alleen rond MaaS, deelmobiliteit en digitalisering, maar ook qua nieuwe mobiliteitsconcepten. Wie weet komt dat hooverboard uit Back-to-the-future er eindelijk eens!”
Zie ook:
Mobility as a Service:
(inter)nationaal reizen met geintegreerde apps
Mobility as a Service (kortweg MaaS): maakt reizen makkelijker.
- Alle vervoer in ge•ntegreerde apps.
- Op basis van een persoonlijke voorkeur
- Een actueel reisadvies
- Zelfs over de grens
Naast reisadvies geeft de app ook toegang tot bijvoorbeeld een deelauto, deelfiets, taxi en openbaar vervoer. Plan, boek, reis en betaal eenvoudig van deur tot deur.
Een voorbeeld. Jan woont in Veldhoven en heeft een werkafspraak in Aken. Hij heeft geen eigen auto en houdt van gemak.
Hij plant en boekt daarom zijn hele reis van deur tot deur met een MaaS-app. Op basis van zijn persoonlijke voorkeur: snel en duurzaam.
Zijn reis begint met een elektrische taxirit naar het station in Eindhoven.
Hij vervolgt de reis per trein. Met de MaaS-app opent hij de poortjes.
Jan zit zonder zorgen in de trein op weg naar Duitsland. In Aken staat zijn gereserveerde Duitse deelfiets klaar.
Met zijn MaaS app ontgrendelt hij eenvoudig het slot.
Op de bestemming zet Jan met zijn app de deelfiets weer op slot. Terwijl hij aan het werk gaat volgt automatisch de correcte financi‘le afhandeling met alle aanbieders.
MaaS, de Nederlandse aanpak
Het Nederlandse MaaS-programma draait om publiek-private samenwerking, datadelen en samen kennis opbouwen. Standaarden en datadelen zijn hierin cruciaal.
Zo werken overheid en bedrijfsleven samen in 7 nationale pilots, waarvan de data naar een leeromgeving gaan. Met het doel hier publieke doelen mee te bereiken zoals duurzaamheid, sociale inclusie, filereductie en bereikbaarheid platteland.
De TOMP API, bijvoorbeeld, garandeert een open, gelijkwaardig en bruikbaar speelveld. Deze Transport Operator to MaaS Provider API is gefaciliteerd door het Maas-programma van IenW.
Met de TOMP-API wisselen we op basis van 1 standaard gegevens uit. Dit is een van de bouwblokken voor een non-discriminatoir ecosysteem.
De ecosysteem-aanpak, die stuurt op publieke doelen als bijvoorbeeld CO2-reductie, is uniek. En inmiddels geniet het Nederlandse MaaS-programma internationale aandacht. Ook onze ambitie is grensoverschrijdend: reizen door heel Europa met ge•ntegreerde apps binnen een concurrerend ecosysteem.
Call to action ambassades:
NL loopt voorop in deze opgave, maar er ligt een duidelijke verantwoordelijkheid voor alle EU-lidstaten. NL doet een oproep aan alle EU-lidstaten: om samen te zorgen voor de juiste data architectuur en standaarden. Dit vergt goede samenwerking tussen de lidstaten, maar ook met EU-vervoerssectoren en private partijen. Help ons dit te realiseren.
Mobility as a Service; voor meer informatie maas-programma.nl
